Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2011

περί ελλείψεως και επιθυμίας


Οι διαπροσωπικές σχέσεις είναι γνήσιες στο βαθμό που δεν χρησιμοποιούμε τον άλλο για να ξεχάσουμε ή και να διαγράψουμε την έλλειψη. Αλλά, όπως γνωρίζουμε από την εμπειρία μας, συχνά η έλλειψη γίνεται ο κύριος λόγος για να συγκρουστούμε μαζί του ή για να διαψευστούν οι προσδοκίες μας ή για να μνησικακήσουμε που δεν είναι τέλειος.

Το άνοιγμα τού είναι προς το μέλλον και προς την αγάπη ταυτίζεται με την εκκρεμότητα της επιθυμίας. Αυτή με τη σειρά της απαιτεί ο άλλος να έχει νόημα για το υποκείμενο, όχι να εξαντλείται σε εργαλειακά σημαίνοντα (κυρίως ηδονής). Καθώς οι νέες τεχνολογίες της εικόνας και της επικοινωνίας προσφέρονται στην εποχή μας για κάλυψη κάθε «επιθυμίας» (διάβαζε: ενόρμησης), η αληθινή επιθυμία ασφυκτιά. Αυτό που τελικά επιτυγχάνουν δεν είναι παρά το να πείσουν πως δήθεν το βίωμα της έλλειψης είναι κακό, αναπηρία του είναι, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για ύψιστο προνόμιο της ύπαρξης. Η εκκρεμότητα της επιθυμίας, η άρνησή της να δεχθή πλήρωση με οτιδήποτε προσφέρεται στον κόσμο ετούτο, πέρα από τον αποφατικό της χαρακτήρα, σηματοδοτεί τη δυνατότητα για άνοιγμα στον έρωτα, στην αγάπη, στον Θεό.

Αντίθετα, η πολύμορφη σήμερα και φαντασμαγορική υπόσχεση για πλήρωση της έλλειψης ανοίγει το δρόμο για την ψύχωση και για τη διαστροφή, ενώ συντελεί και στην υποτονία της επιθυμίας μέχρι εξαλείψεως. Αν η ψύχωση εκπροσωπεί το «τίποτε» (υπό την έννοια της απουσίας κάθε μεταφοράς), η διαστροφή εκφράζει το «υπερβολικά κάτι» (υπό την έννοια της υπόσχεσης πληρότητας, οπότε η μεταφορά είναι άχρηστη). Αμφότερες αντιμάχονται την εκκρεμότητα της επιθυμίας που ίδιον και αποστολή της είναι να συγκροτεί το υποκείμενο. Κατ’ εξοχήν η παιδική και η εφηβική ηλικία είναι οι αρμόδιες να συνειδητοποιήσουν ότι ο κόσμος ολόκληρος αποτελεί μια μεταφορά και πως η επιθυμία έχει μετωνυμικό χαρακτήρα. Αν αυτό δεν λάβει χώρα τότε, δεν θα συμβή ποτέ στο μέλλον.


π. Βασίλειος Θερμός, Ο έρωτας του απολύτου (έκδ. Αρμός, Αθήνα 2010, σσ. 108-109).


Δεν υπάρχουν σχόλια: