να στέκει πάντα διπλά μας όπως σήμερα...

Ο λόγος του Μαίτερλινκ είναι λακωνικός και αποσπασματικός.
Στέκεται ν' ακούσει τον εσωτερικό ήχο των λέξεων.
Από αυτόν μαθαίνει τη λειτουργία της εικόνας, πώς να κάνει ορατό καθετί
που δεν αναπαρίσταται, που δεν έχει όνομα. Και είναι στιγμές που η δύναμη της εικόνας
κυριαρχεί στους συντακτικούς κανόνες. Τα κείμενα που παρουσιάζονται εδώ συνδυάζουν
τον φιλοσοφικό στοχασμό με το δοκίμιο - και τα δυο μαζί συναντούν την ποίηση.*

[...] Ήμασταν άραγε εμείς που είχαμε αναζητήσει το κανίς, το τσοπανόσκυλο ή το λαγωνικό ανάμεσα στους λύκους και τα τσακάλια, ή μήπως ήταν αυτά που ήρθαν αυθόρμητα προς εμάς; Δεν γνωρίζουμε τίποτε γι' αυτό. Όσο πίσω και αν ανατρέξουμε στο χρονικό της ιστορίας του ανθρώπου, θα βρούμε το σκύλο να στέκει πάντα διπλά μας όπως σήμερα·

και άλλωστε τί είναι το χρονικό της ιστορίας του ανθρώπου μπροστά σε μια εποχή χωρίς μαρτυρίες; Παραμένει γεγονός, ωστόσο, ότι ο σκύλος βρίσκεται στα σπίτια μας από αρχαιοτάτων χρόνων, απόλυτα εξοικειωμένος, εντελώς προσαρμοσμένος στις δικές μας συνήθειες, σαν να είχε εμφανιστεί πάνω σε τούτη τη γή την ίδια περίοδο μ' εμάς, έχοντας τη συγκεκριμένη αυτή μορφή.

Δεν χρειάζεται να κερδίσουμε ούτε την εμπιστοσύνη του ούτε τη φιλία του, είναι ήδη φίλος μας αμέσως μόλις γεννηθεί· [...]

*

[...] ήταν αναγκαίο να ρίξει μία μόνο ματιά προς τον ουρανό, που δεν παρουσιάζει κανένα ενδιαφέρον, αφού τίποτα εκεί πάνω δεν είναι φαγώσιμο, και να ξεμπερδεύει μια για πάντα μ' αυτόν· να εξερευνήσει το χορτάρι, το υπέροχο, πράσινο χορτάρι: απαλό και δροσερό τερέν τρεξίματος και παιχνιδιών, στρώμα καλόβολο και αχανές, που κρύβει την καλή και ωφέλιμη για την υγεία αγριάδα.

Ήταν επίσης αναγκαίο να προβεί άναρχα σε χιλιάδες επείγουσες και αλλόκοτες διαπιστώσεις: για παράδειγμα, με μοναδικό οδηγό τον πόνο, να μάθει να υπολογίζει πόσο ψηλά βρίσκονται τα πράγματα απ' όπου μπορείς να πηδήξεις στο κενό, να πεισθεί πως είναι μάταιο να κυνηγάς τα πουλιά που πετούν μακριά και πως δεν μπορείς να σκαρφαλώσεις στα δέντρα για να πιάσεις τις γάτες που σε κοροϊδεύουν [...]

*

[...] Η μαγείρισσα καθαρίζει ένα μεγάλο ασημί ψάρι και πετάει τα εντόσθια (αντί να τα δωρίσει!) -στον κάδο των σκουπιδιών. -Αχ! αυτός ο κάδος! Ανεξάντλητος θησαυρός, αληθινό μάννα εξ ουρανού, αληθινό κόσμημα του σπιτιού! Εσύ θα πάρεις το εξαίσιο και λαθραίο μερτικό σου, αλλά δεν πρέπει να δείξεις πως ξέρεις πού βρίσκεται. Απαγορεύεται ρητά να ψάχνεις στον κάδο. Ο άνθρωπος σού απαγορεύει τόσα πολλά ευχάριστα πράγματα [...]

*

[...] Με την άκρη του ματιού σου, όμως, παρατηρείς τα άτομα που κατεβαίνουν. Είναι καλοβαλμένα και αποπνέουν αυτοπεποίθηση. Πιθανόν πάνε να καθίσουν στο τραπέζι των θεών. Φτάνει να τους γαβγίσεις χωρίς εχθρικό ύφος, μ' έναν τόνο σεβασμού, για να δείξεις πως ναι μεν κάνεις το καθήκον σου αλλά το κάνεις έξυπνα. Τρέφεις, εντούτοις, κάποια κρυφή υποψία και, πίσω από την πλάτη των φιλοξενουμένων, μυρίζεις στα κλεφτά τον αέρα μ' επιμονή και συνείδηση, για να ανακαλύψεις τις πραγματικές τους προθέσεις. [...]

*

[...] Ο άνθρωπος αγαπάει το σκύλο αλλά θα τον αγαπούσε περισσότερο αν συνειδητοποιούσε ότι, μέσα στο άτεγκτο πλαίσιο των νόμων της φύσης, αυτή η αγάπη αποτελεί τη μοναδική εξαίρεση, μια αγάπη που καταφέρνει να διαπεράσει τα όρια μεταξύ των ειδών -αδιαπέραστα οπουδήποτε αλλού- και να μάς πλησιάσει! [...]

*

[...] Για να μη μιλήσω για τη γάτα, για την οποία είμαστε απλώς μια πολύ μεγαλόσωμη και μη βρώσιμη λεία, τούτη την αγριόγατα, της οποίας το λοξό, περιφρονητικό βλέμμα μάς ανέχεται μόνο σαν ογκώδη παράσιτα μες στο ίδιο μας το σπίτι. Αυτή τουλάχιστον μάς καταριέται από τα βάθη της μυστήριας καρδιάς της, ενώ όλα τ' άλλα ζώα ζούνε κοντά μας σαν να ζούσαν πλάι σ' ένα βράχο ή σ' ένα δέντρο.

Δεν μάς αγαπούν, δεν μάς γνωρίζουν, μόλις και μετά βίας μάς ρίχνουν κάποιο βλέμμα. Αγνοούν τη ζωή μας, το θάνατό μας, την αναχώρησή μας, την επιστροφή μας, τη λύπη μας, τη χαρά μας, το χαμόγελό μας. [...]

Maurice Maeterlinck, Ο θάνατος ενός μικρού σκύλου (έκδ. Ροές, μτφρ. Αγλαΐα Τζόκα, Αθήνα 2020, σσ. 42, 22, 30, 32, 36-37, 38-39).

-----
* Το motto εκ του εισαγωγικού σημειώματος της μεταφράστριας (ό.π, σ. 13).