Παρά τις μεταξύ των διαφορές, ο Ιάμβλιχος και ο Πλάτων συμπίπτουν εις το κύριο: Παραπέμπω και πάλι στο Περί αιγυπτίων μυστηρίων (ΙΙΙ, κεφ. 11-14), όπου ο νεοπλατωνικός στοχαστής, υπόδειγμα «ελληνοσύρου μάγου», μεταφέρει στο πεδίο της θεουργίας την ιστορία του πλατωνικού δεσμώτη, βασιζόμενος επίσης στην λειτουργία του τρίτου φωτός, λειτουργία χαρακτηριστικό της οποίας είναι η πλήρωσις υπό της θείας αυγής του εν ημίν αυγοειδούς πνεύματος, δι’ ής δυνατοί γιγνόμεθα χωρείν τον θεόν. Είτε λοιπόν αντιλαμβανόμαστε την σχέσι με το θείον ως αίσθησι, σαν τον Ιάμβλιχο, είτε σαν τον Πλάτωνα ή τον Αριστοτέλη, όπως επιτρέπουν να δεχθούμε όχι μόνο τα χωρία του πρώτου που ήδη εντοπίσαμε, αλλά και του Σταγειρίτη, αν κρίνω από τους όρους θιγγάνειν και επαφή των Μεταφυσικών (1072b 21), ο εκστατικός χαρακτήρας της θεωρίας των αρχαίων φιλοσόφων παραμένει αρραγής και μαζί του ο εκστατικός χαρακτήρας κάθε μυστικισμού μεταγενεστέρου. Στην εκστατική θεωρία έχομε ένωσι εκτός του σώματος διότι μόνο νοερώς ο θεωρός δεξιώνεται το φώς του ηλίου. Διεκδικούμε οικεία βουλήσει το θείον φώς κι εκείνο εις απάντησι μάς αιχμαλωτίζει, αδυνατώντας να ενεργήση εκ των ένδον, σαν το φώς της ακτίστου χάριτος των χριστιανών Πατέρων. 'Ομως έτσι στην μία περίπτωσι γινόμαστε ενεργούμενα (πρβλ. Περί αιγυπτίων μυστηρίων (ΙΙΙ, 14, 132, 11-18: κινουμένους υπό της βουλήσεως των θεών), ενώ στην άλλη η ελευθερία εδραιώνεται στο ίδιο το γεγονός της αγιότητος.
Στέλιος Ράμφος, Ιλαρόν φώς του κόσμου (Το όραμα της αλήθειας από το πλατωνικό σπήλαιον στους ευρωπαίους φιλοσόφους των Νέων χρόνων και από εκεί αναδρομικά, στις Τριάδες υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά), [έκδ. Αρμός, σσ. 105-106].
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου