Στο Βυζάντιο, τα αγάλματα του ηγεμόνα, που υψώνονταν σε κάθε νέα βασιλεία, γίνονταν αντικείμενο θρησκευτικής λατρείας, μέχρι τον 8ο αιώνα· συχνά, θορυβώδεις εορτές συνόδευαν αυτές τις επετείους:
οι εορτές που έλαβαν χώρα σε ξέφρενο ρυθμό, το 403, κατά την ανέγερση, σε μια στήλη από πορφυρίτη, του αργυρού αγάλματος της αυτοκράτειρας Ευδοξίας, απέναντι από την Αγία Σοφία, προκάλεσαν τους μύδρους του Χρυσοστόμου...
*
'Εχουν διατηρηθεί τα πρακτικά από την υποδοχή των δαφνοστεφών εικόνων του αυτοκράτορα Ανθέμιου, το 467, που είχαν εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα, σε ολόκληρη την Αυτοκρατορία.
Το 603, βλέπουμε τον πάπα Γρηγόριο να υποδέχεται με τον μεγαλύτερο σεβασμό τις εικόνες του αυτοκράτορα Φωκά και της αυτοκράτειρας Λεοντίας· αφού επευφημήθηκαν από τη Γερουσία και τον κλήρο, στη Βασιλική του Λατερανού, ο πάπας τις τοποθέτησε στον ευκτήριο οίκο του αγίου Καισαρίου, στο Παλατίνο.
*
Αυτές οι πομπώδεις τελετές καταδεικνύουν τη θρησκευτική αξία με την οποία ενδύονταν οι αυτοκρατορικές εικόνες: όπως στο ορθόδοξο δόγμα για την εικόνα, η απεικόνιση του αυτοκράτορα δεν νοούνταν ως απλή αναπαράσταση αλλά σαν η ζωντανή παρουσία του προσώπου του.
[σημ.: Σύμφωνα με τα λόγια του Επισκόπου Σεβηριανού Γαβάλων (Συρία), στις αρχές του 5ου αιώνα, επειδή «ο αυτοκράτορας δεν μπορεί να είναι παντού την ίδια στιγμή, οι εικόνες του αναπληρώνουν την παρουσία του».]
Κώστας Παπαϊωάννου, Η κληρονομιά του Αλεξάνδρου (μτφρ. Χριστίνα Σταματοπούλου, έκδ. Εναλλακτικές εκδόσεις, Αθήνα 2013, σ. 85).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου