προϋπόθεση γνωστικής πρόσβασης στο υπαρκτικό γεγονός

7.23. Πρέπει να γίνεται φανερό από τις προηγούμενες προτάσεις ότι η απαγγίστρωση από τη σισύφεια απαίτηση της «αντικειμενικότητας» δεν σημαίνει οπωσδήποτε και καταφυγή στον υποκειμενισμό ή σχετικισμό της γνώσης.

Το αντίθετο της αντικειμενικότητας δεν είναι ο σχετικισμός του υποκειμενισμού (όπως δεν είναι και ο παρορμητικός συναισθηματισμός και άλογος μυστικισμός).

Το αντίθετο της αντικειμενικής γνώσης είναι η κοινωνική επαλήθευση της γνώσης, η άρνηση του αντι-κειμένου ερείσματος γνωστικής ορθότητας -

είναι ο διυποκειμενικός συντονισμός των εμπειριών της σχέσης, η κοινωνική εγκυρότητα της γνώσης.

*

7.3. Η συγκρότηση μιας κριτικής οντολογίας είναι δυνατή, αν δεχθούμε ως αφετηρία ερμηνείας του υπαρκτικού γεγονότος την εμπειρία της αυτοσυνείδητης υποκειμενικότητας. Η εμπειρία αυτή είναι γνωστικό γεγονός που επιδέχεται την καθολικότερη δυνατή κοινωνική επαλήθευση.

Και ταυτόχρονα η ίδια αυτή εμπειρία συγκροτείται μόνο μέσω του γεγονότος της σχέσης, που σημαίνει ότι η εμπειρία της σχέσης και η αναφορική της διεύρυνση (η κοινωνική επαλήθευση της σχέσης) συνιστά την προϋπόθεση γνωστικής πρόσβασης στο υπαρκτικό γεγονός.

Η γνώση του υπαρκτού είναι υπαρκτική εμπειρία σχέσης και η κοινωνική διεύρυνση της σχέσης επαληθεύει (κρίνει) όχι κάποιον αντικειμενικό και πάγιο ορισμό του υπαρκτού, αλλά τη «γνησιότητα» του γεγονότος της σχέσης -

τη μη αλλοτρίωση της σχέσης σε μονομερή εξάρτηση, υποταγή, ιδιο-τροπία, μεροληψία, ιδιοτέλεια, κλπ.

*

Σε κάθε περίπτωση, αυτός που γνωρίζει τις ποικίλες «όψεις» της πραγματικότητας –που συνειδητοποιεί τόσο τις μετρητές πιστοποιήσεις όσο και τις ποιοτικές εκτιμήσεις– είναι το ανθρώπινο υποκείμενο, και κάθε προσπάθεια για μια γνώση της πραγματικότητας «άλλη» από αυτήν που εξασφαλίζει ο τρόπος της γνωστικής πρόσβασης του υποκειμένου στην πραγματικότητα (ο τρόπος της σχέσης), είναι «φυσικά» ακατόρθωτη. 7.3204

*

Και οι μεν δημιουργικές παρεμβάσεις θα μπορούσαμε (σχηματικά) να πούμε ότι διαφοροποιούνται ανάλογα με την πληρότητα φανέρωσης («καθορισμού») του πραγματικού χαρακτήρα της υποκειμενικής ελευθερίας, δημιουργικότητας και ενεργητικής ετερότητας.

Αλλά και οι ερμηνευτικές προσβάσεις διαφοροποιούνται επίσης ως προς τον «καθορισμό» της πραγματικότητας, ανάλογα με την πληρότητα της υποκειμενικής σχέσης με το υπαρκτό που η κάθε μια εξασφαλίζει. 7.41

Χρήστος Γιανναράς, Προτάσεις κριτικής οντολογίας (έκδ. Δόμος, Αθήνα 2005, σσ. 138-139, 142-143, 146).