θα πάρω έπειτα τους δρόμους

όπου δε καλοί καγαθοί συμπόται και πεπαιδευμένοι εισίν,

ουκ αν ίδοις ούτ' αυλητρίδας ούτε ορχηστρίδας ούτε ψαλτρίας,

αλλ' αυτούς ικανούς όντας άνευ των λήρων τε και παιδιών τούτων

διά της αυτών φωνής, λέγοντάς τε και ακούοντας εν μέρει εαυτών κοσμίως,

κάν πάνυ πολύν οίνον πίωσιν.*

Μιλάει ο διάβολος

«Ο άγγελος δεν ξέρει τίποτ' απ' την
ομορφιά του αγγέλου.
Εγώ, μονάχα εγώ,
Που πρόδωσα τη φύση μου
-Την πρώτα αγγελική-
Τώρα μπορώ σωστά να τη λατρέψω
Να εφαρμόσω ολόκληρος απάνω της
Ρουφώντας με φιλιά τη μεταμέλεια
Να ονειρευτώ, να ερωτευτώ το απαρνημένο».

*

Ο άσωτος

Θα εξαργυρώσω με λέξεις επίχρυσες
Τις ράβδους σκοταδιού που σταθερά αποθήκευα
Στα θησαυροφυλάκια του στήθους.

Θα πάρω έπειτα τους δρόμους
Μ’ εκατομμύρια ποιήματα
Σκορπίζοντας στους τίμιους συμπολίτες μου
Την αναπάντεχη κληρονομιά
Της φτώχειας.

*

Πρόλογος ή Επίλογος

Όποιος μπαίνει στον θάνατο δεν μιλάει πια γι' αυτόν
Κι όποιος ζεί τη ζωή την ξεχνάει για πάντα.

Πάρε λοιπόν το μολύβι του Τίποτα
Ζωγράφισε τα γνήσια τοπία
Και πες το εγώ «κανείς»
Τον κόσμο «κήπο απότιστο»
Μες στα φυτά της φαντασίας να ξαπλωθείς
Ροκάνισε το μισητό σου σώμα.

*

Το όνειρο του Φαύνου

Θα ταξιδέψω πάλι απάνω στο κορμί σου.

Κι εκεί που το ποτάμι σκίζεται στα δυό
Στη λόχμη με τα μαύρα της χορτάρια
και λάσια πολυτρίχια – σα βατράχι,

Πηδώντας, θα χωθώ και θα κοάξω.

Αντώνης Φωστιέρης, το πρώτο ποίημα από την συλλογή· Ο διάβολος τραγούδησε σωστά (1981), τα δύο επόμενα από την συλλογή· Το Θα και το Να του Θανάτου (1987), το τελευταίο από την συλλογή· Εσωτερικοί χώροι ή Τα είκοσι (1973), άπαντα ειλημμένα από την Μικρή Αναδρομική (αυτοανθολογία 1971-1996), (Ανάτυπο, έκδ. Εμβόλιμον, Άσπρα Σπίτια Βοιωτίας 2000).

-----
* Το motto εκ του Πλάτωνος, Πρωταγόρας (347 cd), για την λογιζομένη “διαφορά” των ‘πνευματικών’ ούτως ειπείν συμποσίων... μεταξύ αρρένων μόνον (πρβλ. ερυθρόμορφη Κύλικα την φερομένη ως του «ζωγράφου του Αντιφώντος» με την επιγραφή ΛΥΣΙΣ ΚΑΛΟΣ, υπ. αριθμ. Νο 143 του Καταλόγου του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης (αριθμός συλλογής 781) υπό: Λίλα Ι. Μαραγκού, Αρχαία Ελληνική Τέχνη. Συλλογή Ν.Π. Γουλανδρή (Αθήνα 1996, έκδ. οίκοθεν, σσ. 101-104).

οι μύθοι

Να εμβαθύνεις στη σημασία των μύθων και στην ερμηνεία τους.

Οι μύθοι είναι απολύτως απαραίτητοι και χρήσιμοι, διότι θέτουν όρια στην άπατη αναζήτηση της γνώσης ενσωματώνοντας κανόνες και νόμους σε ένα αφήγημα. Βοηθούν να μη χαθείς σε μιαν αλυσίδα από «γιατί» χωρίς τέλος. Εξυπηρετούν την έμφυτη ανάγκη του νού να αισθανθεί σιγουριά, να κατανοήσει για να πράξει.

Να ξέρεις, ο εκλογικευμένος λόγος είναι βαρετός για τους πολλούς. Οι μύθοι είναι το μέσο για να τούς καθοδηγήσεις στο σωστό μια και δεν θέλουν ή δεν μπορούν να πλησιάσουν την Αλήθεια. Η επιβίωση μιας κοινωνίας εξαρτάται από την ικανότητά της να αναπλάθει μύθους που σφυρηλατούν την συνοχή και την ενότητά της. Αυτό είναι το χρέος των προικισμένων και εκλεκτών.

Αρχικά ο άνθρωπος εμπειρικά επινόησε τον επεξηγηματικό μύθο για να κατανοήσει τη φύση. Έδωσε στα ουράνια σώματα και στα φαινόμενα μυθική υπόσταση. Αργότερα οι μύθοι έγιναν επιστημονικές θεωρίες για να κατανοείς και να αλλάζεις τον κόσμο δημιουργώντας.

Να ξέρεις πως ακόμη και η επιστημονική γνώση δεν είναι τίποτε άλλο από ένα σύνολο μύθων που έχουν δοκιμαστεί στην πράξη με συστηματική παρατήρηση και πείραμα. Είναι οι μύθοι που κάνουν τα αεροπλάνα να πετούν, κρατούν όρθιες τις γέφυρες και τα κτήρια, φωτίζουν τις ηπείρους όταν πέφτει η νύχτα. Όμως δεν είναι παρά μια φτωχή προσέγγιση της υλικής πραγματικότητας στην κλίμακα που μπορούμε να την παρατηρήσουμε και να την επαληθεύσουμε.

Παράλληλα ο άνθρωπος έπλασε μύθους ηθικούς που ιεραρχούν τις αξίες και υποδεικνύουν εμπειρικούς κανόνες συμπεριφοράς. Έπλασε αρχικά ιστορίες με ήρωες και ημίθεους που έδειξαν με τις πράξεις τους τους δρόμους του Καλού αλλά κυρίως επέδειξαν αρετή πολεμώντας με πάθος το Κακό. [...]

Ιωσήφ Σηφάκης, Το κενό και το φώς. Κείμενα πεζά και έμμετρα (έκδ. Αρμός, Αθήνα 2017, σσ. 160- 161).

φως το νοερόν, εν τη καρδία σου δεξάμενος...

Όσιε πάτερ Διονύσιε, σύ άλλος Ηλίας ώφθης εν όρεσι διαιτώμενος, έως ού και εν τω Ολύμπω όρει ελθών, έλλαμψας ως αστήρ φαεινότατος· εν μέσω δε δύο αυτού πανυψήλων κορυφών, ένθα ύδωρ κάλλιστον και κρυεόν μετ' ήχου σφοδρού κατέρχεται, τη όψει των ορωμένων θελχθείς, την της ζωαρχικής Τριάδος Μονήν ιδίαις χερσίν έπηξας, και πλήθος των μοναστών συνήθροισας, ήτις εσύστερον μεγίστη παρ' ευλαβών χριστιανών ανωκοδομήθη· εν ή και ημείς νυν οι ευτελείς εστώτες, υμνούμεν τον τρισυπόστατον Θεόν. Αλλ' ώ Πατέρων τρισόλβιε, και ημών αντιλήπτορ μέγιστε, μη ελλείπης πρεσβεύων αεί τον των όλων Κύριον, σωθήναι τας ψυχάς ημών.

*

Όσιε πάτερ Διονύσιε, εκ βρέφους την αρετήν επιμελώς ασκήσας, εν τω του Άθωνος όρει, εκείθεν απάρας και ετέροις όρεσι, τω κρύει και τω παγετώ πιεζόμενος, μάλλον δε εν τω Ολύμπω της Πιερίας όρει, πολλών ψυχών ωφελείας ένεκα θαυματουργός αναδειχθείς, όργανον γέγονας του Αγίου Πνεύματος· και παρ' αυτού λαβών των θαυμάτων την ενέργειαν, έπεισας τους ανθρώπους καταφρονείν των ηδέων· νυν δε τω θείω φωτί καθαρώτερον ελλαμπόμενος, φώτισον και ημών τας διανοίας, των πιστώς σου τελούντων το μνημόσυνον.

*

Φώς το νοερόν, εν τη καρδία σου δεξάμενος, Όσιε Πάτερ, σκεύος ανεδείχθης σεβάσμιον, και ενδιαίτημα των θεουργών αρετών· Συ γαρ εκ βρέφους τα παρόντα εις ουδέν λογισάμενος, δέδωκας σαυτόν τοις μένουσιν, ως εχέφρων και μεγαλέμπορος· και νυν ως οικονόμος της χάριτος πιστός, το δηνάριον απολαύων των έργων, ευφραίνη συν χοροίς οσίων, Διονύσιε θεόφρον, αεί τη πανυμνήτω παριστάμενος Τριάδι. Αυτήν, υπέρ ημών ικέτευε, ρυσθήναι πειρασμών και θλίψεων, τους τελούντας σου την μνήμην πιστώς.

Την των παρθένων καλλονήν και των πατέρων κλέος, την μόνην Θεοτόκον, και των πιστών αρραγές περιτείχισμα, συνελθόντες, ώ φιλέορτοι, ασματικοίς εγκωμίοις υμνήσωμεν λέγοντες· Χαίροις παρθενομήτορ Αγνή, λυχνία χρυσαυγής και πύλη επουράνιε· χαίροις σκηνή αγιάσματος, η τον Θεόν χωρήσασα εν μήτρα σου πάνσεμνε· χαίροις των ουρανίων ταγμάτων υπερτέρα, απάντων ασυγκρίτως. Διό μητράναδρε Δέσποινα, μη ελλείπης φρουρούσα τους δούλους σου, τους ανυμνούντας σε πίστει και πόθω αεί, και τον τόκον σου προσκυνούντας τον άσπορον.

*

Δι' εγκρατείας τα πάθη του σώματος νεκρώσας, τω νοερώ Πάτερ της ψυχής καθυπέταξας, και απαθεία και φρονήσει αυτήν κοσμήσας, πτέρυξι θείαις, εις ουρανούς ανέδραμες, χάριν δεξάμενος εκ Θεού του ιάσθαι τας νόσους, και παντοία θεραπεύειν αρρωστήματα, και πνεύματα εξ ανθρώπων απελαύνειν πονηρά. Όθεν μοναζόντων χοροί, και ιερέων πλήθη, και χριστιανών η ομήγυρις, γεραίρει την εκ Θεού σοι δοθείσαν χάριν· και νυν πρέσβευε υπέρ των ψυχών ημών.

*

Τω της χάριτος λόγω τω θείω ηρτημένω άλατι, Διονύσιε, τας καρδίας των ανθρώπων φωτίσας, μετέβαλες, και προς επίγνωσιν ήγειρας και δόξαν Χριστού. Όθεν και βαρβάρους έπεισας την αρετήν θαυμάζειν, και τα θεία ευλαβείσθαι δυνάμει Θεού. Τον γαρ λύκον μετεποίησας εις πρόβατον, και εις ημερότητα την θηριωδίαν ημείψω του βαρβάρου, πάντα παραδόξως ενεργούντος του Αγίου Πνεύματος· και νυν εν ουρανοίς μετά δικαίων συναυλιζόμενος, σοφέ, τη Θεία παρεστώς Τριάδι, αίτησαι πειρασμών και θλίψεων ρυσθήναι την Εκκλησίαν, και ημάς εν ειρήνη βιοτεύσαι, και ευρείν το θείον έλεος.

Ευγενίου του Αιτωλού, δοξαστικά στην Μνήμη του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω. Το πρώτο σε ήχο πλάγιο του β΄ εις το Κύριε εκέκραξα του Μικρού εσπερινού.
Το δεύτερο Δοξαστικό σε ήχο β΄, στιχηρό προσόμιο εις τον Στίχον του ίδιου εσπερινού.
Το τρίτο κατά σειράν Δοξαστικό μετά του συνοδού αυτού Θεοτοκίου σε ήχο πλάγιο του β΄, εις το Κύριε εκέκραξα του Μεγάλου εσπερινού.
Το τέταρτο Δοξαστικό της Λιτής σε ήχο β΄και το τελευταίο Δοξαστικό και στιχηρό προσόμοιο εις τον Στίχον του Μεγάλου εσπερινού σε ήχο δ΄.
Όλη η σχετική συγγραφή-ποίημα του οσίου Ευγενίου του Αιτωλού είναι απείρως ανωτέρα και πάνυ μεστή νοημάτων της ετέρας συγγραφής του (παρ’ ημίν νεωτέρου) Γερασίμου του Μικραγιαννανίτου.
Ακολουθίαι του Οσίου πατρός ημών Διονυσίου του εν Ολύμπω του Θαυματουργού (έκδ. Ι. Μ. οσίου Διονυσίου του εν Ολύμπω, 2013, σσ. 76, 77, 80, 84).

άραγε δεσμά;

τους κόπους του αναβαινοκαταβάσματος *

Καταπλήττει των βροτών, έννοιαν πάσαν πάντα νούν,
το εν σοί συντελεσθέν, υπερφυέστατον Αγνή,
θαύμα θαυμάτων, Πανάχαντε Παναγία·
ότι χρονικώς ο αΐδιος, ώφθη ως βροτός εκ της κοιλίας σου,
και Γαβριήλ ο Άγγελος Κυρίου, τη Θεοτόκω εκραύγαζε·
Χαίρε Παρθένε, χαίρε η Μήτηρ,
του Δεσπότου και Κτίστου μου.

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Θεοτοκίον γ΄ ωδής Κανόνος Ικετηρίου εις τον Άγιον Διονύσιον τον εν τω Ολύμπω εν Ακολουθίαι του οσίου πατρός ημών Διονύσιου του εν Ολύμπω του Θαυματουργού (έκδ. Ι. Μ. Διονυσίου του εν Ολύμπω, 2013, σ. 124).

*

«Αναξιφόρμιγγες ύμνοι,

τίνα Θεόν, τίν' ήρωα

τίν' άνδρα κελαδήσομεν;»*

Τα δύο, βραχείας εκτάσεως, κείμενα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, κατά υποσημείωσιν της μουσικής εφημερίδος, είχαν δημοσιευθεί το πρώτον στο πρώτο φύλλο του πρώτου έτους της πρώτης περιόδου της «Φόρμιγγος» [Δεκ. 1910]. Στην εν λόγω υποσημείωση αναφέρεται επίσης ότι «εν αυτοίς συνδυάζει ο μέγας Παπαδιαμάντης την εκκλησιαστικήν μουσικήν με το Θείον, καθ' ήν ιδίαν αντίληψιν αυτός είχε και καθ' όν τρόπον μόνον αυτός εγνώριζεν».

Γ.Ν. Αντωνακόπουλος, “Ο Παπαδιαμάντης ψάλλων. Δύο κείμενα του Παπαδιαμάντη για την εκκλησιαστική μουσική και μία μαρτυρία για την ψαλτική τέχνη του”, στο περ. Οροπέδιο (τ. 15, Καλοκαίρι 2015, σ. 694), απ' όπου και το motto εκ του Πινδάρου κατ' εκλογήν πρώτιστα του μεγΑλεξάνδρου της νεωτέρας μας παραδόσεως. Ο ίδιος!

-----
* Στο αρχικό motto φρασούλα που γράφει σε επιστολή ο Γεώργιος από την Πορταριά στις 28 Ιανουαρίου 1889, στον ιερέα πατέρα του, εν: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Αλληλογραφία (έκδ. Δόμος, Αθήνα 1992, σ. 193). Στον ίδιο τόμο (σσ. 99-100 κεξ.-104, 112-113, 187-188) και του κυρ-Αλέξανδρου:

Εν Αθήναις, τη 19 Ιανουαρίου 1878.

[...] αναφορά στην εμπόλεμον κατάσταση με τα της Τουρκίας διά την Θετταλομαγνησίαν.

ο αυτόματος «υπολογιστής» - οι μη συνειδητές διαδικασίες

[...] Είμαστε περαστικοί, το ξέρομε.

Αυτοί που μελετούν τον ανθρώπινο νού έχουν αποδείξει ότι έχομε δύο συνεργαζόμενα συστήματα σκέψης, ας πούμε δύο «υπολογιστές». Το ένα δουλεύει αργά και συνειδητά. Το άλλο δουλεύει γρήγορα και ασυνείδητα (αυτόματα).

Για να σού δώσω να καταλάβεις, αν σού πώ να λύσεις ένα πρόβλημα, αυτό θα το κάνεις αργά και συνειδητά. Δηλαδή ο συνειδητός σου «υπολογιστής» θα βρεί την διαδικασία που οδηγεί στην λύση του. Αντίθετα, όταν μιλάμε, περπατάμε ή παίζομε πιάνο, δουλεύει ο αυτόματος «υπολογιστής».

Αν ένας πιανίστας προσπαθήσει να αναλύσει συνειδητά αυτό που κάνει παίζοντας ένα δύσκολο κομμάτι, πολύ πιθανόν να μπερδευτεί. Όταν περπατάμε, ο νούς μας επιλύει θεωρητικά ένα σύστημα περίπλοκων εξισώσεων τις οποίες κανένας υπολογιστής δεν μπορεί να λύσει σε πραγματικό χρόνο με την ίδια ακρίβεια.

Γενικά θεωρείται ότι σε ένα ανεπτυγμένο άτομο ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της ευφυίας του οφείλεται στον αυτόματο «υπολογιστή».

Γιατί σ' τα λέω όλα αυτά; Για να πώ πως αφότου γεννηθούμε και αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε τον κόσμο ο συνειδητός «υπολογιστής» άλλο δεν κάνει παρά να μαθαίνει στον αυτόματο. Έτσι όταν το παιδί μαθαίνει (συνειδητά) να περπατά, να μιλά συλλαβίζοντας, να κάνει ποδήλατο, ο αυτόματος υπολογιστής μαθαίνει προοδευτικά τις αντίστοιχες διαδικασίες. Σημειωτέον ότι είναι πάρα πολύ αργή η διαδικασία μάθησης πέρα μιάς ηλικίας.

Έτσι οι συνειδητές διαδικασίες που εδράζονται στην θέληση, τρέφουν και διαμορφώνουν τις μη συνειδητές. [...]

Ιωσήφ Σηφάκης, Το κενό και το φώς. Κείμενα πεζά και έμμετρα (έκδ. Αρμός, Αθήνα 2017, σσ. 43-44).

μια θρησκευτική συλλαβική μινωική επιγραφή με ποιητική παρήχηση...

Πρόκειται για μια θρησκευτική συλλαβική μινωική επιγραφή με ποιητική παρήχηση, κάτι σαν μαντινάδα ή σαιξπηρικό σονέτο, όπως είπα και στο ΕKT. Την οποία έχουμε μεν αναγνώσει στο μεγαλύτερο μέρος της, δεν μπορούμε όμως να πούμε ότι την έχουμε «μεταφράσει» ή ερμηνεύσει αυτολεξεί, έχουμε απλώς πλησιάσει πολύ στο νόημα. Αν τώρα κάποιος διαφωνεί με την προσέγγιση αυτή, ευχαρίστως να ακούσουμε την πρότασή του, ακόμα και να την υιοθετήσουμε, αν μας πείσει ότι έτσι δουλεύει ή πρέπει να δουλεύει η επιστήμη! Η απαγγελία της γραφής του δίσκου γίνεται κατά προσέγγιση με βάση τις φωνητικές αξίες της μυκηναϊκής γραμμικής γραφής Β', δεν μπορούμε να ξέρουμε πώς ακριβώς μιλιόντουσαν τα μινωίτικα.

— Είπατε ότι πιθανόν να χρησίμευε και ως τάμα υγείας... Ναι, ενδεχομένως για την ευτυχή κατάληξη μιας γέννας, τη μεγαλύτερη δοκιμασία για εκατομμύρια γυναίκες ακόμα και σήμερα. Γι' αυτό και η επίμονη αναφορά στην έγκυο θεότητα. Με δεδομένη, μάλιστα, την αναβαθμισμένη θέση της γυναίκας στη μινωική κοινωνία, δεν αποκλείεται ο «ποιητής» να ήταν γένους θηλυκού.

— Μια σύντομη περιγραφή με τεχνικούς όρους; Ο δίσκος έχει και στις δύο του πλευρές συνολικά 242 σημεία γραφής, 61 λέξεις και 18 στίχους ομοιοκατάληκτους. Έξι αναφέρονται στο φως, έξι στη δύση του, τρεις σε μία έγκυο θεότητα και άλλες δέκα είναι επίθετα της ίδιας, ουσιαστικά, φωτεινής θεότητας που άλλοτε ονομάζεται Πασιφάη (η μητέρα του Μίνωα) άλλοτε πάλι Αστάρτη-Αφαία, η μεσανατολικής προέλευσης θεότητα του έρωτα, του πολέμου, της φύσης και των βουνών, που αργότερα οι Κύπριοι ονόμασαν Αφροδίτη. Σημείο αναφοράς της ήταν ο Αυγερινός, το φωτεινότερο για εμάς άστρο στο στερέωμα. Με χριστιανικούς όρους θα μιλούσαμε για «θεοφάνεια» και «ανέσπερο φως». Η ίδια η Φαιστός άλλωστε ερμηνεύεται στα μινωίτικα ως «Πόλη του φωτός», πολλούς αιώνες προτού «σφετεριστεί» τον τίτλο αυτόν το Παρίσι!

— Γιατί όμως το εύρημα αυτό θεωρείται τόσο εξαιρετικό; Γιατί όσο πιο πίσω πάμε στο παρελθόν, τόσο πιο δύσκολο είναι να ερμηνεύσουμε μια επιγραφή, είναι μικρότερες οι «βάσεις δεδομένων». Ο Δίσκος της Φαιστού περιέχει, όπως είπαμε, 61 λέξεις, ένα μεγάλο κείμενο, που μάλιστα έχει διασωθεί ολόκληρο. Η αμέσως επόμενη καλύτερα σωζόμενη επιγραφή σε γραμμική Α' από το ιερό κορυφής του Γιούχτα περιέχει μόλις 8, από τις οποίες οι μισές απαντούν επίσης στην πίσω πλευρά του δίσκου! Εκτός όμως από ξεχωριστή γραπτή μαρτυρία, ο Δίσκος της Φαιστού είναι επίσης ένα υψηλής αξίας καλλιτέχνημα. Κάτι ακόμα εξαιρετικά σημαντικό είναι ότι ο πηλός του ήταν ψημένος. Αυτό δεν συνηθιζόταν τότε, δείγμα ότι οι κατασκευαστές του ήθελαν να διατηρηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο, ενδεχομένως να χρησιμεύσει και ως ιστορική μαρτυρία. Αυτό το γεγονός είναι από μόνο του σπουδαίο.
Σε αντίθεση μάλιστα με τις άλλες, διοικητικού/λογιστικού συνήθως περιεχομένου μινωικές επιγραφές που έχουν ως τώρα ανευρεθεί, αυτή εδώ έχει θρησκευτικό/ποιητικό περιεχόμενο και ως τέτοια είναι μοναδική στο είδος της. Εφόσον, βέβαια, υπήρχε η τεχνογνωσία να φτιαχτεί ένας τέτοιος δίσκος, η μήτρα, οι σφραγίδες κ.λπ., σίγουρα θα είχαν κατασκευαστεί κι άλλοι που απλώς ακόμα δεν έχουν ανακαλυφθεί και που θα προέρχονταν, πιθανότατα, από το ίδιο «τυπογραφείο», το πρώτο στην Ιστορία!

— Είναι, άραγε, η γλώσσα του Δίσκου της Φαιστού μια γλώσσα «ελληνική» έστω πρώιμη, όπως ισχυρίζονται κάποιοι; Φυσικά και όχι! Η γραμμική Α' είναι γλώσσα μινωίτικη, συγγενική μεν με τη μεταγενέστερη ελληνική, διακριτή δε. Επίσης, είναι άλλο πράγμα η γραφή και άλλο η γλώσσα...

O Γκάρεθ Όουενς ήρθε σαν φοιτητής στην Κρήτη, έμεινε για πάντα και αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην αποκρυπτογράφηση των μυστικών ενός εκ των αρχαιότερων μινωϊκών γραπτών μνημείων. Επιμελείται ο Θοδωρής Αντωνόπουλος, εν www.lifo.gr την 10.02.2018.-

παραλλαγές σε νεροβάρελο

λες από δώ ανέβηκε

ο κάτω κόσμος στον δικό μας

για να στήσει αυτί *

ΑΝΤΙΔΟΤΟ

Τρεις Γεροντάδες -ο π. Πανάρετος, ο π. Ευφρόσυνος κι ο π. Ελευθέριος- μαζευτήκανε να ψιθυρίσουν πεντ' έξι λόγια μυστικά που ανθρώπου αυτί δεν τα πιάνει. Το καλοκαίρι πούβαψε χρυσό το χορτάρι, τούς είχε μεσ' στην αγκαλιά του και το μαύρο ράσο δεν τούς πύρωνε τα μέλη της σαρκός που άγνωστη δροσιά τα χάιδευε. Μονάχα ο ήλιος κρυφάκουγε. Κι άκουσα που είπε πως χαλάλι βγήκε τούτη την αυγή. Κι οι ώρες πέρασαν ως δευτερόλεπτα κι η μέρα κύλησε ωσάν μια ώρα και τράνταζε η πλάση. Ώσπου ακούστηκε η μονότονη φωνή της κουκουβάγιας καλώντας λες γι' απόδειπνο: «Κύριε Ιησού Χριστέ...», «Κύριε Ιησού Χριστέ...». Έτσι διασκεδάζαν αυτοί έτσι κι υποφέρανε.

Ερουρέμ, “Μικρή ποσότητα ύλης” (Χειμώνας '85, τ. 4, σ. 66).


-----
* Το motto εκ του Jan Wagner, Το σπουργίτι του Γκέριγκε (μτφρ. Κ. Κουτσουρέλης, έκδ. Κίχλη, Αθήνα 2018, σ. 56-57) και δη και από τις παραλλαγές σε νεροβάρελο. Το κατάλαβες. Ο ίδιος.-

στρατηγός και πρωταθλητής του γκο

Η ιστορία λέει Κινέζος στρατηγός
πηγαίνοντας στον πόλεμο
εμπήκε σε χωριό
όπου μεγάλη διαλαλούσε επιγραφή
«Πρωταθλητής του Γκο»
και από κάτω καθόταν
γεράκος μπρος σε ξύλινο ταμπλό.

Ξεπέζεψε ο στρατηγός
δεινός πρωταθλητής αυτός
εκάλεσε τον γέροντα
να παίξουν τρεις παρτίδες στο φτερό.
Σαν νίκησε με ευκολία ο στρατηγός
λέει στο γέροντα αγέρωχα
να βγάλει την επιγραφή
και παίρνει το φουσάτο του
στον πόλεμο να πάει να μετρηθεί.

Πολέμησε γενναία ο στρατηγός
περήφανος γυρίζει νικητής.
Στο δρόμο της επιστροφής
ξαφνιάζεται αντικρίζοντας
την ίδια επιγραφή
«Πρωταθλητής του Γκο».
Διατάζει θυμωμένος
να τού φέρουνε τον γέροντα
και απαιτεί να παίξουν
άλλες τρεις παρτίδες στο φτερό.

Όμως ετούτη τη φορά ο γέρος
αναφαίνεται αντίπαλος δεινός.
Χάνει τις τρεις παρτίδες
ο γενναίος στρατηγός.
Ρωτάει εκνευρισμένος και απορεί
πώς είναι να νικά στον πηγαιμό
να χάνει έτσι οικτρά στον γυρισμό.

Τού λέει γλυκά ο γέροντας, ξέροντας
πως πήγαινες σκληρά να πολεμήσεις
σε άφησα, παιδί μου, στο παιχνίδι να κερδίσεις.
Τώρα που νίκησες στον πόλεμο
μπορείς να ξαποστάσεις
και στο παιχνίδι δεν πειράζει και να χάσεις.

Shenyang, 3 Ιουνίου 2017

Ιωσήφ Σηφάκης, Το κενό και το φώς. Κείμενα πεζά και έμμετρα (έκδ. Αρμός, Αθήνα 2017, σσ. 142-143).