εoρτoλoγικά παλινωδoύμενα

TΗ νύχτα του Πάσχα, στον όρθρο της Ανάστασης, μοιάζει να λειτουργεί οργανικά κάποιος απωθημένος και μυστικός λώρος ζωής που δένει τους ανθρώπους, εδώ στον δικό μας τόπο, με την πίστη. Μιλώ για τους θρησκευτικά αδιάφορους ή τους "άθεους" ιδεολογικά ανθρώπους, που συνάζονται στον περίβολο της εκκλησιάς με μια αναμμένη λαμπάδα στο χέρι, με το απροσδιόριστο εκείνο σκίρτημα της καρδιάς, όταν η ζωή σε παρασέρνει δίχως να μπορεί να αντισταθεί η διάνοια.

Είναι πολύ δύσκολο να μείνεις για λόγους "πεποιθήσεων" έξω από την αναστάσιμη χαρά που μοιράζεται αφειδώλευτα σε όλους, δίχως εξαιρέσεις και επιλογές. Είναι πολύ δύσκολο να αρνηθείς μιαν άλλη κατάσταση ζωής, τόσο αλλιώτικη από την καθημερινή μιζέρια, που ανασταίνεται ξαφνικά, για κάποιες ελάχιστες στιγμές, μέσα στην αναστάσιμη νύχτα.

Μα δεν είναι παρά ένας εφήμερος συναισθηματισμός, θα πουν μερικοί, τίποτα περισσότερο από μια ρομαντική συγκίνηση. Δεν αρνούμαι την αντίρρηση, αλλά δεν μπορώ να αρνηθώ και κάτι που πάει πιο πέρα από την αντίρρηση: ότι στον δικό μας εδώ τόπο οι άνθρωποι δένονται με το εκκλησιαστικό σώμα της πίστης όχι για λόγους θεωρητικών πεποιθήσεων ή ιδεολογικών επιλογών. Δένονται σωματικά, όπως το παιδί με τη μάνα. 'Οσες αλήθειες μεταβιβάζει αυτός ο δεσμός είναι πράξη ζωής και αμεσότητα σχέσης: το κερί και το σταυροκόπημα και το άρωμα του λιβανιού στον αέρα και οι καμπάνες της χαράς και το 'Χριστός Ανέστη', που το ψιθυρίζουν ανεπίγνωστα μέσα στο σκοτάδι τόσα βέβηλα χείλη. Οι ορθόδοξοι προσευχόμαστε με τις αισθήσεις μας, όχι με νοητικά ιδεολογήματα. Γι' αυτό και η σύναξη στην εκκλησία είναι πάντοτε γιορτή και πανηγύρι μυστικής βεβαιότητας για τη ζωή που νικάει το θάνατο.

Δια χειρός Χρ. Γιανν. (δημοσιεύτηκε στη: Ρουμελιώτικη Εστία (αριθμ. φυλλ. 74, Μάρτιος-Απρίλιος 2007) με τίτλο: Τρυφή των πάντων).

Χαρισμένο σε κείνους που διακρίνουν το ζητούμενο αλλά και σ' όλους όσους επιμένουν στην λειτουργική πράξη της εκκλησίας.

εγκαύματα 1, 3

σταυροθεοτοκίον

Ανήρ κρεμάμενος
σταυρού

σχόλιον· "ου γαρ με κτενέεις, επεί ού τοι μόρσιμός ειμι"
ΙΛΙΑΔΟΣ, Χ 13

(στιχομυθία Απόλλωνος του Θεού με τον ήρωα Αχιλλέα,
όστις τον κατεδίωκε μέχρι των πυλών της Τροίης).-

τo κλoυβί ή τα μηνύματα

Τα πουλιά από τότε τα φοβάμαι. Διαισθάνομαι ότι διαγράφουν με τις τροχιές τους, σπανίως ευφρόσυνες, συνήθως δυσοίωνες, παραγράφους από ιστορίες. Ναί! Τα ζηλεύω για την πτήση τους, τα φοβάμαι για την πτώση τους, για την άπειρη γνώση που χωράει μέσα στο κουκούτσι του μυαλού τους. Και αφορά την δική μας επίγεια διαδρομή. Αν τύχει να μπούν στα σπίτια μας, χτυπιούνται στους τοίχους τρελαμένα, προσπαθώντας να εφεύρουν παράθυρα. Καμιά φορά, πετώντας πάνω από τα κεφάλια μας, ξαφνικά σταματάνε κι αιωρούνται. Τότε μάς στέλνουν μηνύματα. Χαιρετίσματα από ψυχές, ή στήνουν εναέριες παγίδες για τη σκέψη μας, ή απλά μάς κοροϊδεύουν–που-πετάει-πετάει το μυαλό μέσα στο κλουβί του σώματός του.

Μαρία Μήτσορα, Με λένε λέξη (κεφ. Προαίσθημα ΙΙ: Τα πουλιά-μαθηματικοί, έκδ. Πατάκη, σσ. 125-126).

aκάθιστος τειχοσκοπία

υπέρμαχος ανδρομάχη

προσευχή στην Αθηνά Ιλιάδα - Θεανώ

"Αύται δ' ότε έφθανον εις τον ναόν της Αθηνάς εν τη ακροπόλει, ήνοιξεν εις αυτάς τας θύρας η καλλιπάρηος Θεανώ, η κόρη του Κισσέως, η σύζυγος του ιπποδαμαστού Αντήνορος· διότι ταύτην οι Τρώες έβαλαν ιέρειαν της Αθηνάς. εκείναι δε με θρηνώδη κραυγήν όλαι εσήκωσαν τας χείρας προς την Αθηνάν. εκείνη δε η καλλιπάρηος Θεανώ, λαβούσα τον πέπλον έθηκεν επί των γονάτων της καλλικόμου Αθηνάς, προσευχομένη δ' ηύχετο εις την κόρην του μεγάλου Διός: (Ζ 297-304)

-Σεβαστή Αθηνά, η φυλάττουσα τας πόλεις, ευγενεστάτη μεταξύ των θεαινών, θραύσον λοιπόν το δόρυ του Διομήδους, και δώσε και ο ίδιος να πέση πρηνής έμπροσθεν των Σκαιών πυλών, ίνα αμέσως σού θυσιάσωμεν εν τω ναώ δώδεκα βούς λαμπράς αδαμάστους, αν ίσως ελεήσης την πόλιν και τας συζύγους των Τρώων και τανήλικα παιδιά." (Ζ 305-310)

[η προσευχή στο πρωτότυπο:]

πότνι' Αθηναίη, ρυσίπτολι δία θεάων,
άξον δη έγχος Διομήδεος, ηδέ και αυτόν
πρηνέα δος πεσέειν Σκαιών προπάροιθε πυλάων,
όφρα τοι αυτίκα δυοκαίδεκα βους ενί νηώ
ήνις ηκέστας ιερεύσομεν, αι κ' ελεήσης
άστυ τε και Τρώων αλόχους και νήπια τέκνα. (Ζ 305-310)

ρυσίπτολις = η τας πόλεις ρυομένη τ.ε. σώζουσα, φυλάττουσα
ήνις αντί ήνιας = λαμπράς
ήκεστος ηκέστη = ακέντητος, αδάμαστος. Αμφότερα σημαίνουσι την μη υποβληθείσαν έτι εις εργασίαν και ζυγόν, ότε ην άχρηστος προς θυσίαν (ενν. η βούς).
ιερεύσομεν = θύσειν


(απόδοση υπό Α.Ξ. Καραπαναγιώτου (1893), έκδοση βασισμένη στην Ιλιάδα του J. La Roche.)