Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2025

μετρική της ποίησης


[...] η τέχνη της Στιχουργίας, ξεκινώντας κι αυτή από πολύ παλιά διαμόρφωσε τη Μετρική της Ποίησης, δηλαδή τη βάση του Ρυθμού με τα τρία συστατικά: α) την προσωδία, β) τη συγκεκριμένη μετρική, και γ) τις ποιητικές φόρμες.

ΠΡΟΣΩΔΙΑ: Η ομιλία των αρχαίων Ελλήνων -ιδίως όταν απάγγελναν ή όταν τραγουδούσαν- αποτελούνταν από λέξεις που οι συλλαβές τους δεν είχαν (όπως συμβαίνει στα χρόνια μας) την ίδια χρονική αξία, αλλά άλλες συλλαβές ήταν μακρές και άλλες βραχείες.

Μακρές συλλαβές θεωρούνταν οι τονισμένες, και βραχείες οι άτονες που είχαν τη μισή χρονική διάρκεια των μακρών. [...] οι μεν μακρές συλλαβές σημειώνονταν συμβολικά με μια παύλα: -, οι δε βραχείες συλλαβές με μια ανεστραμμένη καμπύλη: υ.

ΜΕΤΡΙΚΗ: Η μετρική είναι η τέχνη της στιχουργίας, η οποία βασίζεται στην προσωδία που προκύπτει από την παράθεση των μακρών και βραχειών συλλαβών των λέξεων, που χωρίζονται σε μέτρα ή πόδες, όπως ονόμαζαν οι αρχαίοι τα μέτρα. Συγκεκριμένο δε γνώρισμα κάθε πόδα (ή μέτρου) ήταν για τους αρχαίους των μεν μακρών συλλαβών η άρση, των δε βραχειών συλλαβών η θέση [...].

Έτσι, μια βραχεία και μια μακρά συλλαβή με παράσταση: υ- ονομάστηκε Ίαμβος, αντίστροφα μαι μακρά και μια βραχεία συλλαβή: ονομάστηκε Τροχαίος, δυό μακρές συλλαβές με παράσταση: --ονομάστηκε Σπονδείος, ενώ δυό βραχείες συλλαβές με παράσταση: υ
υ πήραν το όνομα του Πυρρίχιου.

Τούτοι οι τέσσερις πόδες (ή μέτρα): Ίαμβος, Τροχαίος, Σπονδείος και Πυρρίχιος αποτελούσαν τη βάση που με το διπλασιασμό ή την πρόσμιξή τους δημιουργούσαν αλλά 24 είδη ποδών ή μέτρων.

[...] μιά μακρά και δυό βραχείες συλλαβές: -υυ τ' όνομα Δάχτυλος (ή δαχτυλικός πους), δυό βραχείες και μια μακρά συλλαβή: υυ- τ' όνομα Ανάπαιστος [...].

Τριαντάφυλλος ή Λευτέρης Παπάζογλου, Μύθος υπερφυής και δόλιχος έμμετρος (Πρόταξη μικρού δοκιμίου Ποίησης), (έκδ. Intenational time, Αθήνα 1991, σσ. 10, 11).

Δεν υπάρχουν σχόλια: