στο χωριό

Το χωριό μου Κάτω Μαραθιάς,
ήταν ένας από τους τρεις συνοικισμούς
της παλιάς Κοινότητας Μαραθιάς Ευρυτανίας.*

ΤΑ ΚΟΥΔΟΥΝΙΑ ΚΑΙ ΚΥΠΡΙΑ

Πρόβατα, γίδια, κοπάδια
ήξεραν που είν΄τα βράδια
πότε ήταν στο σταλό
κι όταν πείνανε νερό

Που βοσκούσαν το πρωί
πότε μπήκαν στο μαντρί
αν τα κυνηγάει ζουλάπι ή
τα δέρνει το δρολάπι

Όλα αυτά τα μαρτυρούσαν
τα κουδούνια που φορούσαν
Τα τροκάρια, τα κυπριά
τα τσοκάνια, τα κυπριστά

Πριν να μπούν στα ζωντανά
τα σκαλιάζαν χωριστά
Αν ταιριάζει ένα στ' άλλο
ή θα φτιάξουν άλλο σκάλο

Τα κουδούνια ήταν φτιαγμένα
με μεράκι χτυπημένα
από γύφτους κουδουνάδες
που ήτανε δουλευταράδες

Απ' τα Σάλωνα πολλά
Καρπενήσι τα βραχνά
Μεσσολόγγι τα διπλά
και Βραχώρι κυπριστά

Όλα τα κυπριά στα γίδια
ήτανε μόνο χυτά
Απ' τα Τρίκαλα πολλά
Πάτρα, Σάλωνα λοιπά.

Με στεφάνια και λουριά
τα κουδούνια τα κυπριά
στα μεγάλα ζωντανά
που τα σήκωναν σωστά.

Τα κουδούνια, τα κυπριά
έδιναν διπλή χαρά
Μία πού είν' τα ζωντανά
κι άλλη για τη μουσική απ' αυτά.

*

ΞΥΛΙΝΟ ΑΛΕΤΡΙ

Απ' τα χρόνια τα παλιά
του Ησιόδου αυτά
όργωναν πάνω στη γή
με ξυλάλετρο και υνί...

Βάση στο αλέτρι αυτό
ήταν ξύλο γυριστό
σαν ανθρώπινο ποδάρι
καμωμένο από πουρνάρι

Στην πατούσα το υνί
σιδερένιο για αντοχή
με παράβολο σφιγμένο
κι όχι λάσκα αφημένο

Στην αλετροπόδα αυτή
που είχε και χειρολαβή
στηριζόταν το στιβάρι
δίχως να σηκώνει βάρη.

Ξύλινο ήταν κι αυτό
από πλάτανο ελαφρό
με τη σπάθη στηριζόταν
και καθόλου δεν κουνιόταν.

Στο στιβάρι ο ζυγός
ξύλινος ήταν κι αυτός
Με λουριά ήταν δεμένος
και με ίγκλες στηριγμένος.

Τα δυό ζώα στο ζυγό
δένονταν απ' το λαιμό
με τις ζεύγκλες λαιμαριές
που ήτανε πολύ σφιχτές.

Όταν όλα ήταν σωστά
και καθένα χωριστά
Με τ' αλέτρι να κρατεί
από τη χειρολαβή.

Ο καλός ο ζευγολάτης
του οργώματος ο λάτρης
έσκιζε με το υνί
τα χωράφια και τη γή.

Βασίλης Αποστολόπουλος, Οι μνήμες ξαναχτίζουν το χωριό μου (αυτοέκδοση, Αγία Παρασκευή 2017, 2021(β΄), σσ. 69-70, 75-76). -Το motto εκ του προλόγου του ιδίου (ό.π., σ. 1).