εν τω Στειρίω

Τώρα επαναστατημένο καλάμι 

περιμένεις την τρυφερή έλλαμψη 

στη σκοτεινή κάμαρά σου 

να περάσει εξαίφνης η αρχαία αχτίδα 

γνώριμη... *

1. Η εκκλησία [της Μονής του οσίου Λουκά του εν τω Στειρίω όρει της Ελλάδος στη Βοιωτία] φημίζεται παρά πάντων διά την ωραιότητά της και μάλιστα διά τα θαυμαστά και πορφυρά μάρμαρα και τας πολλάς στήλας με τας οποίας είναι ωκοδομημένη.

Σπάραγμα εκ του Συναξαριστού μηνός Φεβρουαρίου (ζ') του αγίου Νικοδήμου του αγιορείτου.

*

2. Iερά Μονή Αστερίου, σε υψόμετρο 545 μ., σε μια ήσυχη πλαγιά του Υμηττού.

Χτίσθηκε κατά την παράδοση από Μητροπολίτη Αθηνών ονόματι Αστέριο (Ε' αι. μΧ;), στον οποίο και οφείλει το ονομά του. Οι Επισκοπικοί Κατάλογοι, βέβαια, των Αθηνών δεν αναφέρουν τέτοιο όνομα (μολονότι παρουσιάζουν και αρκετά κενά), γι' αυτό είναι προτιμότερο να αποδώσουμε αλλού την ονομασία: Εδώ μόνασε γύρω στα 920 μ.Χ. ο 'Οσ. Λουκας ο «εκ Στειρίου» (στη συνέχεια ίδρυσε την περίφημη Μονή Οσίου Λουκά Λεβαδείας - 7 Φεβρουαρίου εορτάζεται η μνήμη του). 'Ετσι ο λαός έλεγε: «Η Μονή του εκ Στειρίου». Και κατά παραφθορά δε, «η Μονή Αστερίου».

Ανάγεται στον 10ο αιώνα, με τον φρουριακού τύπου περίβολο, το Καθολικό και δύο της πτέρυγες να σώζονται. Λίγο πιο κάτω από τη Μονή, βλέπουμε και τον ερειπωμένο βυζαντινό Πύργο της Ανθούσας.

Το έτερον απ' εδωδά αντλημένο.

----- 
* Στο motto τέσσαρες στίχοι του Πάνου Λιαλιάτση, από το ποίημα «Σύνοψις 'Υψους» της συλλογής «Χαρμολύπη» (1991), περιεχόμενη στον τόμο Ποιήματα 1965-1995 (έκδ. Ελλέβορος, 'Αργος 2002, σ. 128).