[…] συμβαίνει μερικές φορές, σε περιόδους όπου κινδυνεύει η ύπαρξη (προσωπική ή συλλογική), να ξυπνάει ένας ιδιάζων «υπαρξισμός» της ενδεχομενικότητας του μηδενός.
Δεν ζούσαν το μηδέν οι Βυζαντινοί με τον ίδιο τρόπο στους αιώνες της ακμής της αυτοκρατορίας. Τώρα [ενν. πριν την πτώση] στον Μυστρά οι άρχοντες θα ένιωθαν κάπως σαν ελεύθεροι φυλακισμένοι. 'Η σαν ετοιμοθάνατοι με αναστολή. Αυτή η αβεβαιότητα ίσως τους ελευθέρωνε από λογικές βεβαιότητες που επικάλυπταν τη θνητότητα και τη ρευστότητα της ύπαρξης σε προηγούμενες εποχές. 'Οπως ο φόβος του επικείμενου θανάτου γεννάει στον ετοιμοθάνατο κάποια μυστηριώδη μεταφυσική αίσθηση ή διαίσθησεις ή κάποια άλλα σύνδρομα που διαφέρουν από τις λογικοκρατούμενες συμπεριφορές που τον χαρακτήριζαν σε περιόδους της ζωής του, όπου παρασυρόταν από την καθημερινή ψευδαίσθηση αθανασίας που τού έδινε απατηλά η προσωρινή του υγεία.
'Ισως γι' αυτό σε περιόδους αβεβαιότητας, φτώχειας ή ανελευθερίας το πνεύμα μεγαλουργεί. Οι 'Ελληνες το απέδειξαν αυτό σε πολλές φάσεις παρακμής.
[...]
Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να εγκύψουμε στον φτωχό κι ανέλπιδο πολιτικά Μυστρά και να δούμε πώς τρεφόταν η ψυχούλα του πνευματικά από τη γλύκα της Αναστάσεως, που τώρα [ενν. πάλι λίγο πριν από την πτώση] αποτελούσε τη μόνη ελπίδα, ενώ στο ακμάζον Βυζάντιο ήταν καθημερινή βεβαιότητα λόγω ψευδαισθήσεων που προκαλούσε η οικονομική ακμή και ευρωστία.
π. Σταμάτης Σκλήρης, πρόλογος στο Μυστράς. Τότε που οι εικόνες... Μια περιήγηση στις τοιχογραφίες των εκκλησιών του (έκδ. Ακρίτας, Αθήνα 2012, σσ. 12-14).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου