Η σημασία της καθάρσεως και διαφανείας του νού είναι ασφαλώς πρακτική: Ο νούς θεωρεί εαυτόν στην διαφάνειά του, αλλά το πώς, το γιατί και το τί τούτης της θεωρίας γίνεται κατανοητό μόνο στο πλαίσιο της αρχαίας οπτικής. Εκτός αυτής η διαφάνεια του νού μένει πηχτό σκοτάδι. Η όρασι στην αρχαία οπτική δεν έχει να κάνη, ως γνωστόν, με αναπαραγωγή εντός του οφθαλμού της εικόνος κάποιου αντικειμένου, αλλά με συνάντησι στο φώς της ημέρας δύο πανομοίων μεγεθών, του φωτός των ματιών και της φωτεινής απορροής του θεωρουμένου. Σ' αυτή την συνάντησι σχηματίζεται το είδωλο του αντικειμένου και όχι μέσα στο μάτι, οπότε αντί το ορών υποκείμενο να γίνη, όπως κατά τους Νέους χρόνους, δημιουργός της εικόνος, το αντικείμενο και η εικόνα του ταυτίζονται (το γαρ αληθές και το όμοιον τω αληθεί της αυτής εστι δυνάμεως, σημειώνει στην Ρητορική ο Αριστοτέλης), ο δε θεωρός μετέχει του ορωμένου κατά την κοινή φωτοειδή των ύπαρξι. Εάν τώρα, στην θέσι του σωματικού οφθαλμού βάλωμε τον νού της ψυχής, το όμμα της, και στην θέσι του ορωμένου αντικειμένου το φώς του Θεού, τις άκτιστες ενέργειες της αγαθοποιού θελήσεώς του, τότε αυτομάτως η διαφάνεια και καθαρότης του αντιστοιχεί στην φωτοείδεια του ματιού, που εξασφαλίζει την πνευματική όρασι του θεϊκού φωτός. Η φωτοείδεια της ψυχής ως διαφάνεια και κάθαρσις μού επιτρέπει να δεχθώ την λάμψι και την ζεστασιά του υπερουσίου φωτός ενωμένος μαζί του, όπως ενωμένα με το ελληνικό φώς αναλαμβάνουν την απόλυτή του διαύγεια τ' ασβεστωμένα σπίτια των νησιών του Αιγαίου.
Στέλιος Ράμφος, Ιλαρόν φώς του κόσμου (Το όραμα της αλήθειας από το πλατωνικό σπήλαιον στους ευρωπαίους φιλοσόφους των Νέων χρόνων και από εκεί αναδρομικά, στις Τριάδες υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά), [έκδ. Αρμός , σσ. 323-324].
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου