πανηγυρικός επί τω ύδατι τω εν Περγάμω

των δε τε τηλόσε δούπον εν ούρεσιν έκλυε ποιμήν*

Στον 'Ομηρο βέβαια για την σύνοδο των χειμάρρων έχει γραφεί: «κι από μακρυά στα όρη ο βοσκός ακούει τον θόρυβο των χειμάρων που συγκλίνουν (Δ 455)» και φρίττοντας, καθώς λἐνε, φέρνει τις κατσικούλες του στο σπήλαιο, [στη φάτνη, στην στάνη, στην ασφάλεια, θα σημειώσω].

Εγώ όμως τόσο πολύ απέχοντας από σας σήμερα, αφού άκουσα του ύδατος την εισβολή [σάμπως νά’ναι πολεμική έφοδος και ιαχή] και όσο από τον κόσμο ήλθε στην πόλη, δεν έμεινα τέτοιος που να ησυχάζει από την ευχαρίστηση [και ηδονή], αλλά μίλησα λέγοντας όσα είπα και αισθάνθηκα το σώμα ελαφρότερο και δεν έχασα από χαρά τίποτε.

Δυό μόλις ημέρες προτού να ακούσω – δεν θα ήταν άσχημα ίσως να σας τα πώ∙ άλλωστε ευχάριστα χάριν του θεού και του καλού λόγου θα μ' ακούσετε – ονείρατα που έγιναν σε μένα σαν όπως έδειχνε την πόλη, χωρίου κάποιου προσθήκη, προς αυτήν πεπορισμένου συνεχώς, και δημόσια πράγματα ερχόμενα κοντά ιδίως σε εκείνα τα περί τον Φίλιον.

Για αυτά γανώθηκα στο όνειρο, και με το που ανασηκώθηκα [: ανέστην], ελάμβανα για το καλό τόσο προς την πόλη όσο και προς τον ίδιο μου τον εαυτό.
Τρίτη δε προς αυτά είδηση από άνδρα επιτήδειο έφτασε που έλεγε λοιπόν σε όλην την Ασία να συνεορτάζουμε τα περί την αγαθή τύχη∙ γιατί το νερό είναι ως προς το πλήθος το περισσότερο και στην ωραιότητα το καλύτερο από όσα (αγαθά) έλαχαν στις πόλεις.

Πήγαιναν, λοιπόν, όχι όσο εαρινή ημέρα, αλλ' τέτοια που σαν νά' ρχεται από τον Ευαγγέλιο Δία και τον Σωτήρα Ασκπληπιό που παντού τιμάται.
Και συνέχαιραν βέβαια την πόλη όπου γίνονταν αυτά, και εμένα που αξιώθηκα να ακούσω αυτά, διότι φανερά δεν μού ταίριαζε κάτι λιγότερο απ' όσο στην πόλη [ταίριαζε].

Μετά δε τούτο λογιζόμουν ως προς την χαρά ότι ήταν κοινή σε όλους και άνδρες και παιδάρια και γυναίκες, στην όψη πάλι που προξενούσε ηδονή, με το λόγο δε να διακοσμήσω τάχα των Νυμφών την δόση, αν ήταν κανενός από αυτούς που προσεγγίζουν τον Παιώνα, οι οποίοι διάτριψαν και τάχθηκαν να ζούν από τους λόγους.

Αναθυμόμουν βέβαια τους ποιητές, διότι πάντα μελετούν και αναφέρονται στις Νύμφες και στις Μούσες, και τον Ερμή προσαγορεύουν των Νυμφών, και πάλιν τον Απόλλωνα χορηγό των Μουσών∙ ο ίδιος όμως σε σας προσαγορεύεται θεός Καλλιτέκνου, ως εκ του πατρός∙ πανταχού όμως είναι ταιριαστό και όχι άωρον με την χάρη των Νυμφών να συγκεράσει κανείς και την χάρη της μουσικής.
Σε όλους βέβαια, είναι ταιριαστό να κάμνουν ότι τους είπαν οι θεοί.

Εξ αρχής πάλι, κατά πως φαίνεται, τα άριστα εδόθησαν στην πόλη και από τους θεούς και από τους ανθρώπους.
Αυτό ακριβώς οι γεροντότεροι των δαιμόνων εδωδά λέγεται ότι γίνονται Κάβειροι και τελετές σ' αυτούς και μυστήρια, τέτοια ισχύ έχουν, έχει γίνει πιστευτό, ώστε και χειμώνων εξαισίων [διάγουσι]!
[...]

Πόπλιος Αίλιος Αριστείδης Θεόδωρος (117-187-9), Πανηγυρικός επί τω ύδατι τω εν Περγάμω. (Το σωζόμενο εκδομένο απόσπασμα).


-----
* Στο motto ένα στιχάκι από την Ιλιάδα (Δ 455) που τράβηξε την προσοχή του σοφιστή αυτού και ρήτορα του β' μ.Χ. αι. και έλαβε την αφορμή για ν' αρχινήσει τον άνωθεν λόγο του, του οποίου την μτφρ. αποπειράθηκα εγώ. Με την ευκαιρία ακόμη να σημειώσω πως σώζονται 55 λόγοι του και δύο ρητορικά συγγράμματα. Και ξανά το σχόλιο που βρήκαμε στο Δ 455 με ακριβή σημασία εδωδά να καταχωρίσω, παρμένο από το προηγούμενο post: "Συχνά οι ποιηταί εισάγουσι τον ποιμένα ως θεατήν των φυσικών φαινομένων". Λοιπές αναφορές ας γίνουν αυτοβούλως συνδυάζοντας και την προηγούμενη καταχώριση, από τον τίτλο μέχρι τα στερνά. Ο ίδιος.