Στην επιστημονική εργασία δεν μετρά τελικά η μέθοδος, που στο κάτω κάτω θεωρείται αυτονόητη, αλλά η ποιότητα της λύσης, που πηγάζει από κάποια έμπνευση, την οποία γεννά η καλή γνώση των πραγμάτων.
Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι πολλές επιστημονικές εργασίες με τέλεια μέθοδο δεν πείθουν, ενώ άλλες ατελείς πείθουν και η πειθώ αυτή ξεπερνά τις ατέλειες. Και το συμπέρασμα είναι πάντα μια αλήθεια συμβατική, μια αλήθεια που εμείς θεωρούμε τέτοια.
Παράλληλη άραγε δεν είναι και η διεργασία του λογοτέχνη; Συνθέτει μια ζωή, που ενώ δεν είναι η ίδια η ζωή, μάς πείθει σαν τέτοια;
Γιατί λοιπόν το έργο να μην είναι ένα τελικά, που θα περιέχει αυτοδύναμα και συνθετικά και τα δυό στοιχεία; Συναισθηματική σύλληψη και σύνθεση, επιστημονικό υλικό και μέθοδος. Αποτέλεσμα: έργο με αντικειμενική αλήθεια αλλά και αισθητική χαρά.
*
Το έργο είναι στενά δεμένο με την έννοια της προσφοράς και της χειρονομίας. Ο κτήτωρ μιας βυζαντινής εκκλησίας εικονίζεται πάντα σε χειρονομία προσφοράς κρατώντας το ομοίωμα του κτίσματός του.
Η θεώρηση αυτή, όπου ο άνθρωπος και το πράγμα αντιπροσωπεύονται σε ένα αποτέλεσμα, το πεπραγμένο, είναι το χαρακτηριστικό κίνητρο του αρχαιολόγου, που στοργικά σκύβει να μαζέψει στις τσέπες του εκείνο το μικρό, ασήμαντο πετραδάκι, μέσα σ' όλα τ' άλλα, γιατί πάνω του διέκρινε και την ελάχιστη ανθρώπινη παρουσία.
Από τη σκοπιά αυτή, αρχαιολογία δεν είναι μόνο μια επιστήμη αλλά διάθεση του ανθρώπου. Έτσι εξηγείται γιατί στις ανασκαφές των Φιλίππων βρέθηκε πεσμένος πάνω στο πλακόστρωτο του αιθρίου της οκτάγωνης παλαιοχριστιανικής εκκλησίας ένας νεολιθικός πέλεκυς, που κάποιος άγνωστός μας κάτοικος της πόλης θα τον μάζεψε τότε, σ' ένα περίπατό του, από τη γειτονική προϊστορική τούμπα του Ντικιλί-τας.
Χαράλαμπος Μπακιρτζής, Πεζά κείμενα με τίτλο Αρχαιολογικαί μελέται (έκδ. Β΄ επαυξημ. Άγρα, Αθήνα 1993, σσ. 154-155, 120).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου