Υπόμνημα

H εξομολόγηση του αθώου νεαρούλη την οποία απεκάλυψα εδώ γράφηκε απ’ αφορμή το γνωστό παραμύθι του Ουάϊλδ, Τ’ αηδόνι και το τριαντάφυλλο. (Κυκλοφορεί σε πολλές εκδόσεις). Τραγουδάνε πάνω κάτω τον ίδιο σκοπό. Να σημειώσω μόνον πως, ως γνωστόν, ήταν ευφυής ο λεγάμενος.

Ωστόσο, εκεί χρησιμοποιώ και την λέξη: κοίτη, που την ίδια στιγμή έθεσα σ’ ένα μου σχόλιο πάνω στo βλέμμα που όλοι αντικρίσαμε στον δημιουργό της Τελετής ‘Εναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων. Το απόθεσα εδωδά με μεγάλη συγκίνηση.

Ούτε η λεξούλα αυτή ήταν τυχαία, αν και, μόλις σε πέντε γράμματα, τί ιστορία να γράψει; Είναι φυσικό, λοιπόν, να πέρασε απαρατήρητη. Αγρεύτηκε από το motto: κοίτη το κοίταγμα. Προμετωπίδα στη συλλογή: Τα Ευάγρια (1969), τού πολύ κύριου Β.Ν.Μπόνου.

Τέλος ο Σκοπός που καίγεται σήμερα στη Ζάκυνθο ήταν η Βίγλα όπου κατέφυγε ο Σολωμός για να κλάψει το αλωνάκι.

Ευχαριστώ.

διάγραμμα

....................ύστερα

....................ζήτησα

....................να περάσω

....................τις συμπληγάδες

....................ξανά

....................και ξανά

(από τα κατάλοιπα Οδυσσέως Πελαργού)

σχόλιον: "ου γάρ πω πάντων επί πείρατ' αέθλων / ήλθομεν. αλλ' έτ' όπισθεν αμέτρητος πόνος έσται, / πολλός καί χαλεπός, τόν εμέ χρή πάντα τελέσσαι."

(οι λέξεις του αυθέντου Δυσσέα εκ του ομηρικού ψ 248-250).

Μα, απορία τό 'χω...

...σαν σηκώσεις τον σάλιαγκα και τον κοιτάξεις από κάτω, πές μου, τί είναι αυτό που λαχταράς και βλέπεις, αν όχι ένα σπαρταριστό, να σού γελά, να σε καλεί, μουνάκι.

P.S. Εικονογραφημένο πιά, εν έτει 2007, από τη Νεραϊδόνα, εδωδά, κατόπιν σχετικής διαδικτυακής συζήτησης, εδώ κι εδώ.

Του οσίου πατρός ημών Χείρωνος του Κενταύρου

Απ' αφορμή μία συζήτηση στου Χοιροβοσκού την στάνη.

Εύμαιος καγώ τη προθέσει, προσκομίζω την μαρτυρία μου:

'Ηταν κάποτε κάτι παιδιά, παλιά, σαββατόβραδο στο τελευταίο λεωφορείο να απομακρύνεται τρέχοντας από το κέντρο της Αθήνας, κι αυτά πίσω στο βάθος της «φυσαρμόνικας» να προχωρούν σε αποκαλύψεις. Ο ένας, κυρίως, να λέει στους άλλους πως, ο Τσαρούχης –τού τό είπε ο πατέρας του- ναι, είναι αδελφή. Λίγα μόλις χρόνια νωρίτερα, στην Β’Λυκείου, κάποιος πετάχθηκε στη μέση του μαθήματος και είπε: -Γιατί σπουδάζουμε αυτόν τον π... τον Καβάφη!!! Δεν μπορώ να καταλάβω τί προσπαθούμε να μεταδώσουμε στα παιδιά με τέτοιες «ψευτοαποκαλύψεις»... Εμένα ο σχωρεμένος ο πατέρας μου -καλή του ώρα εκεί που βρίσκεται- ποτέ δεν μού 'χε πεί τέτοια πράματα.

Ο Γεώργιος Χοιροβοσκός από χθές καταθέτει μαρτυρίες από τα βιβλία του μακαρίτη, στηρίζοντας την αλήθεια πως αυτός τουλάχιστον ο θείος "έρωντας" ήταν άντρας.

Συγκινητικές και οι φωτογραφίες σε καρυώτικο κελλί. Κι απ' ό,τι παρατηρώ, μόλις ένα χρόνο πριν να βρεθώ και 'γώ πρώτη φορά στο ίδιο λημέρι.

Περισσότερα καταθέτω εκεί. Μόνον δυό λέξεις ακόμη:

Το γνωστό περιστατικό με τον Τσαρούχη και το εμπορικό κατάστημα λαμβάνει προθεωρία στο ποίημα του Καβάφη: "Ρωτούσε για την ποιότητα". Ετσι ενδύεται και την πορφύρα. Το δε ποίημα μπορεί κάλλιστα κανείς να φρεσκάρει στην μνήμη του, επισκεπτόμενος την έκθεση χαρακτικών του David Hockney στο Μουσείο Μπενάκη. Το τερπνόν όμως μετά του ωφελίμου... Σαν πεινάσετε λάβετε φάγετε μελιτζάνες με γέμιση από κιμά, αυτού απάνω. Είναι να γλείφεις τα δάχτυλά σου! Κι έτσι γυρίσαμε εκεί απ' όπου ξεκινήσαμε...

Μ' όλον τον σεβασμό, επόμενος τοις αγίοις πατράσι, παίδες, καλώ σας, προσκυνήτε αυτόν...

Ότι μνήμην ποιούμεθα του οσίου πατρός ημών Χείρωνος του Κενταύρου και των συν αυτώ παίδων, ήτοι Ιάσωνος και Αχιλλέως γωνία.

ΣΗΜ. Η λεξούλα έρωντας, είναι παρμένη από το διήγημα "Ο έρωτας στα χιόνια " του Μεγαλέξαντρου της νεωτέρας παράδοσης. Τον Σκιαθίτη λέω.

Jin και Afrat λένε την γυναίκα στο Κουρδιστάν...

της Αστραδενής και τα λοιπά βοτσαλάκια...

Jin και Afrat λένε την γυναίκα στο Κουρδιστάν. Αρχαία μοιάζει η ψυχή της μέσ' στον σύγχρονο κόσμο. Γυναίκα και μάνα (daik) συγχρόνως ανατολίτισσα, που δουλεύτηκε για αιώνες κάτω από την αυστηρή μουσουλμανική αγωγή, κι έρχεται τώρα να ενταχθεί σιγά-σιγά στον ευρωπαϊκό χώρο και τρόπο ζωής. Κάνει αργά, αλλά σταθερά, το βήμα έξω από το μητρικό ασιατικό έδαφος για να συναντηθεί αποφασιστικά με τον εικοστό πρώτο αιώνα και την νέα χιλιετία.

Εκτός του θρησκευτικού αφιονισμού που την θέλησε μακριά κι από τα λιγοστά βλέμματα της κλειστής της κοινωνίας, μιάν παράδοση που της στέρησε το δικαίωμα για "μετοχή" στην σεξουαλική - φυσική ηδονή (βλέπε κλειτοριδεκτομή), ήταν και η φανατική αντιδυτική προπαγάνδα που ενισχύθηκε τα τελευταία χρόνια στο Ιράκ μην επιτρέποντας την εισαγωγή δυτικών μοντέλων - προτύπων στην καθημερινή της ζωή.΄Ετσι όλοι εκείνοι οι αγώνες που συγκίνησαν και συνένωσαν τον γυναικείο πληθυσμό στην Ευρώπη και αλλού, για ν' αποτελούν σήμερα κατάκτηση του παγκόσμιου φεμινιστικού κινήματος, δεν διαδόθηκαν τον ίδιο καιρό και στον αραβοϊσλαμικό κόσμο. Κι όταν άρχισαν επιτέλους αυτές οι ιδέες να εισχωρούν και να δοκιμάζουν βαθιά την κλειστή μουσουλμανική κοινωνία, σαρώνοντας δικαιωματικά πλέον τα αναχρονιστικά μοντέλα του παρελθόντος, σηκώθηκε τότε μια θύελλα αντιδράσεων που εναντιώνεται σθεναρά, ακόμη και σήμερα, στον οποιοδήποτε υποστηρικτή ενός τέτοιου κινήματος.

Η ισότητα στα δύο φύλα ακόμη προβληματίζει, μεταξύ των αράβων γειτόνων του, τον μουσουλμανικής πλειονότητας κουρδικό λαό. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως ανάμεσα στις γυναίκες που φτάνουν σε πυκνά-πυκνά κύματα στην Ευρώπη προσβάλλοντας τα ανατολικά σύνορα της χώρας, δεν υπάρχουν κι εκείνες που έχουν συνείδηση της μοντέρνας χειραφετημένης συζύγου.

Στους κουρδικούς κατά τόπους καταυλισμούς -μηδέ της πλατείας Κουμουνδούρου εξαιρουμένης- γίνεται αισθητή η παρουσία και των δυο τύπων: συναντήσαμε τόσο την σύζυγο των χαμηλών τόνων, την προσηλωμένη στο νοικοκυριό της -εδώ βέβαια υποτυπώδες- τα παιδιά και τον άντρα της, όσο κι εκείνην που κατά την έξοδό της από τα στενά πλαίσια της οικιακής απασχόλησης, πέτυχε να εισχωρήσει σε διάφορα λειτουργήματα του δημοσίου βίου στο Ιράκ, όπως π.χ.δικηγόρους, δασκάλες, λοιπές υπαλλήλους του δημοσίου τομέα κλπ.

Τις περισσότερες φορές αυτές οι δεύτερες, οι αυτονομημένες γυναίκες, φτάνουν ως την Ευρώπη χωρίς τον σύζυγο, ο οποίος τυγχάνει συνήθως φυλακισμένος ή είναι ήδη νεκρός, από το εκεί καθεστώς. Είναι τότε αυτές μόνες που αναλαμβάνουν να σηκώσουν στους ώμους το μεγάλο κι επικίνδυνο ρίσκο της φυγής, φέροντας στην αγκαλιά ένα ή και περισσότερα ίσως παιδιά. Ζητώντας να αναπνεύσουν πλέρια την ζωή, φεύγουν μακριά στην Ευρώπη, τον Καναδά ή την Αυστραλία, όπου οραματίζονται να ξεκινήσουν απ' την αρχή, ανατρέφοντας τα παιδιά τους με τον πνεύμα της ελευθεριάς και της δημοκρατίας και το αίσθημα -προπαντός- του δικαίου, μεταδίδοντας τους το κυριώτερο, αυτήν τη δίψα για ζωή.

Είτε 25, είτε 35, είτε 40 και 50 χρονών φέρουν σε πέρας έναν αγώνα ζωής που θα τις σημαδέψει για πάντα. Απ' τη μια οι δυσκολίες στο Κουρδιστάν, απ' την άλλη ο καθημερινός αγώνας της επιβίωσης μέσα από τις πλέον αντίξοες συνθήκες χαρακώνουν από νωρίς το πρόσωπό τους κι εμφανίζονται μπροστά στά μάτια μας σχεδόν γηρασμένες, με χαμένη εκείνη την αλλοτινή φρεσκάδα, αλλ’ ωστόσο με κερδισμένη μίαν εξίσου πρώιμη για την ηλικίας τους μειλιχιότητα στην έκφραση, ένα βαθύ χαμόγελο ή την σπιρτάδα στην όψη, που μόνον τα βάσανα της ζωής προσφέρουν στον άνθρωπο.

Στον καταυλισμό έστησαν κιολάς όπως-όπως ένα πρόχειρο νοικοκυριό απ' το τίποτα. Είναι αυτές που αναλαμβάνουν ν' ανάψουν την φωτιά, να ψήσουν στην πυροστιά με την θράκα το φαγητό καθισμένες πιο κει ανακούρκουδα, ή να παίξουν λίγο με το μωρό, που θα πλύνουν με το λιγοστό νερό του κανατιού… Δείχνουν να προσαρμόζονται αμέσως στις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης, χωρίς αυτό να σημαίνει από την άλλη ότι παραιτούνται από την περιποίηση του εαυτού τους: όπως κάθε άλλη γυναίκα έτσι κι αυτές σέβονται την προσωπικότητά τους μην επιτρέποντας στο ελάχιστο να φανούν ατημέλητες.

Στο κεφάλι διατηρούν -οι περισσότερες- την μαντήλα, ένα στοιχείο που κουβαλούν από την πατρίδα. Νά 'ναι άραγε αυτή η μαντήλα, το μόνο σημάδι π' απόμεινε να θυμίζει την παλιά της ζωή; ΄Ισως. Απ’ ανάμεσα, βέβαια, θα δει κανείς κι εκείνες που βιάστηκαν να τ' αποδιώξουν μαζί με κάθε άλλο ένδυμα του παρελθόντος, φορώντας στο εξής τα ευρωπαϊκά μόνον ρούχα, σε μια προσπάθεια να ενταχθούν και εξωτερικά κατά το δυνατόν στη νέα πραγματικότητα. Είτε έτσι όμως, είτε αλλιώς, όλες τους θα υψώσουν ηρωϊκό το ανάστημά τους ατενίζοντας το μέλλον αγέρωχα, καθώς ξέρουν ότι -αναγκαστικά- μόνες θα το σχηματίσουν. Κι είναι τότε που το βλέμμα τους γεμίζει όλο νόημα στην προοπτική και το όραμα της νέας ζωής.

Καταλήγοντας σημειώνουμε πώς η ψυχή αυτή, η ψυχή της Κούρδισσας, που μοιάζει σχεδόν ν' αναδύεται κατευθείαν από μιαν αρχαία εποχή, κομίζει στον σύγχρονο άνθρωπο ένα άλλο μήνυμα, μιαν λεπτή θεωρία, που στον δικό μας αγώνα, αγώνα ταχύτητας και κυνήγι ασταμάτητο της ευδαιμονίας, δεν έχουμε εξασφαλίσει: τούτη η γυναίκα για ν' ανταπεξέλθει ανασύρει από την φύση της τόση δυναμικότητα και τόση ενέργεια, που σε συνδυασμό με την αποφαστιστική της πράξη, την καθιστούν αφάνταστα ανθεκτική σ’ όλες αυτές τις περιπέτειες και δημιουργικά αισιόδοξη, ικανή να βρει την οδό για να βαδίσει η οικογένειά της... Η μητρική στοργή και η αρχοντική κατανόηση με την οποία περιβάλλει τα παιδιά της, σφραγίζουν το είναι της με την αίσθηση του ιερού, αυτήν ακριβώς που θέλει την γυναίκα ίσως ανώτερη.

Η γυναίκα από το Κουρδιστάν, η Jin (κατά το αρχαιοελληνικό: γυνή) και Afrat (από το: Αφροδίτη), η νεαρή μητέρα και αποφασισμένη σύζυγος, έρχεται με τον εικοστό πρώτο αιώνα να προστεθεί δυναμικά δίπλα στην σύχρονη γυναίκα, την εργαζόμενη και καταξιωμένη από τον κοινωνικό της περίγυρο. Είτε λοιπόν γυνή είτε Αφροδίτη η γυναίκα από το Κουρδιστάν έχει πάρει πια την ζωή στα χέρια της.

(1997) All rights reserved

Nazarin

Απόψε το βράδυ παρακολούθησα Μπουνιουέλ στο 'Αστυ. Πώς να το πώ... Είδα από κοντά ένα φίλο.

Και κείνο το σαλιγκαράκι... να γλυστρά στα χέρια σου.

Κάπως έτσι. Καλή σας νύχτα, λοιπόν. Καληνύχτα Αννούλα, καληνύχτα παιδιά.

('Οχι. Εγώ δεν θα πώ καληνύχτα στη μα-μά).

Ναί! Κατάκτηση της Δημοκρατίας! -Πού' ν' τη;

"Πιστέψαμε στην δημοκρατία την ηδεία πολιτεία και άναρχο και ποικίλη".

Τιμώντας την 24η Ιουλίου 1974.

To moto από την "Μελέτη Θανάτου" του Στέλιου Ράμφου.
Εκδ Κέρδος 1981, σελ 81 (αν καταχωρώ ορθά από μνήμης την σελίδα)...

Περί τέχνης και ύλης ρητορικής...

Ο ρόλος του Διαδικτύου.

Διαβάζω στην Καθημερινή (12.6.05) πως "το Διαδίκτυο είναι ενδιαφέρον γιατί επαναθέτει το απολύτως κλασικό ζήτημα της εκπροσώπησης - αναπαράστασης.
Οι επίσημες τεχνικές της εκπροσώπησης είχαν πάντοτε την ανάγκη να αναπαραστήσουν τα ζητήματα, τα πράγματα για τα οποία μιλάμε, κάτι που το διαδίκτυο κάνει πολύ καλά...
Είναι λοιπόν ένα μέσο επανερμηνείας των κλασικών πολιτικών πεδίων. Μιλάμε για τους δικτυακούς τόπους με όρους πολιτικών πεδίων. Θα έπρεπε να αναρωτηθούμε αν αυτό καταφέρνει να αναπαραστήσει μια πολιτική κοινότητα, αν η αρχιτεκτονική του διαδικτύου ανταποκρίνεται ή μιμείται νέες ή πρωθύστερες αρχιτεκτονικές, νέες αρχιτεκτονικές επικοινωνίας. Αποτελεί το παράδειγμα μιας ισότιμης και δημοκρατικής συνεύρεσης για να εξερευνήσουμε όλους τους πολιτικούς, τους καλλιτεχνικούς τόπους που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στον κόσμο".

Οι νέες και πρωτότυπες μέθοδοι εικονικών συζητήσεων και συγκρούσεων που υπάρχουν αυτήν τη στιγμή στο διαδίκτυο είναι τα "blogs".

Και καταλήγει: "Με άλλα λόγια, μπορούμε να πούμε ότι το διαδίκτυο "επανεφευρίσκει" τη ρητορική τέχνη, την αρχαία ρητορεία που μάθαμε από τον Δημοσθένη και τους Ελληνες, τη σοφιστική τέχνη με την καλή έννοια του όρου, αυτή της ευφράδειας. Πρέπει λοιπόν, να γίνουμε ευφραδείς σε ό,τι αφορά το νέο αυτό μέσο".

Μια καληνύχτα του Ιούνη...

Δρόμο παίρνει, δρόμο αφήνει και μού στέλνει μιάν καληνύχτα απ΄ τα παλιά... Καληνύχτα που ευωδιάζει μες στο θρό και τον υγρό Ιούνη...

Και πάλι καληνύχτα του Ιούνη με το θυμάρι ανθισμένο στο χωράφι πλάι πλάι με τους τσαλαπετεινούς και άλλα ακαταλαβίστικα πολλά.

(Ναί αλλά τώρα είν' ο θείος καυτός Ιούλης...)

Πανσέληνος γι' αγρίμια...

Να για ποιό θάμα μιλάμε. Θάμα χθεσινοβραδινό... στο Σούνιο. Είναι και που γείραμε τούτα τα χρόνια πιο κοντά (στα 357.290 χιλιόμετρα μόνο!) στη Σελήνη. Και αφέθηκε αυτή να μας προφυλάσσει από τις κακίες του Ηλιου...

Τ' αγρίμι ή η επέτειος.

Χθές το βράδυ προτού προβάλει στρόγγυλος ο δίσκος της Σελάνας, είδα ένα τσακάλι που πρόβαλε απ' τα πούρνα και τρύπωσε στη μάντρα του μοναστηριού. Άρα κατεβάζει ακόμη το βουνό μας αγρίμια..., σκέφτηκα. Στη δημοσιά λίγο στάθηκε πριν να χαθεί πάλι και να τρέξει σαν τον κλέφτη. Άραγε πρωτομάθαμε να κλέβουμε σε ξένες αυλές, παρατηρώντας τ' αγρίμια;

Ελλην Αθλητής στην Αδριατική.

Ιδού το χάλκινο άγαλμα από το "Λουσίνο" (=κροατική νήσος στην Αδριατική, από το βυθό της οποίας και ανασύρθηκε το 1999).


Απεικονίζει νεαρό αθλητή την ώρα που στεγνώνει τον ιδρώτα του, κάνοντας χρήση στλεγγίδος (η οποία εδώ υποδηλώνεται από την κίνηση των χειρών).


Πρόκειται για ελληνικό γλυπτό του 4ου-3ου αιώνα π.Χ., και μάλιστα από τα σημαντικότερα χάλκινα της περιόδου.


Αφού συντηρήθηκε με τη δέουσα προσοχή, δημοσιεύθηκε σε ιταλική αρχαιολογική επιθεώρηση, είδηση που αναδημοσιεύθηκε από την "Καθημερινή".


Πού βρίσκεται όμως σήμερα;


Με συγκίνηση θυμούμαι τα χάλκινα γλυπτά του Riace (ναυάγιο) που εκτείθενται σε ειδικό χώρο στα υπόγεια του μεγάλου αρχαιολογικού μουσείου στο Reggio di Calabria...

ΥΜΝΟΣ ΕΙΣ ΚΥΠΡΙΟΝ ΑΔΩΝΙ ΚΥΠΡΙΔΟΣ, τό 1998 μ.Χ.

(επί τη επετείω της αθλίας εισβολής...)

Γράφει ο Νέστωρ Πανσές.

Στόν αγρό
θηρεύω τά βάτα
κύπριδος ερασμίας
εραστών
κι οι παπαρούνες
ανεμίζουν άλικες
μόνες στήν πλάση
τριγύρω θλιμμένες
επιτύμβιον άδουσες
πλάϊ στ’ αγκάθια
ευαίσθητες
-μυροφόροι οπιούχοι παρθένοι-
κλαίουσες ήρωα ήδη καί θεόν
εκ του Άδου κάτω
όλως εγηγερμένον·
νάτη! βλαστάνει συκιά
ήμερος.

Σχόλιον· «Τούτο δ’ εννοείθ’ , όταν
πορθήτε γαίαν, ευσεβείν τά πρός θεούς·
ός τάλλα πάντα δεύτερ’ ηγείται πατήρ
Ζεύς· ου γάρ ευσέβεια συνθνήσκει βροτοίς·
κάν ζώσι κάν θάνωσιν, ουκ απόλλυται.»
(Σοφοκλ. Φιλοκτήτης, στ. 1440-4).

Σού σφυρίζω...

Σήμερα το πρωί με χαρά αντίκρυσα τον ταχυδρόμο σε μιά γειτονιά να σφυράει χαρούμενος κάνοντας την διανομή. Νά και κάτι σκέφτηκα για να σ' απογεμίσει χαρά.

aitutaki

Jewel of the Cook Islands

Ενας κοραλλιογενής παράδεισος...

Ας είναι....

...ελαφρύ το χώμα που σε σκεπάζει ποιητή. Και σένα, και τους νεοφερμένους...

Rimβώd ανάμεικτος με μακαρονάκι κοφτό.

Εγώ είναι ένας άλλος. Κι είμαι εδώ.

Κι όμως είμ' εδώ... Αυτό το καλοκαίρι...