της Αστραδενής και τα λοιπά βοτσαλάκια...
Jin και Afrat λένε την γυναίκα στο Κουρδιστάν. Αρχαία μοιάζει η ψυχή της μέσ' στον σύγχρονο κόσμο. Γυναίκα και μάνα (daik) συγχρόνως ανατολίτισσα, που δουλεύτηκε για αιώνες κάτω από την αυστηρή μουσουλμανική αγωγή, κι έρχεται τώρα να ενταχθεί σιγά-σιγά στον ευρωπαϊκό χώρο και τρόπο ζωής. Κάνει αργά, αλλά σταθερά, το βήμα έξω από το μητρικό ασιατικό έδαφος για να συναντηθεί αποφασιστικά με τον εικοστό πρώτο αιώνα και την νέα χιλιετία.
Εκτός του θρησκευτικού αφιονισμού που την θέλησε μακριά κι από τα λιγοστά βλέμματα της κλειστής της κοινωνίας, μιάν παράδοση που της στέρησε το δικαίωμα για "μετοχή" στην σεξουαλική - φυσική ηδονή (βλέπε κλειτοριδεκτομή), ήταν και η φανατική αντιδυτική προπαγάνδα που ενισχύθηκε τα τελευταία χρόνια στο Ιράκ μην επιτρέποντας την εισαγωγή δυτικών μοντέλων - προτύπων στην καθημερινή της ζωή.΄Ετσι όλοι εκείνοι οι αγώνες που συγκίνησαν και συνένωσαν τον γυναικείο πληθυσμό στην Ευρώπη και αλλού, για ν' αποτελούν σήμερα κατάκτηση του παγκόσμιου φεμινιστικού κινήματος, δεν διαδόθηκαν τον ίδιο καιρό και στον αραβοϊσλαμικό κόσμο. Κι όταν άρχισαν επιτέλους αυτές οι ιδέες να εισχωρούν και να δοκιμάζουν βαθιά την κλειστή μουσουλμανική κοινωνία, σαρώνοντας δικαιωματικά πλέον τα αναχρονιστικά μοντέλα του παρελθόντος, σηκώθηκε τότε μια θύελλα αντιδράσεων που εναντιώνεται σθεναρά, ακόμη και σήμερα, στον οποιοδήποτε υποστηρικτή ενός τέτοιου κινήματος.
Η ισότητα στα δύο φύλα ακόμη προβληματίζει, μεταξύ των αράβων γειτόνων του, τον μουσουλμανικής πλειονότητας κουρδικό λαό. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως ανάμεσα στις γυναίκες που φτάνουν σε πυκνά-πυκνά κύματα στην Ευρώπη προσβάλλοντας τα ανατολικά σύνορα της χώρας, δεν υπάρχουν κι εκείνες που έχουν συνείδηση της μοντέρνας χειραφετημένης συζύγου.
Στους κουρδικούς κατά τόπους καταυλισμούς -μηδέ της πλατείας Κουμουνδούρου εξαιρουμένης- γίνεται αισθητή η παρουσία και των δυο τύπων: συναντήσαμε τόσο την σύζυγο των χαμηλών τόνων, την προσηλωμένη στο νοικοκυριό της -εδώ βέβαια υποτυπώδες- τα παιδιά και τον άντρα της, όσο κι εκείνην που κατά την έξοδό της από τα στενά πλαίσια της οικιακής απασχόλησης, πέτυχε να εισχωρήσει σε διάφορα λειτουργήματα του δημοσίου βίου στο Ιράκ, όπως π.χ.δικηγόρους, δασκάλες, λοιπές υπαλλήλους του δημοσίου τομέα κλπ.
Τις περισσότερες φορές αυτές οι δεύτερες, οι αυτονομημένες γυναίκες, φτάνουν ως την Ευρώπη χωρίς τον σύζυγο, ο οποίος τυγχάνει συνήθως φυλακισμένος ή είναι ήδη νεκρός, από το εκεί καθεστώς. Είναι τότε αυτές μόνες που αναλαμβάνουν να σηκώσουν στους ώμους το μεγάλο κι επικίνδυνο ρίσκο της φυγής, φέροντας στην αγκαλιά ένα ή και περισσότερα ίσως παιδιά. Ζητώντας να αναπνεύσουν πλέρια την ζωή, φεύγουν μακριά στην Ευρώπη, τον Καναδά ή την Αυστραλία, όπου οραματίζονται να ξεκινήσουν απ' την αρχή, ανατρέφοντας τα παιδιά τους με τον πνεύμα της ελευθεριάς και της δημοκρατίας και το αίσθημα -προπαντός- του δικαίου, μεταδίδοντας τους το κυριώτερο, αυτήν τη δίψα για ζωή.
Είτε 25, είτε 35, είτε 40 και 50 χρονών φέρουν σε πέρας έναν αγώνα ζωής που θα τις σημαδέψει για πάντα. Απ' τη μια οι δυσκολίες στο Κουρδιστάν, απ' την άλλη ο καθημερινός αγώνας της επιβίωσης μέσα από τις πλέον αντίξοες συνθήκες χαρακώνουν από νωρίς το πρόσωπό τους κι εμφανίζονται μπροστά στά μάτια μας σχεδόν γηρασμένες, με χαμένη εκείνη την αλλοτινή φρεσκάδα, αλλ’ ωστόσο με κερδισμένη μίαν εξίσου πρώιμη για την ηλικίας τους μειλιχιότητα στην έκφραση, ένα βαθύ χαμόγελο ή την σπιρτάδα στην όψη, που μόνον τα βάσανα της ζωής προσφέρουν στον άνθρωπο.
Στον καταυλισμό έστησαν κιολάς όπως-όπως ένα πρόχειρο νοικοκυριό απ' το τίποτα. Είναι αυτές που αναλαμβάνουν ν' ανάψουν την φωτιά, να ψήσουν στην πυροστιά με την θράκα το φαγητό καθισμένες πιο κει ανακούρκουδα, ή να παίξουν λίγο με το μωρό, που θα πλύνουν με το λιγοστό νερό του κανατιού… Δείχνουν να προσαρμόζονται αμέσως στις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης, χωρίς αυτό να σημαίνει από την άλλη ότι παραιτούνται από την περιποίηση του εαυτού τους: όπως κάθε άλλη γυναίκα έτσι κι αυτές σέβονται την προσωπικότητά τους μην επιτρέποντας στο ελάχιστο να φανούν ατημέλητες.
Στο κεφάλι διατηρούν -οι περισσότερες- την μαντήλα, ένα στοιχείο που κουβαλούν από την πατρίδα. Νά 'ναι άραγε αυτή η μαντήλα, το μόνο σημάδι π' απόμεινε να θυμίζει την παλιά της ζωή; ΄Ισως. Απ’ ανάμεσα, βέβαια, θα δει κανείς κι εκείνες που βιάστηκαν να τ' αποδιώξουν μαζί με κάθε άλλο ένδυμα του παρελθόντος, φορώντας στο εξής τα ευρωπαϊκά μόνον ρούχα, σε μια προσπάθεια να ενταχθούν και εξωτερικά κατά το δυνατόν στη νέα πραγματικότητα. Είτε έτσι όμως, είτε αλλιώς, όλες τους θα υψώσουν ηρωϊκό το ανάστημά τους ατενίζοντας το μέλλον αγέρωχα, καθώς ξέρουν ότι -αναγκαστικά- μόνες θα το σχηματίσουν. Κι είναι τότε που το βλέμμα τους γεμίζει όλο νόημα στην προοπτική και το όραμα της νέας ζωής.
Καταλήγοντας σημειώνουμε πώς η ψυχή αυτή, η ψυχή της Κούρδισσας, που μοιάζει σχεδόν ν' αναδύεται κατευθείαν από μιαν αρχαία εποχή, κομίζει στον σύγχρονο άνθρωπο ένα άλλο μήνυμα, μιαν λεπτή θεωρία, που στον δικό μας αγώνα, αγώνα ταχύτητας και κυνήγι ασταμάτητο της ευδαιμονίας, δεν έχουμε εξασφαλίσει: τούτη η γυναίκα για ν' ανταπεξέλθει ανασύρει από την φύση της τόση δυναμικότητα και τόση ενέργεια, που σε συνδυασμό με την αποφαστιστική της πράξη, την καθιστούν αφάνταστα ανθεκτική σ’ όλες αυτές τις περιπέτειες και δημιουργικά αισιόδοξη, ικανή να βρει την οδό για να βαδίσει η οικογένειά της... Η μητρική στοργή και η αρχοντική κατανόηση με την οποία περιβάλλει τα παιδιά της, σφραγίζουν το είναι της με την αίσθηση του ιερού, αυτήν ακριβώς που θέλει την γυναίκα ίσως ανώτερη.
Η γυναίκα από το Κουρδιστάν, η Jin (κατά το αρχαιοελληνικό: γυνή) και Afrat (από το: Αφροδίτη), η νεαρή μητέρα και αποφασισμένη σύζυγος, έρχεται με τον εικοστό πρώτο αιώνα να προστεθεί δυναμικά δίπλα στην σύχρονη γυναίκα, την εργαζόμενη και καταξιωμένη από τον κοινωνικό της περίγυρο. Είτε λοιπόν γυνή είτε Αφροδίτη η γυναίκα από το Κουρδιστάν έχει πάρει πια την ζωή στα χέρια της.
(1997) All rights reserved
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου