περί ελάμψεως

[...] καθάπερ Αριστοτέλης αξιοί τους τελουμένους ου μαθείν τι δειν,
αλλά παθείν και διατεθήναι,
δηλονότι γενομένους επιτηδείους.

[...] το διδακτόν και το τελεστικόν·
το μεν ουν πρώτον ακοή τοις ανθρώποις παραγίνεται,
το δε δεύτερον αυτού παθόντος του νου την έλλαμψιν·
ό δη και μυστηριώδες Αριστοτέλης ωνόμασε και εοικός ταις Ελευσινίαις·
εν εκείναις γαρ τυπούμενος ο τελούμενος τας θεωρίας ην, αλλ' ου διδασκόμενος.

Αριστοτέλους, απόσπασμα 15 (= Μιχαήλ Ψελλού, Σχόλια εις Ιωάννην της Κλίμακος 6. 171).


-----
Μτφρ. [...] όπως ο Αριστοτέλης αξιώνει ότι οι μυούμενοι δεν πρέπει να μάθουν κάτι αλλά να πάθουν και να διατεθούν, δηλαδή να καταστούν κατάλληλοι.

[...] το διδακτικό και το τελεστικό·
το πρώτο το αποκτούν οι άνθρωποι ακούγοντας, ενώ το δεύτερο όταν ο ίδιος ο νους παθαίνει την έλλαμψη· το οποίο ο Αριστοτέλης ονόμασε «μυστηριακό» και το θεώρησε κατάλληλο για τις ελευσίνιες τελετές· γιατί σ' αυτές ο μυούμενος δεχόταν, όχι με διδαχή, αλλά σαν σφράγισμα πάνω του, τα θεάματα (δηλαδή τις εποπτικές γνώσεις).-