ιστορία της ποίησης

Η Ιστορία της Ποίησης ξεκινά από τα βάθη όχι των αιώνων αλλά των χιλιετηρίδων! Ξεκινά ίσως από τότες που ο Άνθρωπος δοκίμαζε να στέκει ή και να βαδίζει μισομπουσουλώντας.

Σίγουρα, σύγκαιρα με τον αγώνα του για επιβίωση, έπλαθε αρχικά μουσικές συλλαβές που τίς συναρμολογούσε σε συγκεκριμένες ή κι ακαταλαβίστικες λέξεις και αργότερα, έπαιρνε θάρρος τραγουδώντας πρωτόγονους θρησκευτικούς ύμνους, πένθιμα αλλά και χαρούμενα γαμήλια τραγούδια.

Η ανάπτυξη, το πύκνωμα και το δυνάμωμα της ανθρώπινης κοινωνίας, έφερε στο προσκήνιο την Επική Ποίηση, και επιβραβεύοντας μ' αυτή λόγους, πράξεις και κατορθώματα ηρώων, χωρίς βέβαια να παραλείπει το δοξολόγημα πως όλα πραγματοποιούνται κι ευοδώνονται με τις ευλογίες φιλεύσπλαχνων θεοτήτων της θρησκείας τους.

Και φυσικά, πάνω απ' όλους τους θεούς πίστευε ή παραδεχόταν πως παντοδύναμος, πανίσχυρος και μοναδικός ήταν ο Δίας που ό,τι βουληθεί ο νούς του πραγματοποιείται στην στιγμή, ιδίως για τους ανθρώπους:

«Και τους καλούς και τους κακούς,
τούς ξέρει και τα λογαριάζει
όλα ο δικαιοκρίτης Δίας
κι ως είναι πρέπον τα μοιράζει
τα καλά στους καλούς
τ' άδικα στους άδικους» [...]

Αισχύλου, Ικέτιδες, μετάφραση Μ. Αυγέρη

Και αβγαταίνοντας το πλάταιμα της κοινωνικής εξέλιξης, ήρθε στο προσκήνιο και η Λυρική Ποίηση που ζωντανεύει βιώματα και εκφράζει τον υποκειμενικό κόσμο, δηλαδή τα συναισθήματα του ποιητή και των συνανθρώπων του με λογής τεχνοτροπίες ποιητικού λόγου: το Διθύραμβο, τον Παιάνα, κ.ά., καθώς και αρίφνητα λυρικά τραγούδια της δουλειάς, του γλεντιού κλπ.

Και αποκοντά, η ποιητική πια ωριμότητα οδήγησε στη συνένωση Επικής και Λυρικής Ποίησης, ανοίγοντας μεγαλειώδη και συναρπαστικό δρόμο στην Τραγωδία και Κωμωδία.

Ωστόσο, εξόν απ' τα αναρίθμητα αριστουργήματα πού 'χει δώσει η αρχαιοελληνική Ποίηση, σήμερα είναι πιστευτό με βεβαιότητα πως σε όλους τους Λαούς, πολύ πριν απ' την Πεζογραφία, πρώτη φανερώθηκε και καλλιεργήθηκε η Ποίηση σαν προσφορότερη και ευκολότερη από την Πεζογραφία, η οποία απαιτεί πλατύτερες, βαθύτερες γνώσεις και ικανότητες αλλά και αυστηρότερη πειθαρχία στον ειρμό αποφεύγοντας το σκοτεινό συμβολισμό ή και το παράλογο όπου αρέσκεται να ακροβατεί η Ποίηση.

*

[...] στο αργοκύλισμα του χρόνου, με τη συγκεκριμένη πια διαμόρφωση του έντεχνου Λόγου, είναι ολοφάνερη η διαφορά μεταξύ Πεζογραφίας και Ποίησης, η οποία εκφράζεται με το Ρυθμό και το Μέτρο, που αυτά τα δυό αποτελούν την τέχνη της στιχουργικής.

Μια λιτή εντόπιση τής εκφραστικής διαφοράς μεταξύ Πεζογραφίας και Ποίησης σημαδεύτηκε και από τον Βορειοαμερικανό ποιητή Έζρα Πάουντ με τη φράση: «η ποίηση είναι η πιο πυκνή μορφή γλωσσικής έκφρασης».

Κι αλήθεια, ενώ στην Ποίηση λειτουργεί ένας μηχανισμός αφαιρετικής με τα ψαλιδίσματα ή τις προσθέσεις συλλαβών και με την αφαίρεση ή πρόσθεση λέξεων και μια σειρά συμπίεσης νοημάτων, αντίθετα στην Πεζογραφία λειτουργεί ένας περιγραφικός μηχανισμός που κάποτε γίνεται άσκοπα φλύαρος, τόσο σαν έναρθρος λόγος όσο και σαν λεπτομερειακή αναφορά στο περιβάλλον.

Τριαντάφυλλος ή Λευτέρης Παπάζογλου, Μύθος υπερφυής και δόλιχος έμμετρος (Πρόταξη μικρού δοκιμίου Ποίησης), (έκδ. Intenational time, Αθήνα 1991, σσ. 6-7, 9-10).