ενθυμήσεις και σημειώματα

[...] και ου μετρίως επικράνθην επί τη επακολουθησάση σοι βηχοπλευρίτιδι και τη νύξει της στηθαλγίας. Εν ταυτώ δε ενέτυχον τω ιατρώ, όστις και δι' ιδίου εντέλλεταί σοι τα καθήκοντα προς την χρήσιν της θεραπείας, δηλ. τον ζωμόν του χόρτου του λεγομένου στεκουλίου μετά του ζάκχαρος, εξ ού πίνειν σε δεί ανά έν μέτρον, εν εσπέρα και πρωί.

Άπεχε ως οίόν τε αλμυρών, οξυδερών και πυρών βρωμάτων, χρώμενος μόνον λεπτοίς τισι και ευπέπτοις, οίον κρέατι καθαρώ και αλεκτοριδίοις και όπως αν εις το εξής γνώς σεαυτόν μη αμελήσης και αύθις αναγνωρίσας ημίν διά γράμματος, ο δε Θεός ο των αγαθών πάντων δοτήρ, αυτός αποδώση σοι την τελείαν υγιείαν και εν τοσούτω ομολογούμενος διαμαρτύρομαι [...]
αωιστ΄ Ιανουαρίου στ΄, Βραχώρι

[...] Η χρήσις των ριζών του στεκουλίου με το να γίνεται εκ διαλειμμάτων δεν σάς ωφελεί τόσον όσον εάν την εξακολουθήτε σχεδόν καθ' εκάστην, απεχόμενοι όσον το δυνατόν των εναντίων βρωμάτων, του ψυχρού νερού και του κρύους· αύτη εστίν η εντολή του ιατρού. [...] Βραχώρι, 1816 Φεβρουαρίου 6.

*

[...] Το τέρας εκείνο της φύσεως, το οποίον ως έν θαύμα του αιώνος φέρει μετ' εαυτού ο εν Καρπενησίω κατά το παρόν διατρίβων εξοχώτατος ιατροφιλόσοφος κυρ Κων)νος Τζολάκης, είναι άξιον διηγήσεως· και μ' όλον οπού θέλει φανή απίστευτον και ένας ψευδής μύθος εις τους μετέπειτα, εγώ παρακαλώ οπού να σημειώσης την πατρίδα, το χωρίον και τα ονόματα των γεννητόρων του, προς τούτοις και το όνομα του ιατρού, οπού έκαμε την ανατομίαν της αποθανούσης μητρός, τον τρόπον οπού φυλάττεται αυτό το τέρας και τον καιρόν οπού εφέρθη εις Καρπενήσι· και ότι εις καιρόν οπού έγινεν η ανατομία το εβάπτισαν· και ότι η απορία των ανθρώπων έκαμε να δώσουν δύω ονόματα εις ένα πρόσωπον Ιωάννη και Μαρίας και ότι άξιον απορίας είναι, εν ώ στοχάζεται τινάς δύω σώματα με μίαν ψυχήν και πάλιν έν σώμα με δύω θέλησες ή μίαν θέλησιν εις δύω γένη, μία ψυχή με δύω ενεργείας, ένα άνθρωπον με δύω ονόματα και πάλιν δύω ανθρώπους εις ένα πρόσωπον, μία ψυχή εις δύω ανθρώπους. Το σώμα έν και τα μέλη διπλά, οι πόδες τέσσαροι, αι χείρες τέσσαροι, τα ώτα τέσσαρα, όμματα δύο, στόμα έν, πόροι δύω, γένη δύω, σώμα έν. Τέρας οπού ούτε ηκούσθη ούτε ανεγνώσθη παρ' εμού εις κανένα ιστορικόν βιβλίον, αλλ' ούτε το εφαντάσθη, ως εμοί δοκεί, κανένας φυσικός ανατόμος. Όθεν παρακαλώ να το εξιστορήσης και να μού εξαποστείλης αυτό το υπόμνημα να το καταγράψω εις τον κώδικα ή εις το επιστολάρι μου, μάλλον ειπείν επιστολάριον, ή εις καμμίαν χάρταν της Βιβλιοθήκης, να ευρίσκεται διά τους φιλοΐστορας και περιέργους μεταγενεστέρους. Έρρωσο.

1817 Δεκεμβρίου 28, εκ μονής του Πυρσού.
Ο εν πνευματικοίς πατράσι ταπεινός
Κύριλλος
[...] ευχετικώς εις Καρπενήσι

*

αωιζ΄ Ιουλίου ΚΗ΄ εν ημέρα Σαββάτω περί τρίτην ώραν σχεδόν ήλθεν εις την κωμόπολιν Καρπενησίου ο Υψηλότατος ηγεμών των Ιωαννίνων Βεζύρ Αλί πασιάς ο Τεπελένιος, οπού διατρίψας ημέρας έξ κακείθεν μετέβη εις Νέας Πάτρας, εις Ζητούνιον και εις την Λάρισσαν και πάλιν εις την εν Ιωαννίνοις καθέδραν του. Ήτις εις τα μέρη ταύτα άφιξίς του εγένετο επί τω λουσθήναι εν τοις θερμοίς ύδασι τοις ου μακράν του χωρίου Σμοκόβου ανα βλύζουσιν.

[...]

Περί δε του σατράπου της περιοχής Αλή πασά εκφράζεται μετ' αποτροπιασμού: «ήν δε εις άκρον ασελγής των ασελγεστάτων, πεισματικός, εκδικητής, πλεονέκτης και αλαζών υπέρ το μέτρον, όμως εν υποκρίσει ευλαβής εις τας εκκλησίας και μοναστήρια».

αρχιμ. Δοσιθέου Προυσιώτου, Κύριλλος ο Καστανοφύλλης (Βίος, δράσις και ανέκδοτος αλληλογραφία). Συμβολή εις την Ιστορίαν της Ευρυτανίας [1965] (έκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 2016, σσ. 76, 77-78, 97-98, 107, 36).