Στο Πρόσωπο και ο Έρως ο αγώνας τούτος είναι καταφανής. Από τη μια η φυσική ερωτική εκστατική φορά της συγκεκριμένης ατομικότητας και από την άλλη η υπαρκτική εκστατικότητα ως προσωπική καθολικότητα. Σ’ όλο αυτό το βιβλίο ο κύριος ίσως όσο και ανομολόγητος αγώνας του συγγραφέα του έγκειται στο να ξεκαθαρίσει ποιά από τις δύο πλευρές του υπαρκτικού αυτού λόφου (αυτή της φύσης ή αυτή του προσώπου) αποτελεί την αιτία της άλλης και συνεπώς το κραταιότερο έρεισμα της εκστατικής κορυφής. Ποιά από τις δύο πλευρές εγγυάται τη ρεαλιστικότερη και πειστικότερη προσέγγιση του συγκεκριμένου ανθρώπινου όντος;
Στο παραπάνω βιβλίο ήδη ο Γιανναράς αναπτύσσει και τις δύο (αντιφατικές μεταξύ τους) αυτές τάσεις. Η πρώτη θέλει την φυσική εκστατικότητα ως απλή και άνευ άλλης βαρύτητας προϋπόθεση της προσωπικής εκστατικής καθολικής αναφοράς, η οποία αναφορά συνιστά την ουσία ακριβώς του ανθρώπου και η οποία ωστόσο συνιστά κάποιο είδος απελευθέρωσης από τη φύση – πράγμα δραματικά δυσεξήγητο, αν φυσικά συνεχίσουμε να πιστεύουμε, μαζί με την Βιβλικοπετρική παράδοση, πως η φύσις των λογικών όντων είναι δώρο, άκτιστος λόγος και κλήση εσχατολογική, και όχι εξοντωτικός καταναγκασμός, όπως θέλει ο νεώτερος Υπαρξισμός. [...]
Η δεύτερη τάση, προερχόμενη ακριβώς από το μερικό αδιέξοδο της πρώτης, θεωρεί την ίδια τη φύση, μαζί με τη φυσική της εκστατικότητα, ως μοναδικό εχέγγυο ανθρώπινης πληρότητας και συνεπώς και, δευτερευόντως, θεμέλιο της πιθανής προσωπικής εκστατικής καθολικότητας. Ο Χρήστος Γιανναράς δεν φαίνεται να κατανόησε ποτέ σε βάθος τις συνέπειες αυτής της αντίφασης.
[…] η δεύτερη αυτή τάση, η οποία παραδόξως ή όχι μοιάζει να ταυτίζεται σχεδόν απόλυτα μ’ εκείνη του Soloviev, φαίνεται να υπερίσχυσε. [...]
π. Νικόλαος Λουδοβίκος, Οι τρόμοι του προσώπου και τα βάσανα του έρωτα. Κριτικοί στοχασμοί για μια μετανεωτερική θεολογική οντολογία (έκδ. Αρμός, Αθήνα 2009, σσ. 80-81).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου