Η κάθε είδους φυσική ομορφιά εξαρτάται βεβαίως από την αναλογία, τη σχέση και τη θέση των μερών, αλλά θα ήταν αυθαίρετο να συμπεράνουμε από αυτό ότι η αντίληψη της ομορφιάς, όπως ακριβώς και η αλήθεια των γεωμετρικών προτάσεων, συνίσταται εξ ολοκλήρου στην αντίληψη των σχέσεων και ότι σχηματίζεται εξ ολοκλήρου από τη νόηση ή τις διανοητικές μας ικανότητες. Σε όλες τις επιστήμες, ο νους μας ερευνά τις άγνωστες σχέσεις με βάση τις γνωστές, όμως στις αποφάσεις τις σχετικές με το γούστο ή την εξωτερική ομορφιά, όλες οι σχέσεις είναι εκ των προτέρων δεδομένες και οφθαλμοφανείς· το επόμενο βήμα είναι ότι αισθανόμαστε ένα συναίσθημα ευαρέσκειας ή αποστροφής, αναλόγως προς τη φύση του αντικειμένου και τη διάθεση των [αισθητηρίων] οργάνων μας.
Ο Ευκλείδης εξήγησε πλήρως όλες τις ιδιότητες του κύκλου, αλλά πουθενά δεν είπε τίποτε για την ομορφιά αυτού του σχήματος. Ο λόγος είναι προφανής. Η ομορφιά δεν είναι μια ιδιότητα του κύκλου. Δεν βρίσκεται σε κανένα σημείο της γραμμής, της οποίας τα σημεία απέχουν εξίσου από το κοινό κέντρο. Η ομορφιά του κύκλου είναι μόνο το αποτέλεσμα που το σχήμα αυτό παράγει στο νου, ο οποίος είναι δεκτικός τέτοιων συναισθημάτων εκ της ιδιαίτερης κατασκευής και δομής του. Μάταια θα έψαχνε κανείς την ομορφιά στον κύκλο ή θα την αναζητούσε στις ιδιότητες αυτού του σχήματος είτε με τη βοήθεια των αισθήσεων είτε μέσω μαθηματικών συλλογισμών.
Ντέϊβιντ Χιούμ, 'Ερευνα σχετικά με τις αρχές της ηθικής, στο: Αρετές και συμφέροντα. Η βρετανική ηθική σκέψη στο κατώφλι της νεωτερικότητας (μτφρ.- επιμ. Δ. Δρόσος, έκδ. Σαββάλας, Αθήνα 2008, σσ. 295-296).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου