6.262. Έτσι, και για την απόπειρα διατυπώσεως μιας κριτικής οντολογίας, η σκέψη του Μαρξ (τουλάχιστον κατά το ένα σκέλος των αντιφατικών της διατυπώσεων) αποτελεί μια γόνιμη αφετηρία - ίσως γενέθλια αφετηρία στα πλαίσια της δυτικο-ευρωπαϊκής φιλοσοφικής παράδοσης:
Η επιστροφή στη βάση των πραγματικών σχέσεων και αναγκών του ανθρώπου, η άρνηση εκδοχής του ανθρώπινου υποκειμένου ως οριστικά συντελεσμένης νοητής οντότητας, και η ερμηνεία του υπαρκτικού γεγονότος μέσω της δυναμικής των ενεργειών του υποκειμένου, είναι μάλλον η μόνη προοπτική οντολογικών θεωρήσεων που επιτρέπει την κριτική επαλήθευση ή διάψευσή τους από την διυποκειμενική εμπειρία.
*
Όταν ο άνθρωπος δεν παράγει για να σχετιστεί - κοινωνήσει με το υλικό της παραγωγής και με τους συνανθρώπους του (να κοινωνήσει τις ανάγκες του για ανταλλαγή, αλλά και για έκφραση και βεβαίωση της υποκειμενικής του ετερότητας), όταν παράγει μόνο για την εξασφάλιση των ουδέτερων ζωικών αναγκών του, τότε το προϊόν της παραγωγής του είναι άσχετο με την υποκειμενική του ετερότητα και την κοινωνική της λειτουργικότητα, είναι ουδέτερη απρόσωπη αξία υπηρετική απρόσωπων αναγκών. 6.423
*
Ο Μαρξ παραμένει ασφυκτικά εγκλωβισμένος στις οντολογικές προϋποθέσεις (στις αφετηριακές σημασιοδοτήσεις της πραγματικότητας) που καθιέρωσε η δυτικο-ευρωπαϊκή μεταφυσική (στην ιστορική της διαδρομή από τον Αυγουστίνο ώς και τον Έγελο), ενώ ταυτόχρονα εισηγείται την πιο ριζοσπαστική ρήξη με αυτή τη μεταφυσική:
την απόδοση οντολογικού περιεχομένου στις ενέργειες του υποκειμένου, την ερμηνεία (σημασιοδότηση) της πραγματικότητας ως γεγονότος σχέσεων.
Οι αντιφατικές και αλληλοσυγκρουόμενες προτάσεις του Μαρξ πρέπει μάλλον να οφείλονται στην αδυναμία του να βγάλει ώς την άκρη τις συνέπειες της καινούργιας (για την δυτικο-ευρωπαϊκή παράδοση) οντολογικής προοπτικής. 6.6
Χρήστος Γιανναράς, Προτάσεις κριτικής οντολογίας (έκδ. Δόμος, Αθήνα 2005, σσ. 91, 105, 122).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου