οι βυζαντινοί λόγιοι

ΚΥΠΡΑΙΑ 

Στιλπνό επί κεντήματος γαλανού εκ Ραβέννης 

με αστέρια στήμονες πέταλ' ανθέων 

λευκό σώμα σιγαλό * 

Οι βυζαντινοί λόγιοι είχαν το πλεονέκτημα ότι ήταν 'Ελληνες, εξοικειωμένοι από τη νεαρή τους ηλικία με τους παλαιούς εκείνους 'Ελληνες που είχαν θέσει τα θεμέλια των επιστημονικών σπουδών. Επί πλέον, παρά την πνευματική του υπερηφάνεια και τη διατυμπανιζόμενη περιφρόνησή του για τους βαρβάρους, ο ελληνικός πολιτισμός σε όλες τις εποχές ήταν εκλεκτικός. 'Οπως οι κλασικοί τους πρόγονοι, οι Βυζαντινοί ήταν έτοιμοι να πάρουν και να προσαρμόσουν γνώσεις από τους γειτονικούς λαούς.

Η θρησκεία τους προερχόταν από την Παλαιστίνη, οι νόμοι τους από τη Ρώμη, η τελετουργική τους τάξη κυρίως από την Περσία, ακόμη και μερικά από τα δευτερεύοντα στοιχεία του τελετουργικού τους από την Κίνα! Η ανταλλαγή ιδεών και μορφών τέχνης με τη μουσουλμανική Ανατολή ήταν αδιάκοπη. Στην τελευταία μάλιστα αυτή εποχή, χάρη στον Πλανούδη και στον Δημήτριο Κυδώνη ανακάλυπταν ότι υπήρχε κάτι που μπορούσαν να μάθουν ακόμη και από τη Δύση που περιφρονούσαν για τόσο μεγάλο διάστημα. [...]

Steven Runciman, Η τελευταία βυζαντινή αναγέννηση (μτφρ. Λ. Καμπερίδης, έκδ. Δόμος, Αθήνα 1980, σ. 99).


----- 

* Στο motto και πάλι ολίγος Συμεών, ιερομοναχός, εκ του βιβλίου του Συμεών μνήμα (έκδ. 'Αγρα, Αθήνα 1993.-Εδώ εγγραφή της 20ης Ιουνίου 1990. Και η σημείωσις αυτόθι: «Κυπραία: Γενικό όνομα κοχυλιού της οικογένειας των Cypraoidea, στην οποία ανήκει το είδος του εν λόγω κοχυλιού Ovula ovum»).