για τα οράματα

'Όταν συνάντησες τον π. Παΐσιο, τού μίλησες για τα οράματα που έβλεπε η γυναίκα.
«Εσείς μπορείτε να μού πείτε», τον ρώτησες, «από πού προέρχονται αυτά τα οράματα κι αν είναι αληθινά; Υπάρχουν εκεί πολλές φορές που αγωνιούν.
«Μπορώ», απάντησε. «Ανήκεις κι εσύ σ' αυτή την ομάδα;»
«Όχι, εγώ δεν ανήκω πουθενά».
«Όλα είναι εικόνες χωρίς αντίκρισμα», είπε.

*

«Το καλό», σού είπε μια μέρα, «θέλεις θυσίες. Η προσευχή τότε μόνο ξεπερνά τον εαυτό σου αν βάλεις στην καρδιά σου τον πόνο τού άλλου. Η νοερά προσευχή είναι θείος έρωτας. Πιέζοντας τον εαυτό μας να μάθει την ευχή μπορεί να οδηγηθούμε σε πλάνη, βάζοντας ένα φράγμα ανάμεσα σε μάς και στον Θεό».

*

Θεωρείς τους βίους των νεομαρτύρων μνημεία λόγου. Βαθιά θαυμάζεις τους λαϊκούς ανθρώπους που μαρτύρησαν θεληματικώς, αψηφώντας μαρτύρια και βασάνους. Οι περιγραφές, η εξέλιξη της ζωής τους, σε οδηγούν στα κατάβαθα της ψυχής τους, αλλά και στις συνθήκες που επικρατούσαν τον καιρό της τουρκοκρατίας. Διαβάζοντας τους βίους αναλογίζεσαι την εσωτερική τους πάλη, καθώς οι περισσότεροι είχαν τουρκέψει και επανήλθαν κατόπιν στην πάτριο θρησκεία.

*

«Εκ των πραγμάτων τα ονόματα και όχι τα πράγματα εκ των ονομάτων», συλλογίζεσαι τη ρήση του Αγίου Πατρός. Όμως τα πράγματα κείνται στα όρια της σιωπής, και μόνο το όνομα τα βγάζει από την αφάνεια. Όχι ο χρόνος, αλλά ο τρόπος της υπάρξεως. Ο χρόνος καταβαραθρώνει, μετρά τη φθορά και καταγράφει την αποτυχία. Ο τρόπος αγνοεί τον χρόνο. Είναι η δυνατότητα ελευθερίας ενός προσώπου. Το να είσαι «τέκνον υιοθεσίας», «φώς εν σκότει», «ζωή εν τάφω», «πλατυσμός εν θλίψεσιν», είναι μια τάξη πραγμάτων που δεν τη γνωρίζει ο κόσμος, μήτε τη διδάσκει ο χρόνος.

Δεν είναι εύκολο να αισθανθούμε εμείς, άνθρωποι τού σήμερα, με τις τόσες εντυπώσεις και περισπασμούς, τα λόγια των εκκλησιαστικών κειμένων. [...]

*

[...] ησυχασμός σημαίνει παραίτηση από κάθε μορφής εξουσία. Δεν υπάρχει πεδίο για να δικαιώνεται η δράση και ο άνθρωπος της θείας ανησυχίας, και πιστεύεις πως οι ησυχαστές ήταν άνθρωποι εξαιρετικά ανήσυχοι ως προς αυτό, δεν μπορεί παρά να στραφεί προς άλλη κατεύθυνση, να ανοιχτεί προς άλλον κόσμο, εξιχνιάζοντας, κατά το δυνατόν, και αναζητώντας την παρουσία του Πνεύματος. [...]

Αλέξανδρος Κοσματόπουλος, Ο πιο σύντομος δρόμος (έκδ. Αθ. Αλιντζή, Θεσσαλονίκη 2022, σσ. 66, 67, 27-28, 62, 71).