ad Ortalum, carmina

mucha gente que estada mirando *

Κι αν παραδέρνω σ' απέραντον, 'Ορταλε πόνο, κι η θλίψη μου

κάλεσμα είναι, τις λίγειες Σειρήνες ν' αφήσω,

κι άδειος ο νους, των Μουσών τον γλυκόν τον καρπό πια μην ξέροντας

πώς να τον φέρει στο φως, ναυαγεί μες σε σκέψεις

άφεγγες σαν –τα όλο δίνες της Λήθης νερά, που κυλώντας

έλουσαν –κάτωχρο, αχνό- του αδελφού μου το πόδι

κι άφαντος, σαν να σκεπάσαν τα μάτια μου, κείτεται τώρα

κάτω απ' το χώμα της Τροίας, εκεί πλάι στο κύμα

(ποτέ ξανά, σε βροντή, σ' αστραπή, σε χαλάζι,

πότε, αδερφέ μου μονάκριβε, οι δυό μας ξανά; Τώρα θρήνους

θά 'πρεπε, λέει, να ψάλω∙ μα οι θρήνοι όλοι μοιάζουν

θρήνοι που η Πρόκνη, αηδόνι σε κλώνια βαθύσκιωτα, υφαίνει:

κλαίει για τον γιό της, που η ίδια, η ίδια τον σκότωσε),

πρέπει όμως, 'Ορταλε, στίχους, αφού το ζητάς, ν' αποσπάσω

μεσ' απ' την άκρα του τάφου σιγή: στίχους ξένους

έστω, μην πείς πως τα λόγια σου «σ' άστατο αγέρι εμπιστεύτηκες»

ή πώς, χειρότερα ακόμη, απ’το νού μου κυλήσαν

όπως κυλάει απ' τον κόρφο κοπέλας το μήλο που έστειλε,

δώρο γλυκό, ο εραστής της κι εκείνη το έκρυψε

μες στη σεμνή της εσθήτα κι εκεί πια κρυμμένο το ξέχασε∙

κι όταν η Μάνα της μπήκε αλαφιάστηκε κι όρθια

βρέθηκε∙ οπότε –κυλάει το μήλο κι εκείνη ολόκληρη

κόκκινη βάφεται η δύστυχη: ντρέπεται τόσο!

Catullus, ad Ortalum, «carmina, LXV», στο Δ.Καψάλης-Γ.Κοροπούλης, D.J. tracks 1-45 Σύντομη ιστορία του λυρισμού (μτφρ. Γ.Κοροπούλης, έκδ. Sestina, Αθήνα 2014, σ.11). 




-----
* Στο motto όρος στο συμφωνητικό του ιερέως εκείνου του Τολέδο στην ενορία του San Tome, αιτούντος από τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο (Theotocopoli) τον πίνακα της Ταφής του κόμη Οργκάθ (1586), να απεικονίζει το γενόμενο κατά το έτος 1323 μ.Χ. θαύμα, τη συγκαταβάσει του αγίου Στεφάνου και του αγίου Αυγουστίνου. Ο στίχος σημαίνει "πολλοί άνθρωποι που κοιτάζουν", και εννοεί να τεθούν παραπλεύρως στην παράσταση. Τω όντι είς εξ αυτών και ο υιός του El Greco, ο νεαρός Γεώργιος-Μανουήλ, να μάς κοιτάζει κατάματα. Ο ίδιος.