Δευτέρα 28 Ιανουαρίου 2008

oι όντως περιθωριακοί


[απόσπασμα από άρθρο: 3. Το ουσιαστικό έργο της Εκκλησίας

Η Εκκλησία έχει την ζωή της, την θεολογία της, την προοπτική της και δεν χρειάζεται τα συνθήματα, τις ατάκες, τις παρεμβάσεις και τις κοινωνικές κατοχυρώσεις, γιατί διαφορετικά εκφράζει την αδυναμία της και την εκκοσμίκευσή της. Η Εκκλησία έχει την δυνατότητα να προσφέρη νόημα και ζωή στους ανθρώπους που ανήκουν σε όλους τους πολιτικούς και κοινωνικούς χώρους, ή ακόμη να δέχεται τους απογοητευμένους και πονεμένους ανθρώπους, από οπουδήποτε κι αν προέρχονται και αυτό της δίνει μια μεγάλη δυναμικότητα και προοπτική. Ας αφήσουμε τους επιτελείς των Κομμάτων να καθορίζουν τον αγώνα τους και να σχεδιάζουν τα προγράμματά τους, χωρίς να υπολογίζουν την Εκκλησία. Αυτό δεν είναι υποτιμητικό για την Εκκλησία, αλλά πλεονέκτημα, γιατί έτσι δέχεται τον σεβασμό όλων.

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει κάπου ότι ο Χριστός «επεθύμησε πόρνης», δηλαδή με την ενανθρώπησή του προσέλαβε την εκπορνευθείσα ανθρώπινη φύση και την κατέστησε «γυναίκα» του, την προσέλαβε επάνω του και της έδωσε πληρότητα και ζωή. Αυτό είναι το έργο της Εκκλησίας και μια τέτοια προοπτική δεν βρίσκεται ποτέ στο περιθώριο, αλλά στην ουσία των πραγμάτων και των ανθρωπίνων αναζητήσεων.

Οι Κληρικοί, ιδιαιτέρως οι Επίσκοποι, πρέπει να ενεργούν διαχρονικά και να μη παρασύρονται από την εικονική και προσωρινή επικαιρότητα. Να βλέπουν τον άνθρωπο στις εσωτερικές του υπαρξιακές αναζητήσεις και όχι στις πολιτικές και ατομικές του επιλογές. Όταν συμπεριφέρονται κατ’ αυτόν τον τρόπο, τότε βρίσκονται πάντοτε στην επικαιρότητα και ποτέ στο περιθώριο. Άλλωστε, το να βρίσκεται κανείς καθημερινά στην επικαιρότητα δεν σημαίνει ότι είναι και σύγχρονος. Σύγχρονος και αποδοτικός είναι αυτός που ξέρει να ξεπερνά τον χρόνο και την περιστασιακή επικαιρότητα και να αντιμετωπίζη τα υπαρξιακά προβλήματα των ανθρώπων. Πράγματι, άλλο είναι ο άνθρωπος ως πολίτης και άλλο ως μέλος της Εκκλησίας. Δεν μπορεί κανείς να ταυτίζη απόλυτα αυτές τις πραγματικότητες.

Οι Κληρικοί και οι υπεύθυνοι άνθρωποι στην Εκκλησία που γνωρίζουν από θεολογία και εκκλησιολογία προτιμούν να βρίσκονται από πλευράς πολιτικής στο δυναμικό περιθώριο, γιατί έτσι μπορούν να επηρεάζουν το κοινωνικό γίγνεσθαι και να εμπνέουν πνευματικά και πολιτιστικά τους ανθρώπους που απογοητεύονται από την εναλλασσόμενη επικαιρότητα. Υπάρχουν όντως «περιθωριακοί» που αναδεικνύονται ηγέτες σε πολλά επίπεδα, υπάρχουν μη φαινόμενα, που νοηματοδοτούν τα φαινόμενα.-]


γράφει ο Ιερόθεος Ναυπάκτου, μία καθ' όλα σεβασμία μορφή (εφημερ. Εκκλ. Παρέμβαση Οκτ.2007).


Σάββατο 26 Ιανουαρίου 2008

αγχώμαλα εναυμάχουν



στον Παναγιώτη, όχι τον πατέρα μου, τον άλλο


Καλός ο σμικρός και περιεκτικός Βέλτσος από την 'Ινδικτο. Αριθμός έκδοσης 277. 'Εζησε κι αυτός τα μαρμαρένια αλώνια κατά πως φαίνεται και καταγράφει στο συγκεκριμένο τευχίδιο την περιπέτειά του. 'Η, τί άλλο;

Βρίσκομαι ήσυχος εδώ σε διατεταγμένη υπηρεσία (σ.12),
μονολογεί ο στοχαστής του γαλάζιου σταυρού της ησυχίας.

*

Η αποκλειστική σαν άνδρας. Αλλά δε θα έπρεπε να μ' ενοχλούν, από πάνω μου, τ' αρχίδια της; (σ.16).


*

Ποιόν καλεί το κουδούνι δίπλα απ' το μαξιλάρι;
Γιατί αφήνουν την πόρτα μισάνοιχτη;
Το αδύναμο φωτάκι στο περβάζι, ποιόν ξενυχτά;
Οι βόγγοι δίπλα, προδίδουν συνουσία; (σ.46).



Την τελευταία λέξη του συγγραφέα ας την βρεί μόνος του ο αναγνώστης που θα αποτανθεί στο ομώνυμο αυτό, της Ησυχίας, βιβλιάριο θησαυρισμού.



--------
στον τίτλο του παρόντος δυό λεξούλες παρμένες από τον Θουκυδίδη (Ζ' 71.4), που πολλά πολλά με άρεσαν. Κείνο το αγχώμαλα μ αρέζει. Πως μ' αρέζει!


Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2008

πλεονασμός είτε ευαγγέλιo


[ανθρώπινη συμφορή]: ο άνθρωπος, μέτοχος της ιστορίας, στέκει μετέωρος ανάμεσα στον θείο φθόνο, την κληρονομική ενοχή και στους πειρασμούς της εξουσίας.


Μια ενδιαφέρουσα φρασούλα για τους στοχαστικούς του σαββατόβραδου και της παρασκευής το βράδυ, αλιευμένη από την εισαγωγή στο Δ.Ν. Μαρωνίτης, Ηρόδοτος - οκτώ νουβέλες και τέσσερα ανέκδοτα, (έκδ. 'Αγρα, Αθήνα 2001(2η), σ. 17).

------
ο πλεονασμός συντάσσεται με το πολύτιμος εριτίμη και τανάπαλιν.


Πέμπτη 24 Ιανουαρίου 2008

αίμα και δάκρυα



στον γ.χ., της εμής οδύνης


Δεν είναι η δικαιοσύνη αλλά η αγαθότητα του Θεού,
που μάς καθιστά άξιους να υπάρχουμε,
παρά το πλήθος των ανομιών μας.

Είναι η ελεημοσύνη Του

για να μπορούμε να κατανοούμε αυτό
που διαπιστώνει ο Ιωάννης Μόσχος:
"Πόσους κρυφούς δούλους έχει ο Θεός,
οι οποίοι μόνο σ' αυτόν είναι γνωστοί"

ή αυτό που επιβεβαιώνει ο Νείλος ο Ασκητής:
"Από μικρών αφορμών και ελαχίστων προσώπων,
μεγάλα οικονομείται
δια της προνοίας του Θεού".

Είμαστε
καταδικασμένοι να ζούμε
στην αγάπη και με την αγάπη
του Θεού.
Να επιστρέφουμε διαρκώς σ' Αυτόν
και σ' Αυτόν να ζούμε το θαύμα,

να κατέχουμε το πλήρωμα της ζωής,
που πληροί τα πάντα,
όπως μάς το χάρισε ο Υιός του
και μάς χαρίζει το Πνεύμα Του.


π. Μιχαήλ Καρδαμάκης, αίμα και δάκρυα, κεφ. β' (έκδ. Τήνος 2006, σ. 22).

'Ενα βιβλίο απαρτιζόμενο από κεφάλαια, όπως εκείνα τα κατανυκτικά, για παράδειγμα, που συνέγραψε ο τάδε ή ο δείνα ασκητής της ερήμου.


Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2008

υπόρχημα


Πολλοί είναι αυτοί που με ρωτάνε ποιός είναι αυτός ο κύριος Μπόνος, ο ποιητής ντε, που τον εκτιμώ τόσο πολύ. Αρκετές φορές έχω αναφερθεί στο έργο του εδώ, στο άωρον τετράδιό μου, ένα ιστολόγιο που παλεύει με την γραφή ήδη από του 2005 μεσούντος κι ανέτειλε ξανά εν έτει 2008 (πάντοτε από Κυρίου τα έτη να λέμε). Ναί, τον θεωρώ μείζονα, αν όχι τον μεγαλύτερο εν ζωή, έλληνα ποιητή.

*

Ευκαιρία μού δίνεται, λοιπόν, να παρεμβάλλω εδωδά, στο παρόν postάκι μιάν σημείωση που καταχώρησε ο καλός τυπογράφος (έχουμε άραγε πολλούς τόσο προσεκτικούς κι επιμελείς στο είδος του;)
Αιμίλιος Καλλιακάτσος στον 23ο Κατάλογο των εκδόσεών του στιγμή που κυκλοφόρησε τον προηγούμενο Φλεβάρη [2007]. Συγκεκριμένα πρόκειται για επεξηγηματική υποσημείωση στην επιστολή Ε.Χ. Γονατά (1924-2006) προς Ν. Εγγονόπουλον (1907-1984), σταλμένη "με απεριόριστο σεβασμό, αφοσίωση και αγάπη" το Σάββατο, 14 Μαΐου 1983 (σσ. 37-43).

Κι εξηγούμαι: Ετέθη το θέμα κατά πόσον μπορεί να διαβάλλεται μετά θάνατον ο κάθε ποιητής, πόσο μάλλον ο μέγιστος Καβάφης. Αντιγράφω από την επιστολή Γονατά (σσ.41-42):

"Το δράμα είναι ότι πολλοί εξ αυτών κατέχουν δημόσια αξιώματα, έχουν τίτλους, τούς έχει ανατεθεί η διδασκαλία σε ανώτατα πνευματικά Ιδρύματα! Οπότε κλάφτε μανούλες! Ποιός είναι εκείνος που θα υποχρεωθεί να φάει πρώτα στο κεφάλι την ανάλυση, φερ' ειπείν, των δύο ανέκδοτων κειμένων και θα δεχτεί να διαβάσει τα κείμενα αυτά; Αν για πρώτη φορά ακούει περί Καβάφη, θ' ακούει τ' όνομά του και θα παίρνει δρόμο. "Αυτοί δεν έχουν μέτρο να μετρήσουν το περβάζι του παραθύρου των", όπως χαρακτηριστικά μού είπε κάποιος φίλος που συμμερίσθηκε τον πόνο μου,* το ίδιο εκείνο φριχτό βράδυ που τον πήρα στο τηλέφωνο, μόλις διάβασα ετούτα τα αίσχη, "και θέλουν να μετρήσουν την απόσταση γης και ουρανού, γης και ηλίου!""


*

Σε σχετική ερώτηση του αγλαού τυπογράφου προς τον Γονατά, για ποιόν του φίλο ομιλεί εδώ, λαμβάνει και καταχωρεί την εξής απάντηση-σημείωση δοσμένη με τον ως άνω σμικρό αστερίσκο:

* Ο θαυμάσιος Β.Ν. Μπόνος. [Σημείωση του Ε.Χ.Γονατά, 1.7.1991].


-------
Υστερόβουλον εμού του δυσσεβούς: ο μακαρίτης ο Γονατάς δεδικαίωται και μαζί του χαίρω εγώ.
Χαίρω πολύ.
Ο ίδιος, αφού σού τό λέω.


Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2008

προμετωπίδα


ίσταμαι εις την λευκήν του αρώματός σου γραμμή
έγνοια σου να σώσης απ' τη θυσία τις αγελάδες
γλυκεία η λυτρούσα λευκότης σου μύρον και στρατί επί ξυρού ακμής
ότι εσύ μόνη διαβαίνεις


Κι είναι η προμετωπίδα μόνον από την συλλογή η ερωδύφις (1999) του φιλάρετου κύριου Β.Ν. Μπόνου.


-----
ερωδύφης: η υφαίνουσα τον έρωτα [σημείωση στην αυτοτελή έκδοση, σ.45. Στον συγκεντρωτικό τόμο αυτόμελα, σ.161].


Κυριακή 13 Ιανουαρίου 2008

εγκαύματα 13, 1


......Κορμοί τα κορμιά μας
.........δένδρων
.................και κλάδοι
.........που συμπλέκονται