Τετάρτη 10 Ιουνίου 2015

ο χαράκτης James Ensor


«'Οπως όλοι, διάβασα και ξαναδιάβασα τους κλασικούς συγγραφείς τους μήνες ωφέλιμης σκλαβιάς που πέρασα στην Ακαδημία των Βρυξελλών από το 1877 έως το 1880, καθώς και τους Goethe, Cervantès, Dante, Milton, Shakespeare, Leopardi, Hugo.
Επίσης: το ενδιαφέρον μου κινούσε ο εύθυμος Rabelais, σαν να επρόκειτο για παλιούς, λαδωμένους, σκονισμένους, στολισμένους, παρασημοφορημένους φλαμανδούς πίνακες. Ο Ρολάνδος μαινόμενος [Rolando furioso] του Ariosto με διασκέδαζε πολύ. Δάνεισα, αργότερα, αυτό το τρελό βιβλίο στον Èmile Verhaeren και το πιο αστείο απ' όλα ήταν ότι ο πιο μουστακαλής, ο πιο φαρμακερός, ο πιο γραφικός από τους ποιητές μας δεν είχε διαβάσει τον εκρηκτικό Ariosto.
Είχα ήδη καταβροχθίσει και ιδιαίτερα γευθεί τον μεγάλο Balzac, τον εργατικό, οξυδερκή και μεγαλοπρεπή Balzac, τον ένδοξο οραματιστή, που ο πατέρας μου θαύμαζε, η μητέρα μου φύλαγε και εγώ διάβαζα σαν παιδί.
Γοητευμένος από τον τίτλο, είχα την τύχη να διαβάσω τις Ιστορίες μυστηρίου και φαντασίας του Edgar Poe. Διάβασα ακόμη τον Hoffmann, ο οποίος είχε λιγότερο ενδιαφέρον και δε μού άρεσαν τα ατυχή ζευγαρώματα του αληθινού και του φανταστικού. Ο Poe όμως με έκανε να ονειρευτώ και μού άρεσε να συλλογίζομαι, όπως εκείνος, ορισμένα τοπία της πατρίδας μας, γεμάτα τρυφερότητα, και να ονειροπολώ φωτεινές θηλυκότητες γεμάτες ερωτισμό. Απέναντι στον Poe, υπάρχει μονάχα η συμπάθεια ενός Αγγλο-Βέλγου με φαντασία και όχι κάποια επιρροή».


James Ensor, Lettres [Xavier Tricot (επιμ.), ed. Labor, Βρυξέλλες 1999, σ. 191: «επιστολή προς τον Βέλγο κριτικό André De Ridder, στις 2 Αυγούστου 1928». - Ο ίδιος επιμελητής ανασύρει τούτο το απόσπασμα στο: Xavier Tricot, James Ensor. Το χαρακτικό έργο (έκδ. Μ. Μπενάκη, Αθήνα 2009, σσ. 10-11) με την εξής προσημείωση: «Σημαντικότατο ρόλο στην εξέλιξη της φαντασίας του καλλιτέχνη έπαιξε η λογοτεχνία».

Δεν υπάρχουν σχόλια: