Τετάρτη 16 Ιανουαρίου 2019

ο αυτόματος «υπολογιστής» - οι μη συνειδητές διαδικασίες


[...] Είμαστε περαστικοί, το ξέρομε.

Αυτοί που μελετούν τον ανθρώπινο νού έχουν αποδείξει ότι έχομε δύο συνεργαζόμενα συστήματα σκέψης, ας πούμε δύο «υπολογιστές». Το ένα δουλεύει αργά και συνειδητά. Το άλλο δουλεύει γρήγορα και ασυνείδητα (αυτόματα).

Για να σού δώσω να καταλάβεις, αν σού πώ να λύσεις ένα πρόβλημα, αυτό θα το κάνεις αργά και συνειδητά. Δηλαδή ο συνειδητός σου «υπολογιστής» θα βρεί την διαδικασία που οδηγεί στην λύση του. Αντίθετα, όταν μιλάμε, περπατάμε ή παίζομε πιάνο, δουλεύει ο αυτόματος «υπολογιστής».

Αν ένας πιανίστας προσπαθήσει να αναλύσει συνειδητά αυτό που κάνει παίζοντας ένα δύσκολο κομμάτι, πολύ πιθανόν να μπερδευτεί. Όταν περπατάμε, ο νούς μας επιλύει θεωρητικά ένα σύστημα περίπλοκων εξισώσεων τις οποίες κανένας υπολογιστής δεν μπορεί να λύσει σε πραγματικό χρόνο με την ίδια ακρίβεια.

Γενικά θεωρείται ότι σε ένα ανεπτυγμένο άτομο ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της ευφυίας του οφείλεται στον αυτόματο «υπολογιστή».

Γιατί σ' τα λέω όλα αυτά; Για να πώ πως αφότου γεννηθούμε και αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε τον κόσμο ο συνειδητός «υπολογιστής» άλλο δεν κάνει παρά να μαθαίνει στον αυτόματο. Έτσι όταν το παιδί μαθαίνει (συνειδητά) να περπατά, να μιλά συλλαβίζοντας, να κάνει ποδήλατο, ο αυτόματος υπολογιστής μαθαίνει προοδευτικά τις αντίστοιχες διαδικασίες. Σημειωτέον ότι είναι πάρα πολύ αργή η διαδικασία μάθησης πέρα μιάς ηλικίας.

Έτσι οι συνειδητές διαδικασίες που εδράζονται στην θέληση, τρέφουν και διαμορφώνουν τις μη συνειδητές. [...]

Ιωσήφ Σηφάκης, Το κενό και το φώς. Κείμενα πεζά και έμμετρα (έκδ. Αρμός, Αθήνα 2017, σσ. 43-44).

Δεν υπάρχουν σχόλια: