ο Φιλόπονος

Γεμάτος πόνου 

ερημίτης στον κήπο 

όλος λεμόνι *

[...] πνεύμα επιστημονικό μάλλον παρά φιλοσοφικό, [...] ειδωλολάτρης που προσήλθε στο Χριστιανισμό, ο Φιλόπονος παρουσιάζει εντελώς ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την κατανόηση αυτής της εποχής. Και πρώτ' απ' όλα ο προσηλυτισμός του, ο οποίος δεν φαίνεται να οφείλεται παρά στο γεγονός ότι η ειδωλολατρική σοφία δεν κατορθώνει πια να ικανοποιήσει ούτε το πνεύμα ούτε την ψυχή του: αηδιασμένος από τον γεμάτο μαγεία και μαντεία ειδωλολατρισμό του Πρόκλου και του Ιαμβλίχου, ζητά από το χριστιανισμό την ανάπαυση της ψυχής και του πνεύματός του. Αν η σκέψη μας είναι σωστή, τότε ο προσηλυτισμός του επιστήμονα αυτού δείχνει ότι ο χριστιανισμός προσέφερε κατά την εποχή εκείνη ένα πιο στέρεο έδαφος για τη θεωρία και την επιστημονική έρευνα, και το έδαφος αυτό δεν είναι παρά οι μεταφυσικές βάσεις του Χριστιανισμού, οι οποίες διαμόρφωναν ένα σύμπαν τέτοιο που ανταποκρινόταν καλύτερα στις απαιτήσεις του ορθολογισμού.

Β. Ν. Τατάκης, Η βυζαντινή φιλοσοφία [1949], (μτφρ. Ε. Καλπουρτζή, έκδ. Σχολή Μωραΐτη, Αθήνα 1977, σ. 53).


----- 
* Στο motto και πάλι ολίγος Συμεών, ιερομοναχός, εκ του βιβλίου του Συμεών μνήμα (έκδ. 'Αγρα, Αθήνα 1993.-Εδώ εγγραφή της 15ης Δεκεμβρίου 1992, με τίτλο: «Νύχτα στο Κελλί»).