Τρίτη 7 Νοεμβρίου 2023

β΄ ομάδα τέμπλων στην Ρόδο


Το τέμπλο της Τσαμπίκας [Κυράς ή Άνω - Αρχαγγέλου Ρόδου] είναι το παλιότερο της Ομάδας Β΄ με χρονολογία 1693. [...] η ομοιότητα των γρυποδρακόντων στην πυραμίδα με αντίστοιχους των τέμπλων [...], καθώς και ο πλούσιος διάκοσμος των στύλων και του κοσμήτη [...]. Η εγκατάλειψη του χαμηλού αναγλύφου γίνεται φανερή, ιδίως στους στύλους, που είναι πλέον ολόγλυφοι και στρογγυλοί, βαρυφορτωμένοι με φύλλα, άνθη και στριφογυριστές ταινίες που μιμούνται ελάσματα με κοκκίδωση.

σημ. 165: [...] Η εμφάνιση αυτής της μορφής στηριγμάτων των λυπηρών είναι χαρακτηριστική για μια ομάδα τέμπλων, προφανώς του ίδιου εργαστηρίου, που δουλεύει κυρίως στη Ρόδο. Παρουσιάζεται μ' αυτό το τέμπλο [ενν. Αγ. Νικολάου στη Ψάρτο] για πρώτη φορά και συνεχίζει με μια σειρά άλλων μέχρι τα μέσα του 18ου αι. και στα γύρω μικρά νησιά. Έτσι καθώς περνούν τα χρόνια και τα τέμπλα που διασώθηκαν είναι αρκετά, μπορούμε να παρακολουθήσουμε την εξέλιξή της. Τέμπλα με όμοια πυραμίδα είναι τα εξής αδημοσίευτα:

Στη Ρόδο τα τέμπλα της μονής του Ταξιάρχη στο Καμιρί (1700), του Αγ. Νικολάου στη Ψάρτο της Λίνδου (1701), της Αγ. Τριάδας Ψίνθου μεταφερμένο σε εξωκκλήσι και οικτρά κακοποιημένο για να χωρέσει στον μικρό ναό, της Αγ. Αναστασίας Ρωμαίας στο Γεννάδι, της μονής Ελεούσας Καλυθιών, του Αγ. Ιωάννου Κουφά στο Παραδείσι, του Σωτήρη στα Μαριτζά και ίσως του Αγ. Θωμά Μονολίθου (1725) και Αγ. Παντελεήμονα (παλαιού ναού) στα Σιάννα [...].

Στην Τήλο, τα τέμπλα της Παναγίας του νεκροταφείου (Μετόχι) στο Μεγάλο Χωριό (1743), της Τίμιας Ζώνης του Μικρού Χωριού, καθώς και της Θεοτόκισσας επίσης στο Μεγάλο Χωριό.

Στην Κω, το τέμπλο τςη Αγ. Τριάδας Κεάλου (ανήκε στον Αγ. Νικόλαο Κάστρου).

Στην Νίσυρο, το της μονής 'Σιώνες'.

Στη Σύμη, το τέμπλο της μονής του Ρουκουνιώτη (πάνω ναός), της Αγ. Μαρίνας (νεκροταφείο) όπου άκμασε η ομώνυμη Σχολή και του Προφήτη Ηλία στην ομώνυμη θέση.

Στη Χάλκη, το της Παναγίας του Χωριού (Κάστρο).

Χαρ. Κουτελάκης, Ξυλόγλυπτα τέμπλα της Δωδεκανήσου μέχρι το 1700 (διδ. διατριβή, έκδ. Δωδώνη, Αθήνα-Γιάννινα 1986, σσ. 94-95).

Δεν υπάρχουν σχόλια: