Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου 2022

πρόσωπο και φύση στην ελληνική θεολογική «γενιά του ‘60»


Με τον Berdyaev (του οποίου οι σχετικές διατυπώσεις κορυφώνονται στο Δοκίμιο Εσχατολογικής Μεταφυσικής, Παρίσι 1946) η διάσχιση αυτή μεταξύ προσώπου και φύσης φθάνει στον κολοφώνα της, ταυτιζομένου απολύτως του μεν πρώτου με την ελευθερία, της δε δεύτερης με την αναγκαιότητα, μορφή με την οποία κληροδοτείται αυτούσια στην ελληνική θεολογική «γενιά του ‘60».

Από τη μια έχουμε λοιπόν, κατά τρόπον παραπέμποντα ευθέως στον Αυγουστίνο και εν μέρει στον Ακινάτη, τη φύση ως αναγκαιότητα, ανελευθερία και πτώση, και από την άλλη το πρόσωπο, ως ελευθερία, θεοείδια, έξοδο ή έκσταση από την πτώση/φύση κλπ.

Ο Γιανναράς παραλαμβάνει αυτούσιο το δυαδικό αυτό σχήμα και το επεξεργάζεται φιλοσοφικά (αφού πρώτα ταυτίσει την σχετική Πατερική διδασκαλία με το σχήμα αυτό) αφενός μέσω του Heidegger, προκειμένου να φθάσει στην ταύτιση του προσώπου ή υπόστασης ή τρόπου υπάρξεως με την αλήθεια του είναι (ενάντια στη φύση), και αφετέρου μέσω του Sartre, προκειμένου να οδηγηθεί, αυτή τη φορά, στην ερμηνεία του προσώπου ως εκστατικής σχέσης, ως έρωτος.

π. Νικόλαος Λουδοβίκος, Οι τρόμοι του προσώπου και τα βάσανα του έρωτα. Κριτικοί στοχασμοί για μια μετανεωτερική θεολογική οντολογία (έκδ. Αρμός, Αθήνα 2009, σσ. 86-87).

Δεν υπάρχουν σχόλια: