Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2015

δρακόσπιτα και ακρόπολη Στύρων


και τη θεά με τα ωραία της γόνατα
εκεί να περπατά, με της βελανιδιάς
το δάσος πίσω της *


Τα Στύρα είναι αρχαία Δρυοπική πόλη η οποία αναφέρεται από τον 'Ομηρο ως πόλη που έλαβε μέρος στην εκστρατεία εναντίον της Τροίας.

*

Τα Δρακόσπιτα είναι δρυοπικές μεγαλιθικές κατασκευές, από τα αρχαιότερα ίσως κτίσματα της Ευρώπης, κατασκευασμένα από τεράστιους ογκόλιθους, χωρίς τη χρήση λάσπης ή άλλων συνδετικών υλικών. Η στέγη τους είναι κατασκευασμένη με το λεγόμενο εκφορικό σύστημα. Δηλαδή, μεγάλες πλάκες ξεκινούν από τις πλευρές του κτίσματος και εξέχουν προς το εσωτερικό. Πάνω τους τοποθετούνται άλλες με τον ίδιο τρόπο έως ότου συναντηθούν στο κέντρο.

Το σημαντικότερο δρακόσπιτο είναι αυτό του όρους 'Οχη, σε υψόμετρο άνω των 1300 μ. Βρέθηκαν τρία ακόμη δρακόσπιτα στη θέση Πάλλη Λάκα στα Στύρα. Τα δύο είναι σαν εκείνο της 'Οχης, ενώ το τρίτο είναι τετραγωνικής βάσης. Κατά τον ερευνητή Λακρουά πιθανόν το μεσαίο, αυτό με το τετραγωνικό σχήμα, να περιείχε κάποιο θησαυρό και στ' άλλα δύο να κατοικούσαν οι φύλακές του. 

Οι σημαντικότερες μελέτες έγιναν από τον καθηγητή Ν. Μουτσόπουλο το 1959. Ο οποίος, μετά από έρευνες στο δρακόσπιτο της 'Οχης, ανακάλυψε αρχαία αγγεία και διάφορα αντικείμενα καθώς και επιγραφή με άγνωστη γραφή. Χαρακτηρίζονται ακόμη και ως Ναοί προ του 700 π.Χ. Ενώ άλλοι μελετητές υποστηρίζουν ότι είναι πολύ παλαιότερα...

Από τουριστικό χάρτη της περιοχής


-----
* Στο motto τρεις στίχοι του Έζρα Πάουντ, από το CANTO XVII, ειλημμένοι από την έκδοση Έζρα Πάουντ, 32 ποιήματα (εισαγ.-μτφρ.-σημ. Γιάννης Λειβαδάς, έκδ. Κουκούτσι, Αθήνα 2013, σ. 53).

Τρίτη 27 Οκτωβρίου 2015

υπέροχο - ώ μα τί έκτακτο πράγμα


Ού-ού!
(Παύση. Δυνατότερα.)
Ού-ού!
(Παύση. Τρυφερό χαμόγελο καθώς γυρνάει πάλι μπροστά, αφήνει κάτω τη βούρτσα.)
'Αμοιρε Γουίλλι
(εξετάζει το σωληνάρι, το χαμόγελο σβήνει)
πάει σώνεται
plus pour longtemps
(κοιτάζει για το καπάκι)
τί να γίνει, μικρό το κακό
(βιδώνει το καπάκι)
άλλο ένα από κείνα τα παλιά πράγματα
(αφήνει κάτω το σωληνάριο)
ακόμα ένα από κείνα τα παλιά πράγματα
(γυρνάει προς την τσάντα)
απλώς δεν παίρνει γιατρειά
(ψαχουλεύει μέσα στην τσάντα)
δεν παίρνει καμιά γιατρειά
(βγάζει ένα μικρό καθρέφτη, γυρνάει πάλι μπροστά)
ά ναι
(επιθεωρεί τα δόντια στον καφθέφτη)
κακόμοιρε Γουίλλι
(δοκιμάζοντας τα πάνω μπροστινά δόντια με τον αντίχειρα, συγκεχυμένα)
Θεέ μου!
(ανασηκώνοντας το επάνω χείλος για να επιθεωρήσει τα ούλα, ομοίως)
Θεούλη μου!
(τραβώντας προς τα πίσω τη γωνία του στόματος, στόμα ανοιχτό, ομοίως)
έ καλά
(την άλλη γωνία, ομοίως)
όχι χειρότερα
(τελειώνει την επιθεώρηση, ομιλία κανονική)
ούτε καλύτερα, ούτε χειρότερα
(αφήνει κάτω τον καθρέφτη)
ούτε αλλαγή
(σκουπίζει τα δάχτυλα στο χόρτο)
ούτε πόνος
(κοιτάζει για την οδοντόβουρτσα)
σχεδόν κανένας
(παίρνει την οδοντόβουρτσα)
υπέροχο
ώ μα τί έκτακτο πράγμα
(εξετάζει τη λαβή της βούρτσας)
τίποτα σαν αυτό τίποτα

Σάμουελ Μπέκετ, Ευτυχισμένες μέρες·'Ω! Οι ευτυχισμένες μέρες! (έλλ. απόδοση Ρούλα Πατεράκη-Κοσμάς Φοντούκης, έκδ. Το Ροδακιό, Αθήνα 1994, σσ. 8-9).

Σάββατο 24 Οκτωβρίου 2015

τη κδ΄ μηνός Οκτωβρίου


πώς εγώ ο ρύπω μεν πάσης αμαρτίας κατεστιγμένος,

φέρων δε των λογισμών εν εμαυτώ τον πολυτάραχον κλύδωνα,

και μήτε νουν και διάνοιαν κεκαθαρμένος,

ως έσοπτρον θεού και των θείων χρηματίσαι εμφάσεων,

μήτε λόγον έχων επαρκέσαι τοις νοηθείσι δυνάμενον,

τα θεία και άρρητα φθέγξομαι,

τα πάσης λογικής φύσεως υπερβαίνοντα την κατάληψιν; *


μνήμη του αγίου μεγαλομάρτυρος Αρέθα και των συν αυτώ.
Oύτος ήτον πρώτος εις την πόλιν Nεγράν, όταν, ο μεν Iουστίνος εβασίλευεν εις τους Pωμαίους, εν έτει φμβ΄ [542], ο δε χριστιανικώτατος Eλεσβαάν, εβασίλευεν εις την Aιθιοπίαν. Kαι ο δυσσεβής Δουναάν ο Eβραίος, εβασίλευεν εις την Oμηρίτιν χώραν. H Oμηρίτις δε αύτη, από μεν την Aγίαν Γραφήν ονομάζεται Σαβά, από δε τους Έλληνας ονομάζεται Eυδαίμων Aραβία.

Εκ του συναξαριστού. 

 
-----
* Στο motto ρώτημα Ιωάννου του Δαμασκηνού διατυπωμένο στο προίμιο (-επιστολή προς τον οσιώτατον και θεοτίμητον Κοσμά, τον αγιώτατον επίσκοπον του Μαϊουμά) των Διαλεκτικών του (έκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1978, σ. 37).-
 

Τετάρτη 21 Οκτωβρίου 2015

προς το τίποτα


Κι η μεν ουσία και
η ύλη του σώματος μία,
χρώματα δε πολλά. *

Με τη φυσική μας γέννηση ωστόσο μπαίνομε σε έναν κόσμο που συγκροτείται από αμέτρητα πράγματα, ανοίκεια σε μας. Μοιάζει, λέει ο Χάιντεγκερ, να είμαστε ριγμένοι σε ένα κόσμο ξένο, καταδικασμένοι να ζήσομε μέσα του.
Η πτώση μας στον ανοίκειο αυτόν κόσμο μάς προκαλεί τρόμο. Το μαρτυράει αυτό το ξέσπασμα που ακολουθεί αμέσως τη γέννησή μας – του παιδιού το κλάμα, το βίαιο κλάμα, το κλάμα απελπισίας.
Αυτός ο κόσμος όμως, ο ξένος, καθώς μέρα με τη μέρα τον συνηθίζομε επαναλαμβάνοντας τα ίδια και τα ίδια, μάς γίνεται οικείος. Μυθοποιείται: γίνεται το σπίτι μας, που αρνούμεθα να εγκαταλείψομε, εξορκίζοντας κάθε προσπάθεια να συρθούμε έξω απο αυτό.
Διαβρωμένοι από τη συνήθεια, δεν είμαστε πια, λέει ο Αριστοτέλης, παρά εκείνο που κάνομε κατ' επανάληψη. Η φύση μας, εκείνο που πράγματι είμαστε, έχει υποκατασταθεί από μιαν άλλη φύση, τη συνήθεια. Βολευόμαστε έτσι.
Η συνήθεια απομακρύνει τον φόβο, που προκαλεί το αναπάντεχο, μάς θωρακίζει απέναντι στον κίνδυνο, που συνεπάγεται το άγνωστο, έτσι ώστε, κατοχυρώνοντας στη ζωή μας την ομοιομορφία, να έχομε το κεφάλι μας ήσυχο. Δεν έχει σημασία αν η ησυχία αυτή είναι καλή ή κακή. Σημασία έχει ότι μάς βολεύει -έστω κι αν μάς εξαπατά.
[...]
Το νεκρό τοπίο των «ευτυχισμένων ημερών» σηματοδοτεί, τελικά, την απομυθοποίηση του ανοίκειου κόσμου όπου βρεθήκαμε ριγμένοι -ενός κόσμου γεμάτου από πράγματα και λέξεις, που η συνήθεια μάς παρέσυρε να δεθούμε μαζί τους.
Το πεδίο είναι ελεύθερο πλέον για το «πουλί με τα λαδωμένα φτερά» να πετάξει. Το ταξίδι, καθώς η Γουίννυ βουλιάζει ξεγλιστρώντας από τον μυθοποιημένο κόσμο, έχει ήδη ξεκινήσει. Ο ήχος του κουδουνιού, που σηματοδοτεί την ακολουθία των «ευτυχισμένων ημερών», δίνει τον ρυθμό στο πέταγμα του «πουλιού με τα λαδωμένα φτερά» προς το τίποτα – την αληθινή πραγματικότητα.

Θεοδόσης Πελεγρίνης, «Το πέταγμα ενός πουλιού με λαδωμένα φτερά», από το Πρόγραμμα της παράστασης Σάμουελ Μπέκετ, Ευτυχισμένες μέρες (έκδ. Εθνικό Θέατρο, Αθήνα 2014-2015, σσ. 9, 11). 


-----
* Στο motto κατάφαση Ιωάννου του Δαμασκηνού διατυπωμένη στο άρθρο δ΄ «Περί του όντος ουσίας τε και συμβεβηκότος» των Διαλεκτικών του (έκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1978, σ. 51).-

Κυριακή 18 Οκτωβρίου 2015

λογοτεχνικά ανάλεκτα


Εκείνο το καλοκαίρι [του 1940] η Πέπυ ένιωσε σα να βγήκε ξαφνικά έξω από το ζεστό χρυσοκίτρινο κουκούλι που ύφαινε υπομονετικά ο μεταξοσκώληκας. 'Ενα νέο, άγνωρο, απειλητικό λεξιλόγιο είχε εισβάλει απότομα στη ζωή της. Τί σήμαινε «παγκόσμιος πόλεμος»; Τί σήμαινε «αρία φυλή»; Τί ακριβώς σήμαινε «έθνος»; Για το δικό τους «έθνος», τη δική τους «πατρίδα», την Ελλάδα, η Πέπυ είχε μάθει δύο πράγματα.
Πρώτον, ότι «ο ελληνικός ουρανός αίθριός εστι. Η Ελλάς παντοίους καρπούς εκφέρει και μέταλλα χρήσιμα εις τους ανθρώπους». Κάπως έτσι τα έγραφε το σχολικό βιβλίο. Αυτή η «Ελλάδα», όπως τούς έλεγε στην τάξη η κυρία Κυβέλη, είχε σχέση με τα αρχαία ελληνικά τα οποία έπρεπε να τα μάθουν.
Το δεύτερο, ήταν ότι αυτή η αρχαία Ελλάδα έπρεπε να ξαναγίνει «νέα», γι' αυτό όλα τα παιδάκια έπρεπε να τραγουδούν μαζί δυνατά:
Εμπρός για μιαν Ελλάδα νέα, εμπρός με ελληνική καρδιά,
Εμπρός περήφανα γενναία, με της Ελλάδος τα παιδιά,
Εμπρός η δόξα η παλιά μας να ξαναζήσει είναι καιρός,
Με τον γενναίο Βασιλιά μας, εμπρός, πάντοτε εμπρός!
Αυτό το τραγούδι το λέγανε «εμβατήριο». 'Ομως, στο σπίτι τους, δεν θέλανε ούτε να ακούσουν τη λέξη «βασιλιάς».

Τζίνα Πολίτη, “Ο δρόμος” στο: Επιστροφή. Τρία διηγήματα (έκδ. 'Αγρα, Αθήνα 2011, σσ. 51-52).

Πέμπτη 15 Οκτωβρίου 2015

γένος Ρωμαίων


Το γένος των Ρωμαίων ήταν μια αναλυτική κατηγορία που έχανε τη λειτουργικότητά της. 'Εμοιαζε με ψεύτικη ταυτότητα, ήταν μια δυσεξήγητη ονομασία. Για αιώνες, το γένος των Ρωμαίων είχε καλύψει ιδεολογικά εθνικές και θρησκευτικές αντιθέσεις, που μπορούσαν να θέσουν σε αμφισβήτηση την πολιτική εξουσία. Η πολιτική σκοπιμότητα της ψεύτικης καταγωγής μπορούσε να προκαλέσει σύγχυση, όμως η προσωνυμία Ρωμαίοι διατηρήθηκε όσο και το Βυζαντινό Κράτος, χάρη στην ιδεολογία της οικουμένης.
Είναι χαρακτηριστικό πάντως ότι σε μια περίοδο συρρίκνωσης του Βυζαντινού Κράτους, ο αυτοκράτορας Ιωάννης Γ΄ Βατάτζης δέχεται την ελληνική εθνική καταγωγή του. Απαντώντας στον πάπα Γρηγόριο Θ΄, ο οποίος απευθύνεται σ' αυτόν ονομάζοντάς τον Γραικό, ο βυζαντινός αυτοκράτορας βεβαιώνει ότι ο μέγας Κωνσταντίνος παραχώρησε τη βασιλεία των Ρωμαίων στο γένος των Ελλήνων [Βλ. Ι. Σακελλίων, «Ανέκδοτη επιστολή του αυτοκράτορος Ιωάννου Δούκα Βατάτση»].

Πάρις Γουναρίδης, Γένος Ρωμαίων: βυζαντινές και νεοελληνικές ερμηνείες (έκδ. 'Ιδρυμα Γουλανδρή-Χορν, Αθήνα 1996, σ. 14). 

Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015

ευχή μυστική


ΑΓΙΟΥ ΣΥΜΕΩΝ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ

ΕΥΧΗ ΜΥΣΤΙΚΗ ΔΙ ΗΣ ΕΠΙΚΑΛΕΙΤΑΙ
ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ο ΑΥΤΟ ΠΡΟΟΡΩΝ

Ελθέ το φώς το αληθινόν, ελθέ η αιώνιος ζωή, ελθέ το αποκεκρυμμένον μυστήριον, ελθέ ο ακατανόμαστος θησαυρός, ελθέ το ανεκφώνητον πράγμα, ελθέ το ακατανόητον πρόσωπο, ελθέ η αΐδιος αγαλλίασις, ελθέ το ανέσπερον φώς, ελθέ πάντων των μελλόντων σωθήναι η αληθινή προσδοκία, ελθέ των κειμένων η έγερσις, ελθέ των νεκρών η ανάστασις, ελθέ ο δυνατός, ο πάντα αεί ποιών και μεταποιών και αλλοιών μόνο τω βούλεσθαι!
Ελθέ ο αόρατος και αναφής πάντη και αψηλάφητος, ελθέ ο αεί αμετακίνητος και καθ΄ ώραν όλος μετακινούμενος και ερχόμενος προς ημάς τους εν τω άδη κειμένους, ο υπεράνω πάντων των ουρανών, ελθέ το περιπόθητον όνομα και θρυλούμενον, λαληθήναι δε παρ΄ ημών όπερ ης η γνωσθήναι, οποίος ή ποταπός, όλως ημίν ανεπίδεκτον.
Ελθέ η αιώνιος χαρά, ελθέ το στέφος το αμαράντινον, ελθέ η πορφύρα του μεγάλου Θεού και βασιλέως ημών, ελθέ η ζώνη η κρυσταλλοειδής και διάλιθος, ελθέ το υπόδημα το απρόσιτον, ελθέ η βασίλειος αλουργίς και αυτοκρατορική όντως δεξιά!
Ελθέ, ον επόθησε και ποθεί η ταλαίπωρός μου ψυχή, ελθέ ο μόνος προς μόνον, ότι μόνος ειμί καθάπερ οράς!
Ελθέ ο χωρίσας εκ πάντων και ποίησας με μόνον επι της γής, ελθέ ο γενόμενος πόθος αυτός εν εμοί και ποθείν σε ποιήσας με, τον απρόσιτον παντελώς!
Ελθέ η πνοή μου και η ζωή, ελθέ η παραμυθία της ταπεινής μου ψυχής, ελθέ η χαρά και η δόξα και η διηνεκής μου τρυφή!
Ευχαριστώ σοι, ότι έν πνεύμα εγένου μετ΄ εμού ασυγχύτως, ατρέπτως, αναλλοιώτως ο επί πάντων Θεός, και αυτός μοι τα πάντα εν πάσι γεγένησαι, τροφή ανεκλάλητος και εις άπαν αδάπανος, αεννάως υπερεκχεομένη τοις της εμής ψυχής χείλεσι και υπερεκβλύζουσα εν τη πηγή της καρδίας μου, ένδυμα απαστράπτον και καταφλέγον τους δαίμονας, κάθαρσις διά αφθάρτων και αγιών δακρύων εκπλυνούσα με, ων η ση παρουσία, προς ους παραγίνη, χαρίζεται.
Ευχαριστώ σοι, ότι φώς ανέσπερον μοι γεγένησαι και ήλιος άδυτος που κρυβήναι μη έχων ο πληρών της σης δόξης τα σύμπαντα. Ουδέποτε γαρ απεκρύβης από τινός, αλλά ημείς αεί κρυπτόμεθα από σού, ελθείν προς σε μη βουλόμενοι. Πού γαρ και κρυβήση ο μηδαμού έχων τόπον της σης καταπαύσεως; ή διά τί, ο μήποτε αποστρεφόμενος των πάντων τινά, μήτε τινά αυτών εντρεπόμενος;
Νυν ουν ενσκήνωσον, Δέσποτα, εν εμοί και κατοίκησον και μείνον αδιαστάτως, αχωρίστως μέχρι τέλους εν εμοί τω δούλω σου, Αγαθέ, ίνα καγώ ευρεθώ εν τη εξόδω μου και μετά την εξόδον εν σοι Αγαθέ και συμβασιλεύσω σοι, τω επί πάντων Θεώ!
Μείνον, Δέσποτα, και μη εάσης με μόνον, ίνα ερχόμενοι οι εχθροί μου οι ζητούντες αεί του καταπιείν την ψυχήν μου και ευρίσκοντές σε μένοντα εν εμοί, φεύξωνται και μη ισχύσωσι κατ΄ εμού, βλέποντές σε, τον ισχυρότερον πάντων, ένδοθεν καθήμενον εν τη οικία της ταπεινής μου ψυχής.
Ναι, Δέσποτα, ως εμνήσθης μου, ότε εν τω κόσμω ετύγχανον και αγνοούντος μου αυτός εξελέξω με και από του κόσμου εχώρισας και προ προσώπου της δόξης σου έστησας, ούτω και νυν ένδον ιστάμενον με εις αεί και αμετακίνητον εν τη εν εμοί οικήσει σου διαφύλαξον, ίνα βλέπων σε διηνεκώς ο νεκρός εγώ ζώ και έχων σε ο πένης αεί πλουτώ και βασιλέων πάντων έσομαι πλουσιότερος και εσθιών και πίνων σε και καθ' ώραν επενδυόμενος εν ανεκλαλήτοις ω και έσομαι εντρυφών αγαθοίς, ότι συ υπάρχεις παν αγαθόν και πάσα δόξα και πάσα τρυφή και σοι πρέπει η δόξα, τη Αγία και Ομοουσίω και Ζωοποιώ τριάδι, τη εν Πατρί και Υιώ και Αγίω Πνεύματι σεβόμενη τε και γνωριζόμενη και προσκυνουμένη και λατρευομένη υπό πάντων πιστών, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Συμεών ο νέος Θεολόγος, Ευχή μυστική (Εκδόσεις του Φοίνικα, Αθήνα 2001.- Κι απ' εδωδά αντλημένο το ως άνω κείμενο).

Παρασκευή 9 Οκτωβρίου 2015

σημαινόμενο του γένους υπάρχει διάφορα


Βασική θεωρία που κυριαρχεί σε όλη τη διάρκεια της ύπαρξης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας είναι ο συγχρονισμός της ίδρυσης [της] Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από τον Αύγουστο [με] την παρουσία του Χριστού επί της γής. Η θεωρία αυτή υποστηρίζεται για πρώτη φορά από τον Μελίτωνα Σάρδεων [Βλ. Ευσέβιος Καισαρείας].
Συνυφασμένη με τη θεωρία αυτή είναι και η πίστη ότι η «ρωμαϊκή» εξουσία είναι αιώνια, με την έννοια ότι η κατάλυσή της θα σημάνει το τέλος του κόσμου και τη δεύτερη παρουσία του Χριστού επί της γής [Πρβλ. Κοσμάς Ινδικοπλεύστης: Θαρρών γαρ αποφαίνομαι ότι, ει και διά τας ημετέρας αμαρτίας προς παιδείαν ολίγον εχθροί βάρβαροι τη Ρωμανία επανίστανται, αλλά τη δυνάμει του διακρατούντος αήττητος διαμένει η βασιλεία].

Πάρις Γουναρίδης, Γένος Ρωμαίων: βυζαντινές και νεοελληνικές ερμηνείες (έκδ. 'Ιδρυμα Γουλανδρή-Χορν, Αθήνα 1996, σσ. 11-12). 

-----
* Στον τίτλο του παρόντος φρασούλα του σοφού Νικηφόρου Βλεμμύδη από εγχειρίδιο λογικής που συνέταξε για τον αυτοκράτορα Ιωάννη Γ' Βατάτζη (ό.π., σ. 9). Και ο Ιωάννης Δαμασκηνός επιλέγει: «αδύνατον γαρ ρηθήναι γένος το μη περιέχον είδη» (Διαλεκτικά ι΄). Ο ίδιος.

Τρίτη 6 Οκτωβρίου 2015

γλυπτό


Ι
Λάξεμα της θάλασσας ο βράχος
ο αφρός
το κύμα
η αρμύρα
Σανίδι μαδημένο στο γιαλό
Ναυάγιο στο βυθό
Οι αιώνες
Συντροφιά στο βράχο
το κύμα
η αρμύρα
το σύννεφο


ΙΙ
Στο σύννεφο η βροχή
Ο βράχος στη θάλασσα
Η αρμύρα στα χείλια σου
Η νύχτα
Στα μάτια σου τ' άστρα
Δάκρυα τ' άστρα στη σιωπή
'Ενα μετέωρο φιλί
ο βράχος
οι αιώνες
το κύμα
τ' άστρα
Η σιώπη
Εσύ
Εγώ
Η αρμύρα


Λορέντζο Ντετζιόρτζιο, Οι Ενστάσεις (έκδ. Πρότυπες Θεσσαλικές Εκδόσεις, Τρίκκη 1992, σ. 41). Ερωτηΐδος μάρτυρος σήμερα και κάτι τρέχει για μένα!

Σάββατο 3 Οκτωβρίου 2015

κι εσύ εκεί, χωμένος στα βυζιά της...


«Κι εσύ εκεί, χωμένος στα βυζιά της», επανέλαβε σε ένα τελικό συμπέρασμα αυτός ο παθιασμένος μπανιστηρτζής, για να πάρει αμέσως φόρα και να επιδοθεί σε ένα παραληρηματικό μάθημα λαγνείας και χρηστομάθειας συνάμα. «Βρε βλάκα, πού πήγες και χώθηκες; Δεν ήξερες πως από πολύ παλιά τα βυζιά δεν είναι μόνο για χάδια; Είναι εξίσου, και κυρίως, για ξύλο, για μαστίγωμα, για φτύσιμο και για χέσιμο. Βυζιά για γέλια και βυζιά για κλάματα. Για ζήτω και για κάτω. Για κούνια και για μπέλα. Υπάρχουν βυζιά αλλήθωρα και βυζιά προσηλωμένα, βυζιά που προπορεύονται και βυζιά που ακολουθούνε. Βυζιά να εξυμνήσεις και βυζιά να κατουρήσεις. Βυζιά να τα κάνεις τραπέζι και βυζιά να καθίσεις πάνω τους. Βυζιά βραστά σφιχτά και βυζιά μάτια, ξεκάρφωτα και καρφωμένα. Για πάσης φύσεως εξυπηρετήσεις και σκαμπίλια... Δεν είναι κάτι μοναδικό κι ανεπανάληπτο, όπως φαινόσουν να πιστεύεις από τον τρόπο που τής τα χάιδευες», είπε επιτέλους ο κύριος Υπολιμενάρχης ξεφυσώντας με ανακούφιση από μια εσωτερική κούραση που έδειχνε να τόν είχε φέρει στα όριά του, ενώ την ίδια στιγμή ο Ρήγας αδυνατούσε να απαλλαγεί από την εικόνα της θολής στεφάνης που περιέβαλλε τις θηλές του στήθους της Ασμάτ.

Δημήτρης Νόλλας, Ναυαγίων πλάσματα (έκδ. Κέδρος, Αθήνα 2009 2η, σσ. 63-65).