Τετάρτη 23 Δεκεμβρίου 2020

η μεταποίησις των πλατωνικών αρετών


Οι αρετές που αναφέρει ο Πλάτων για τα μέρη αυτά της ψυχής είναι η νόησις για το λογιστικόν, η τιμή για τον θυμόν και η σωφροσύνη για την επιθυμίαν. Οι αντίστοιχες μαξιμιανές αρετές, όμως, είναι:

α) Για τον λόγον η γνώσις, η πνευματική θεωρία, η φρόνησις, αλλά και η προσευχή, (η οποία είναι και η χαρακτηριστική αρετή του νού, όταν τίθεται αυτός ως πρώτο μέρος αυτής της τριχοτομίας).

β) Για τον θυμόν, η ανδρεία, αλλά και η αγάπη, η ειρήνη, ο αγών, η πνευματική ζέσις, η σώφρων μανία, η διάπυρος αεικινησία, η ελεημοσύνη.

γ) Για την επιθυμίαν, η σωφροσύνη, όπως στον Πλάτωνα, η εγκράτεια και η νηστεία, αλλά και η ηδονή του θείου έρωτα, ο πόθος, η θέλξις.

Βλέπουμε ότι ο Μάξιμος κατορθώνει να εισαγάγει σ' ένα βασικά πλατωνικό ψυχολογικό σχήμα όλες τις ιδιαζόντως χριστιανικές αρετές, αλλά και ότι οι μαξιμιανές αρετές έχουν πολύ πιο βουλητικό χαρακτήρα.

Διονύσιος Σκλήρης, Λόγος – Τρόπος - Τέλος. Σπουδή στη σκέψη του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού (έκδ. Ίνδικτος, Αθήνα 2018, σσ. 108-109).

Δεν υπάρχουν σχόλια: