[...] η περίχωρος αύτη προσδιωρίσθη εις νομήν των (Σουλτανικών) ίππων [σημ.: Διά το πότισμα των νεμομένων ίππων ανωρύχθησαν διάφορα φρέατα, άτινα σωζόμενα την σήμερον άχρηστα, παρέσχον την επωνυμίαν εις την οδόν «Τα πηγαδάκια»], διά τούτο προς διάκρισιν ωνομάσθη το μέρος τούτο, ουχί Ταύλα, αλλά Άτ-Ταύλα (= ιππο-φορβείον), ως υπάρχει και Άτ-μειδάν, Άτ-παζάρ, κτλ., η δε προσθήκη μετά ταύτα του άρθρου Τα, παρήγαγε το, Τα Άτ-ταύλα, Τ' Ατταύλα, Ταταύλα, όπερ ένιοι γράφουσι Τατάβλα, και Τατάβουλα.
Και τοιαύτη είναι η πεποίθησίς μου περί της των Ταταούλων προσηγορίας, άλλοι δε κρινέτωσαν ως άλλως θέλουσιν.
*
Συνοικισμός των Ταταούλων. Μετά την εγκατάστασιν της Οσμανικής δυναστείας εις την Βυζαντινήν αυτοκρατορίαν ανεφάνησαν διάφοροι πειραταί εις την Μεσόγειον θάλασσαν άγοντες και φέροντες τας παραλίους χώρας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας· εξέπλεε δε κατ' έτος ο οθωμανικός στόλος εις καταδίωξιν των πειρατών και εξασφάλισιν των ληϊζομένων.
Επαναπλέων δε εις Κωνσταντινούπολιν, έφερε, παραλλάσσων την άκραν του Βυζαντίου (Σεράι-μπουρνού), απηγχονισμένους από των κεραιών πολλούς των χειρωθέντων δήθεν πειρατών, άλλοι δε τούτων ερρίπτοντο εις τον Ναύσταθμον και ειργάζοντο πεπεδημένοι· συνέβαινε δε είτε κατά τας περί δούλων αιχμαλώτων διατάξεις του νομοθέτου της Αραβίας, είτ έκτινος άλλης αιτίας να γίνωνται οι δεσμώται ούτοι απελεύθεροι (αζάτ).
επειδή δε διά την εν τω ναυστάθμω χρόνιον δουλείαν των, ωκειούντο την υπηρεσίαν, εθεωρούντο και μετά την απελευθέρωσίν των χρήσιμοι και αναγκαίοι, και ηξιούντό τινων προνομίων·
τούτων ένεκα απωκίσθησαν εις τον υποκείμενον του Ναυστάθμου λόφον των Ταταούλων (Άτ-ταύλα), απολαύοντες πολλών και μεγάλων προνομίων και έχοντες ιδιάζοντα χαρακτήρα την αυτονομίαν, την ανεξαρτησίαν και τη ατέλειαν·
αλλ' επειδή υπήρξάν ποτε δούλοι αιχμάλωτοι και απηλευθερώθησαν, οι δε δούλοι των Οθωμανών χριστιανοί εφόρουν λευκόν της κεφαλής πίλον, οι δε Οθωμανοί ερυθρόν, ως λέγει ο αυτόπτης Ν. Βάρβαρος, διά τούτο οι του ναυστάθμου απελεύθεροι ούτοι, ώφειλον να φέρωσι λευκόν της κεφαλής πίλον·
όθεν οι λεγόμενοι τερσαναλίδες Ταταυλιανοί [σημ.:] περιέδενον μέχρι χθες την κεφαλήν των με λευκόν προσόψιον και εκαλούντο ιδίως Σπαλιέριδες, Τσεκιτζίδες ( = ερέται, θρανίται).
Οι εν Ρώμη απελευθερούμενοι δούλοι εκείροντο εν τω ναώ της θεάς Φιλοστεφάνου ή Ανθοφόρου (Feronia) και εις σημείον της ελευθερίας των εφόρουν λευκόν ιμάτιον και πίλον εις την κεφαλήν (pileus), εντεύθεν και η φράσις ad pileum servum vocare = εις την ελευθερίαν.
[σημ.: Πολλοί των κατοίκων των διαφόρων συνοικιών της Πρωτευούσης και των απωτέρων μερών καταδυναστευόμενοι μετωκίζοντο εις την αυτονομουμένην συνοικίαν των Ταταούλων, ευχαριστούμενοι και εις αυτήν της ελευθερίας την επαγωγοτάτην οσμήν και πολίται γινόμενοι, ευθύς έκτοτε κατέστησαν πλήθει ανθρώπων μείζονα την κωμόπολιν, απεικονίζουσαν σχεδόν την κατά την Ιταλίαν Δημοκρατίαν του Αγίου Μαρίνου. Οι νομισθέντες ασεβείς των Φωκέων υπό του Φιλίππου, μετωκίσθησαν εις την Πονηρούπολιν, την οποίαν προϊόντος του χρόνου κατέστησαν περίβλεπτον μέχρι και της σήμερον, ελπίζομεν και οι Ταταυλιανοί την Απελευθερόπολίν των ν' αναδείξωσι περίβλεπτον].
Γ. Χρυσοβέργης, Ανάμικτα ή Φιλολογικαί τινές Αρχαιολογικαί παρατηρήσεις και επιστασίαι ήτοι αμφιβόλων ή ουχί καλώς ερμηνευθέντων χωρίων της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης (Εν Κωνσταντινουπόλει 1860, σσ. 8-9).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου