η φιλοσοφική σχολή της Αλεξάνδρειας

Στην κόψη της ημέρας 

όταν τραγουδά ο τζίτζικας 

ερημίτης ανάμεσα σε φυτά και κορμούς 

με πάθος παρά την κρήνη 

άνθος φιλεί *

Η φιλοσοφική σχολή της Αλεξάνδρειας αφέθηκε να διαποτιστεί από το χριστιανικό πνεύμα· άφησε κατά μέρος την οντολογία του Ιαμβλίχου και περιόρισε κατά πολύ το ρόλο της έκστασης, βάζοντας στην πρώτη γραμμή το ενδιαφέρον για τις επιστήμες, κυρίως τα μαθηματικά. Το πιο σημαντικό είναι ότι η σχολή αυτή, εγκαταλείποντας την οντολογία του Ιαμβλίχου, έκοψε τον αποκλειστικό δεσμό μεταξύ της μεταφυσικής και του ειδωλολατρισμού και κατέστησε έτσι δυνατή τη σύνδεση του νεοπλατωνισμού και του Χριστιανισμού.

Αν η σκέψη μας είναι σωστή, τότε η πρόσκληση του Στεφάνου [Αλεξανδρέως] στην Κωνσταντινούπολη και η διδασκαλία του στο Πανδιδακτήριο έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Με τον Στέφανο, όπως και με τον Φιλόπονο, ο πλατωνισμός της Αλεξάνδρειας, ο οποίος περιείχε μερικά από τα πιο ευγενικά στοιχεία της ελληνικής παιδείας, συγχωνεύεται με την πνευματική παράδοση του Βυζαντίου.

Β. Ν. Τατάκης, Η βυζαντινή φιλοσοφία [1949], (μτφρ. Ε. Καλπουρτζή, έκδ. Σχολή Μωραΐτη, Αθήνα 1977, σ. 63).


----- 
* Στο motto και πάλι ολίγος Συμεών, ιερομοναχός, εκ του βιβλίου του Συμεών μνήμα (έκδ. 'Αγρα, Αθήνα 1993.-Κι εδώ εγγραφή της 20ης Ιουνίου 1990).