να συλλαμβάνουμε χωρίς να αμαρτάνουμε...

Ο Διοσκορίδης αναφέρει επίσης μερικά γιατρικά που προέρχονται από τους αγρούς και είναι κατάλληλα να επαναφέρουν την καθυστερημένη περίοδο: ατμοί βάλσαμου, αφεψήματα από φύλλα ηλιοτροπίου ή μικρά ταμπόν από ρίζα γεντιανής. Συνιστούν επίσης τον άγριο απήγανο, αυτό το φημισμένο από την αρχαιότητα φυτό, που είχε, όπως έλεγαν, την ικανότητα να στερεοποιεί το σπέρμα και να επιταχύνει τις αποβολές.

*

«Επιτρέψτε μας να συλλαμβάνουμε χωρίς να αμαρτάνουμε», γράφει το 1894 ο Αλεξάντρ Μπουτίκ στο ποίημά του Οι Μαλθουσιανές.

Αγία Μητέρα, πιστεύουμε πως
συλλάβατε χωρίς να αμαρτήσετε
σάς ικετεύουμε να μην αφήσετε
ούτε και μας να συλλάβουμε
καθώς θα γευόμαστε το γλυκό καρπό
της αμαρτίας.

Μπεατρίς Μπαντμάν, Σύντομη ιστορία του σεξ (μτφρ. Χρ. Παρίση, έκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2000, σσ. 176, 205).

μια σύντροφος

[...] για τους νεοεισχωρήσαντες στον προτεσταντισμό, η γυναίκα παύει να είναι το σκεύος ηδονής των ανδρικών αναγκών και γίνεται, για πρώτη φορά στην Ιστορία, ένα είδος συνεργάτη του συζύγου της, μια σύντροφος.

*

Το 1917, ένας ακαδημαϊκός γράφει πως ο άνδρας δέχεται να πάρει νόμιμη σύζυγο μόνο τη στιγμή που η ζωή του, που την έχει ζήσει για τα καλά, αρχίζει να του προκαλεί πλήξη.

*

[...] ο γάμος θα πρέπει να γίνεται μόνον όταν οι δύο σύντροφοι έχουν αρκετή εμπειρία για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τη μονογαμία.

*

[...] είναι και η θέση του αβά Γκριμώ, που γράφει το 1920 πως «ο Θεός πρόβλεψε μέσα στη μεγάλη του σοφία πως οι σύζυγοι δεν θα δέχονταν το βαρύ φορτίο της πατρότητας αν δεν τους δελέαζε η γοητεία της ηδονής».

Μπεατρίς Μπαντμάν, Σύντομη ιστορία του σεξ (μτφρ. Χρ. Παρίση, έκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2000, σσ. 57, 84).

μια ήμερη κοινωνία

Γύρω στο 13ο αιώνα, η ίδια η Εκκλησία αρχίζει να διαφοροποιεί κάπως τον λόγο της. Είναι η εποχή όπου ο Άγιος Θωμάς [ο Ακυινάτης], που δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί και θερμόαιμος υποστηρικτής των αλλαγών, σημειώνει πως «ακόμα και στα ζώα η συνουσία δημιουργεί μια ήμερη κοινωνία και πως στους ανθρώπους, ο άνδρας αγαπά την γυναίκα του κυρίως λόγω της σαρκικής συνεύρεσης».

*

Μέσα στο σπίτι δημιουργείται χώρος για ένα καινούργιο δωμάτιο, που συμβολίζει την έναρξη ακριβώς της Αναγέννησης και των ερωτικών συγκινήσεών της· η κρεβατοκάμαρα. Απομονωμένο και άνετο, το δωμάτιο αυτό όπου καίει μια δυνατή φωτιά, αντικαθιστά με επιτυχία τους μικρούς χώρους που βρίσκονταν στη μεγάλη κοινή αίθουσα της μεσαιωνικής κατοικίας και παρέχει επιτέλους την αρμόζουσα μυστικότητα στις ερωτικές περιπτύξεις.

Μπεατρίς Μπαντμάν, Σύντομη ιστορία του σεξ (μτφρ. Χρ. Παρίση, έκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2000, σσ. 50, 51).

σύντομη ιστορία του σεξ II

[...] Ακόμα και οι έντιμες γυναίκες, ήδη πολύ κλονισμένες από την εποχή του ιπποτικού έρωτα, υποκύπτουν στις ανδρικές ορμές. Μάλιστα, συχνά τις προκαλούν, όπως λέει με παράπονο αυτό το ανώνυμο τετράστιχο του 16ου αιώνα:

Μια γυναίκα που αφήνεται να φιληθεί
Και να της πιάνουν τον πισινό πάνω στο παιχνίδι
Μήπως θα ΄πρεπε να πιστέψουμε
Πως τάχα δεν της αρέσει να κάνει έρωτα;

*

Δημόσια πορνεία, τα μπορντέλα, ανοίγουν τις πόρτες τους και κανένας δεν σκέφτεται να παραπονεθεί, ούτε η ίδια η Εκκλησία, που τα ανέχεται ως φάρμακο για τις ορμές των ανύπαντων. «Αν πατάξετε την πορνεία του λαού, αυτή θα αντικατασταθεί με το σοδομισμό», υποστηρίζει ο Θωμάς ο Ακινάτης.

*

[...] οι πρώτες πραγματικές πόρνες πολυτελείας αρχίζουν να εμφανίζονται εκείνη την εποχή και η Ρωμαία Ιμπέρια, που θεωρούνταν η ομορφότερη στην πόλη, ποζάρει στο ζωγράφο Ραφαήλ ως μοντέλο για τις αψεγάδιαστες μαντόνες του.

Μπεατρίς Μπαντμάν, Σύντομη ιστορία του σεξ (μτφρ. Χρ. Παρίση, έκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2000, σσ. 52, 53, 55). Είναι φανερό πως η εποχή που σχολιάζεται είναι εκείνη αμέσως μετά από τον μεσαίωνα. Εταίρες υπήρχαν ανέκαθεν.

αυστηρότης

[...] Ο Ιερώνυμος, παρά την αυστηρότητά του, δοκιμάστηκε στην έρημο της Συρίας, όπως και πολλοί άλλοι ερημίτες, αναπολώντας τις σαρκικές περιπέτειές του.

*

Το 567, η σύνοδος της Τουρ απαγορεύει στους μοναχούς να μοιράζονται το ίδιο κρεβάτι και απαιτεί να αφήνουν αναμμένες τις λάμπες του κοιτώνα ολόκληρη τη νύχτα.

*

Η καταπίεση φτάνει στο αποκορύφωμά της ύστερα από τη σύνοδο του Τρέντου(;) που απαγορεύει για πρώτη φορά όλες τις προγαμιαίες σχέσεις, από τα προκαταρκτικά χάδια μέχρι τη διείσδυση, και επιτρέπει τις ερωτικές σχέσεις μόνο για αυστηρά αναπαραγωγικούς σκοπούς.

Μπεατρίς Μπαντμάν, Σύντομη ιστορία του σεξ (μτφρ. Χρ. Παρίση, έκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2000, σσ. 32, 146, 33).

σύντομη ιστορία του σεξ I

[...] στα Βακχεία, που απαγορεύτηκαν το 186, οι έφηβοι μυούνται στα βακχικά μυστήρια και στο σοδομισμό.

*

Όπως και οι Έλληνες, οι Μάγια δέχονται την ομοφυλοφιλία στους εφήβους και την προτιμούν από την ετεροφυλοφιλία μέχρι να φτάσει το αγόρι σε ηλικία γάμου. Η επικρατούσα αντίληψη επιβάλλει στους γονείς να τού βρίσκουν ένα σύντροφο, κατά προτίμηση σκλάβο, που να ικανοποιεί τις ορμές του και να το αποτρέπει να συχνάζει από πολύ νωρίς σ' αυτές τις επίφοβες γυναίκες.

Μπεατρίς Μπαντμάν, Σύντομη ιστορία του σεξ (μτφρ. Χρ. Παρίση, έκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2000, σσ. 141, 150-151).

και φίλος μου

Μυκήνας δε Αργείοι καθείλον

υπό ζηλοτυπίας.*

Ο Μόραλης είναι ένας τελευταίος ευπατρίδης της αληθινής ζωγραφικής. Και φίλος μου. Είναι απ' τους λίγους που υπολογίζω την επιδοκιμασία ή την απόρριψη των πράξεών μου. Όταν συνοφρυώνεται σκέφτομαι, όταν χαμογελάει δυναμώνω. Κι ας είναι όλη η Ελλάδα εναντίον μου. Το ίδιο θα πώ και για δυό τρείς ακόμη. Για τον Γκάτσο, τον Ελύτη, τον Τσαρούχη και για μερικούς που δυστυχώς δεν ζούνε πια. Αυτοί συνθέσανε τον πολιτισμό της μεταπολεμικής Ελλάδας, για να τον καταστρέφουν σαν κοράκια οι πολιτικοί και οι δημόσιοι υπάλληλοι. Μέσα στη μοίρα μας κι αυτό.

Μάνος Χατζιδάκης

Απόλογος του μουσικοσυνθέτη στον τόμο: Γιάννης Μόραλης, Άγγελοι, Μουσική, Ποίηση (έκδ. Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 2001, σ. 255). Tο postάκι για τα 100/χρονα φέτος από την γέννηση του Μόραλη. Ο ίδιος.-

-----
 * Το motto εκ του Παυσανία, Ελλάδος περιήγησις. Κορινθιακά, 16.

μεσ' απ' τ' ανέμου τις φωνές

Θύελλα στα μάρμαρα

ιβίσκος με την ήβη.*

υάκινθο χαϊδεύοντας στα χείλη του ο ήλιος **

Μεσ' απ' τ' ανέμου τις φωνές
τις φωτεινές ανάσες
Πευκάνασσα ξεπρόβαλε
η Λυγερή Μυρσίνη Επιτραγία
μ' ένα τζιτζίκι στο βυζί
να ρίχνει το χαμόγελο
σταλαματιά σταλαματιά
στου Άδωνι μύρρινο το δάκρυ.

Κρανιώτης Δημ., Άβυσσος άνοιξις (έκδ. Ίκαρος, Αθήνα 1989, σ. 21). - Το πρώτο motto επίσης εκ του ιδίου (ό.π., σ. 48), ενώ το δεύτερο εκ της συλλογής του Χαιρετισμοί (έκδ. Το Ροδακιό, Αθήνα 2016, σ. 27).