...Κύριε, έθεσες εντός μου σπέρμα όχι θανάτου αλλά φωτός.
"Τεύκρε, αγαπητή κεφαλή, υιέ του Τελαμώνος, άρχον των στρατιωτών, εξακολούθει να ρίχνης τοιουτοτρόπως, μήπως γείνης φως τι εις τους Δαναούς και εις τον πατέρα σου Τελαμώνα, ο οποίος σ' έτρεφε μικρόν όντα, και σε περιεποιήθη εν τω οίκω του, αν και ήσο νόθος· τούτον και μακράν όντα δόξασον. εις σε δ' εγώ φανερά θα είπω όπως και θα γείνη χωρίς άλλο· εάν μοι δώση ο αιγίοχος Ζευς και η Αθηνά να καταστρέψω την καλοκτισμένην πόλιν της Ιλίου, εις πρώτον σε μετ' εμέ θα εγχειρίσω τιμητικόν δώρον, ή τρίποδα ή δύο ίππους με το άρμα αυτό ή γυναίκα, η οποία θα σού αναβαίνη εις την αυτήν κλίνην". (Θ 281-291)
Απόλογος του στρατηγού Αγαμέμνονα προς τον ικανό μαχητή Τεύκρο, τον αδελφό του Αίαντα του Τελαμώνιου.
[στο πρωτότυπο έχει ως εξής:]
"Τεύκρε, φίλη κεφαλή, Τελαμώνιε, κοίρανε λαών,
βάλλ’ ούτως, αι κεν τι φόως Δαναοίσι γένηαι
πατρί τε σω Τελαμώνι, ό σ' έτρεφε τυτθόν εόντα,
και σε νόθον περ εόντα κομίσσατο ώ ενί οίκω·
τον και τηλόθ' εόντα ευκλείης επίβησον.
σοι δ' εγώ εξερέω ως και τετελεσμένον έσται·
αι κεν μοι δώη Ζεύς τ' αιγίοχος και Αθήνη
Ιλίου εξαλαπάξαι ευκτίμενον πτολίεθρον,
πρώτω τοι μετ’ εμέ πρεσβήιον εν χερί θήσω,
ή τρίποδ' ηέ δύω ίππους αυτοίσιν όχεσφιν
ηέ γυναίχ', ή κεν τοι ομόν λέχος εισαναβαίνοι".
φίλη κεφαλή = προσφιλής τοις 'Ελλησι προσφώνησις
ούτως = όπως μέχρι τούδε
φόως = δύο σημασίας έχει ενταύθα, την της σωτηρίας ως προς τους Δαναούς και την της χαράς, ή δόξης δια τον Τελαμώνα
νόθος = είναι ο εκ παλλακίδος υιός αντιτιθέμενος προς τον γνήσιον υιόν τον εκ νομίμου συζύγου
κομίζω, κομέω = θεραπεύω, περιποιούμαι
τηλόθι και τηλού = μακράν
ευκλείη (ευκλεής) = εύκλεια
επίβησον = μεταβ. αόρ. του επιβαίνω
επιβίβασον εις εύκλειαν = δόξασον
αιγίοχος = ο έχων την αιγίδα. Αιγίς ήτο η ασπίς του Διός, σύμβολον θυέλλης και καταιγίδος
ευκτίμενος (κτίω, κτίζω) = εύκτιστος, καλοκτισμένος
τοι = όχι σοι, διότι η έμφασις κείται εν τω πρώτω
πρεσβήιον = αντί πρεσβείον εκ του πρέσβυς = γέρας
τρίπος και τρίπους –οδος = κυρίως ήτο επίθετον, είτα ουσιαστικώθη. 'Ητο λέβης έχων συμφυείς εαυτώ πόδας τρεις. Εχρησίμευεν εις θέρμασιν ύδατος
ομόν = το αυτό
τοι = χαριστική δοτική του εισαναβαίνοι
λέχος και λέκτρον = κλίνη, στρώμα. Εκ ρ. λεχ του λέγω = πλαγιάζω
(απόδοση, υπό Α.Ξ. Καραπαναγιώτου (1893), έκδοση βασισμένη στην Ιλιάδα του J. La Roche.)
-----
To motto του παρόντος αποτελεί στίχο από την 3η ωδή στο: Πωλ Κλωντέλ, Πέντε μεγάλες ωδές και ένας 'Υμνος για να χαιρετίσουμε τον καινούργιο αιώνα (μτφρ. Μ. Ζουμπούλη – Ε. Μόσχος, έκδ. 'Ικαρος, Αθήνα 2000, σ. 103).
5 σχόλια:
Αχ αυτό το σπέρμα φωτός ...ως ξέχωρο σωμα απο το σπέρμα θανάτου
Και εγώ που νόμιζα οτι συνυπάρχουν..οτι δηλαδή μέσα απο το θάνατο ξεπροβαλλει το φως...κάτι σαν την ανάσταση
Καλησπέρα. Σας ευχαριστώ για το μέρισμα της μετοχής (που μού κόβετε με το ως άνω σχόλιο).
Ο Κλωντέλ προφανώς, ως δημιουργός, δεν συντάσσεται με την εγγενή ημίν φορά προς τον θάνατο, κι ανακρούει πρύμναν, δηλώνοντας απεριφράστως πως (κατά το∙ ει και εν τάφω κατήλθες αθάνατε, αλλά του Άδου καθείλες την δύναμιν...) ο ίδιος ζητεί πάνυ το φώς! Το πώς, είναι ερώτημα που θίγει ο θείος 'Ομηρος. Ο καλός στρατιώτης (Τεύκρος -νόθος μεν, σύμφωνα με το δοθέν απόσπασμα, αλλά από αρχοντική γενιά των Σαλαμινίων!) δέχεται την φιλοφρόνηση (: αι κεν τι φόως Δαναοίσι γένηαι – δηλαδή, θα γίνεις φώς στους γύρω σου Δαναούς!) του μεγάλου στρατηγού, για την πολεμική του ανδρεία και αρετή, η οποία αποδείχτηκε στα πεδία των μαχών (γύρω από τα τείχη της Τροίας). Και του τάζει: Αν πάρω το άγιο κάστρο, θα σού δώσω (αφού λάβω πρώτα εγώ ό,τι μού αναλογεί ως στρατηγός, το κατιτίς μου δηλαδή)... ή τρίποδα θα σού δώσω, ή άρμα με δυο άλογα ή (δέστε τί λέει!) γυναίκα... να σού ανεβαίνει στο κρεββάτι (ομόν λέχος)! Κι αυτό γιατί γίνηκες φως και παράδειγμα σ' όλο μου το στράτευμα.
Μαζί του τέτοια και άλλα φρονώ. 'Εχω όμως την αίσθηση πως διαλέγομαι πια με γυναίκα (και γελάστε όσο θέλετε με την αποκοτιά μου να το θίξω), οπότε δεν ξέρω αν αυτά μετράνε. Ο ίδιος. Χωρίς πρόθεση. 'Αλλωστε, ιδού ο στίβος.
Με την ευκαιρία, ορισμένα, σχετικά με το καταπεμφθέν την Πεντηκοστή φως προσόμοια (των αίνων των όρθρων της εβδομάδος της μετά την Πεντηκοστή) αντιγράφω δωδά:
Προσόμοιο της Τετάρτης (ήχος πλάγιος β):
"Το Πνεύμα το πανάγιον,
το φως το εκ φωτός προϊόν,
εν πυρίναις γλώσσαις,
ήλθεν επί γης,
φλέξαι τας αμαρτίας,
των πίστει προσκυνούντων,
την τρισυπόστατον Θεότητα".
Προσόμοιο της Πέμπτης (ήχος δ).
"Ως κατέπεμψας Κύριε,
του αγίου σου Πνεύματος,
Αποστόλοις σήμερον,
θείαν χάριν και νυν,
ημίν παράσχου δεόμεθα,
αυγάσαι καρδίας φωτί,
αενάως της αυτού επελεύσεως,
όπως σαφώς,
τον τρισάγιον,
εν φωναίς ασιγήτοις,
αίνον πάντες,
αναπέμψωμεν υμνούντες,
Τριάδα φύσει αχώριστον".
Εκ του Πεντηκοσταρίου, λίγο πριν το κλείσουμε για του χρόνου. Ο ίδιος.
Ευχαριστω για την εκτενη αναλυση επι του παρατεθεντος αποσπασματος.
Αν και το σχολιο μου περι "σπέρματος φωτος" έγινε με βαση τη (λανθασμενη) αντιληψη οτι η αντιστοιχη προταση ήταν ξέχωρη νοηματικα απο το απόσπασμα
Οσο για τη γυναίκα.....ως λάφυρο πολέμου....τι να πρωτοπεί κανείς ή καλυτερα τι να πρωτοδιαβάσει.χμ... το φτωχό μου μυαλο ξεχωριζει τις Τρωάδες του Ευρυπίδη
Ασχετο....το "άλλωστε...ιδού ο στίβος" γιατί το γράψατε?
Μην επιτρέπετε ο νους σας να πάει στο κακό. Το έγραψα διότι βλέπω πως το άωρον τετράδιό μου γίνεται λίγο-λίγο ένας στίβος όπου αγωνίζονται πολλοί... Καλό ξημέρωμα! Ο ίδιος.
Υ.Γ. 'Οπως και να το κάνει κανείς το "ηέ γυναίχ', ή κεν τοι ομόν λέχος εισαναβαίνοι" είναι από κάθε άποψη συνταρακτικό.
Δημοσίευση σχολίου