αναφορά στη δράση του «ιστορικού Ιησού»

Τόσο η δράση όσο και το κήρυγμα του «ιστορικού Ιησού»
υπήρξαν εκδηλώσεις
ενός κατ' εξοχήν ιεροφανειακού υποκειμένου,
ενός αυθεντικού μυστικού.*

Όσον αφορά το κήρυγμα και τη δράση του «ιστορικού Ιησού», θεωρούμε πως επί τη βάσει των πηγών θα πρέπει κανείς να δεχτεί τουλάχιστον τρία στάδια ανάπτυξης:

(α) ένα αρχικό στάδιο στη βορειοανατολική Ιουδαία με επίκεντρο την κοιλάδα του Ιορδάνη·
(β) ένα μεσαίο στάδιο στα βόρεια της Παλαιστίνης με επίκεντρο τη θάλασσα της Γαλιλαίας· και
(γ) ένα τελικό στάδιο μετακίνησης από τα βόρεια στα νότια της Παλαιστίνης με επίκεντρο τα Ιεροσόλυμα.

Πιο συγκεκριμένα, η πρώτη περίοδος της δράσης του «ιστορικού Ιησού», της οποίας η διάρκεια δεν μπορεί να υπολογιστεί επακριβώς, θα πρέπει να θεωρηθεί ως μία περίοδος προετοιμασίας με έντονο αποκαλυπτικό χρώμα.

Η δεύτερη περίοδος, με τη σειρά της, η οποία είναι σαφώς η μεγαλύτερη σε διάρκεια, αποτελεί μία κατ' εξοχήν περίοδο ευαγγελισμού με έντονο μεσσιανικό χρώμα.

Τέλος, η τρίτη περίοδος, η οποία είναι και η πιο σύντομη από όλες, θα πρέπει να θεωρηθεί ως μία περίοδος τελικής αναμέτρησης με έντονο προφητικό χρώμα.

*

Στο πλαίσιο της επιστημονικής έρευνας των απαρχών του Χριστιανισμού, δηλαδή κατά τη διάρκεια των τελευταίων δυόμισι αιώνων, έχει καθιερωθεί η διάκριση ανάμεσα σε «ιστορικό Ιησού» (ή «Ιησού της ιστορίας») και σε «κηρυγματικό Χριστό» (ή «Χριστό της πίστεως»).

*

Ο «ιστορικός Ιησούς», όπως και πολλοί άλλοι (κατ' αρχάς ομάδες μεταξύ των οποίων οι Φαρισαίοι, οι Εσσαίοι και οι Ζηλωτές ή άτομα όπως ο Ιωάννης ο Βαπτιστής και ο Φίλων ο Αλεξανδρεύς), θα έρθει δραματικά αντιμέτωπος με το πρόβλημα της ιστορίας και της ταυτότητας του λαού του YHWH.

Η οικογενειακή και κοινωνική εμπειρία του «ιστορικού Ιησού» θα τον εντάξει πλήρως τόσο στο ιεροφανειακό κεφάλαιο του Ισραήλ όσο και στη γενικότερη αγωνία σχετικά με το μέλλον της ισραηλιτικής κληρονομιάς μπροστά στην απειλή της κατακλυσμικής παρουσίας των ξένων επιρροών.

Αυτή η διττή εμπλοκή του «ιστορικού Ιησού» θα γνωρίσει την πρώτη κρίσιμη καμπή της με τη συμμετοχή του στον κύκλο του Ιωάννη του Βαπτιστή· από εκεί και ύστερα η προσωπική του ιστορία θα εκτυλιχθεί σε άμεση ανταπόκριση προς συγκεκριμένες περιστάσεις.

Πρώτα η θανάτωση του Βαπτιστή, μετά η απειλή κατά του ιδίου, εν συνεχεία η εμπειρία της θαυματουργικής του δράσης, οι προσδοκίες του πλήθους, η αίσθηση της ευθύνης και της κλήσης, τα θρησκειο-πολιτικά αδιέξοδα που ο «ιστορικός Ιησούς» θα είναι αναγκασμένος να εσωτερικεύσει ως διεξόδους, το φάσμα του θανάτου και η ελπίδα, στο τέλος η δικαίωση και η αποκάλυψη της ανάστασης, όλα αυτά θα αποτελέσουν τον κορμό πάνω στον οποίο θα θεμελιωθεί και από τον οποίο θα προκύψει η αυτοσυνειδησία του «ιστορικού Ιησού».

Βασίλης Αδραχτάς, Υιός Ανθρώπου (έκδ. Ιερά Βέβηλα, Αθήνα 2013, σσ. 59-60, 15, 87). - Το motto εκ του ιδίου (ό.π., σ. 85).