δώρον aντίδοτον

ν' αγαπώ

* κατά το "συμφιλείν έφυν" της Αντιγόνης

μόνος προς μόνον

Παρατηρώ, εμφανώς καθυστερημένος και καταβεβλημένος ψυχικά, μία μεθοδευμένη και συστηματική διαστρέβλωση των εκάστοτε θέσεων που εκφράζω μέσα από αυτό το blog. Την ίδια στιγμή έχω διαπιστώσει μία σειρά από διαδικτυακές περσόνες που σταθερά συνδέουν “το θείο τραγί” με την επίκληση “Θείε”, είτε ως σχολιαστές μέσα στο άωρον, είτε έξω από αυτό. Και αυτό είναι άκρως παραπλανητικό και επικίνδυνο. Δεν είμαι ο “Θείος” και δεν είμαι θείος κανενός. Το όνομα που επέλεξα προ διετίας (και κάτι) όταν εισήλθα στην σμικρά τότε κοινότητα είναι “το θείο τραγί”, με πεζά. [βλ. σχετικά post υπό την ετικέτα “άωρον”, στον βραχίονά μου δεξιά]. 'Εχει σημασία που το καταγράφω εδώ, δεδομένου ότι υπήρχε (καλώς ή κακώς) περσόνα που υπέγραφε ως “Θείος” σε κάποιο δημοφιλές blog, και με την οποία οι απόψεις μου απέχουν παρασάγγας.

Ο προσεκτικός αναγνώστης [αλλά υπάρχουν σήμερα προσεκτικοί αναγνώστες; Εγώ τους περισσότερους σχολιαστές μου επιπόλαιους τους βρήκα και να με συμπαθάτε] θα παρατηρήσει πόσο επικριτικός τυγχάνω απέναντι σε όσους διαπιστώνω (εκ των υστέρων) ότι με έχουν διαβάλλει με τον συνήθη αυτό ή άλλους δηλωμένους τρόπους. Ο χοιροβοσκός, για παράδειγμα, για να αναφερθώ στον blogger που με συγκίνησε το πιό πολύ και στον οποίο επέδειξα άλλοτε πλήρη εμπιστοσύνη, ενώ βρέθηκα και στη δυσάρεστη θέση να καταγράψω στο άωρον (με πόνο που σχίζει τα σωθικά) κάποιες μου υποψίες απέναντί του, είναι αυτός που μού ενεχείρησε στις αρχές Ιανουαρίου του 2006 την πρόσκληση στο gmail του οποίου έκανα χρήση από ένα σημείο και έπειτα. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Τού το είχα ζητήσει και προσφέρθηκε να μού παραχωρήση μία πρόσκληση. Νωρίτερα ο ίδιος είχε επιδιώξει να συνδέσει τις δύο μας ταυτότητες. Γιατί; Αυτό εμένα με θορύβησε. Προσπάθησε εξ αρχής να εμφανίσει (αλλά και μετέπειτα) δική μου γραφή ήδη αναπτυγμένη εδώ (βλ. χαρακτηριστικά το πρώτο ποστ του Σεπτεμβρίου 2005 για την Νέα ζουρλεάνη) ως δική του. Σε ιδιαιτέρο mail (άλλος κόλαφος αυτός) με καθησύχαζε πως η αρχική μου σύλληψη είναι παραπλήσια με τη δική του σκέψη και ως εκ τούτου εγώ (αλλά και από σεβασμό) δεν αντέδρασα περαιτέρω.

'Ομως, συνεχίζω να απορώ. Γιατί; Γιατί έγινε και γίνεται αυτό; Στη συνείδηση των bloggers, όπως έχει ήδη διαφανεί (κάποιοι μού το έγραψαν κιόλας), πολλοί μάς συνδέουν. Επετεύχθη, λοιπόν, ο αρχικός τους σκοπός; Και ποιοί είναι αυτοί που σκαρφίστηκαν έναν τέτοιο σκοπό; Υπήρχε εξ αρχής σκοπός σε αυτή ή την όποια άλλη διαβολή; 'Ηδη καταγεγραμμένο επίσημο σχόλιο, σε κάποιο τεύχος του Εντευκτηρίου του 2005, (του οποίου έλαβα πολύ-πολύ αργότερα γνώση) μάς καταχωρεί δίπλα δίπλα. Αλλά μάς διακρίνει κιόλας. Το άωρον κινείται “σε ανάλογο παιγνιώδες κλίμα”, γράφει εκειδά ο σχολιαστής [τ.70, σ.152]. Στη συνέχεια πολλοί bloggers μάς βάζουν δίπλα δίπλα στα links. Γιατί; Εγώ γύρεψα και γυρεύω το φώς. Ποτέ το σκοτάδι. Την αγάπη μου για τον χοιροβοσκό συνέδεσα με την αγάπη μου για την εκκλησία. 'Οταν αισθάνθηκα πως κάτι έτριξε απομακρύνθηκα. Παραμένω σταθερά προσηλωμένος στην πνευματικότητα της ορθόδοξης εκκλησίας. Κι αποτελεί μόνη μου καταφυγή· στην αυθεντική ζωή. 'Αλλο αν δεν τα καταφέρνω.

'Οταν δέχτηκα την αρχική πρόσκληση του Μισέλ Φάις να συμμετάσχω στο Hotel memory, ακόμη αδημιούργητο, βρέθηκα αντιμέτωπος με μιά σειρά από λογισμούς για το πως θα εξελιχθεί (χωρίς φθορές) μία διαδικασία μεταξύ αγνώστων. Το ενδεχόμενο κάποιος να μάς πειράζει ήταν μέσα στο παιχνίδι. Ενώ οι σειρήνες δεν σταμάτησαν ούτε λεπτό το τραγούδι τους. [Προσπάθησα να κλείσω τα αυτιά μου τουλάχιστον στις σειρήνες]. Η πρόσκληση ωστόσο συνοδευόταν από την αναφορά της μετοχής καμμιά δεκαριά γνωστών bloggers, στοιχείο που κάπως μού έλυνε τα χέρια για να την αποδεχτώ. Η ταυτότητα άλλωστε του ξενοδόχου, κριτικός λογοτεχνίας με συνεχή παρουσία στα γράμματα, θεώρησα πως αποτελεί εκ των πραγμάτων μία εγγύηση τουλάχιστον για την διαδικασία. Και αφέθηκα... Με τους “όρους μου” όμως, όπως τους ανακοίνωσα επίσημα κατ’ εκείνο τον καιρό στο άωρον και μετονομάζοντας, για μένα αποκλειστικά και την δική μου συνείδηση, το Hotel σε Φιλοξενείον [την λέξη δεν την είχαν ακόμη ιδιοποιηθεί άλλοι bloggers]. Μούρλια μου. 'Ετσι γούσταρα, βρε αδερφέ. Σιωπηρά το δέχτηκε. Κολακεύτηκα. Αλλά κι αυτός μού άλλαξε τα φώτα. Από το nick που του έστειλα πρόβαλε τελικά μόνον την ιδιότητα που δήλωσα: 'Ασημος γραφέας, λεξούλες παρμένες από την Μαριάννα μου. Και έτσι με καταχώρησε εκειδά. Κάπως έτσι ξεκίνησε το αλισβερίσι.

Στη συνέχεια είχαμε έντονη αλληλογραφία, την οποία χάρηκα. Αλλά και προβληματίστηκα. Μού ενεχείρησε φωτογραφίες του, αναφορές στον τύπο κλπ. Με κάλεσε στις εκθέσεις του. Με προσκάλεσε να δώ παραστάσεις του έργου του. 'Αρχισα να μελετώ το έργο του. Θεώρησα πως πρέπει να έρθω σε επαφή μαζί του, τουλάχιστον για να βεβαιωθώ μέχρι την τελευταία στιγμή ότι κάποιος δεν μού κάνει πλάκα. 'Οτι δεν έμπλεξα με κάποιο γραφείο δημοσίων σχέσεων φερ’ ειπείν. [σημ. Πολλοί μού έκαναν πλάκα στο παρελθόν (όπως και τώρα συνεχίζεται αυτό) και είναι όλα καταγεγραμμένα στα κατά καιρούς σχόλια που εγράφησαν στο άωρον. Αξίζει να κοιτάξει κανείς τότε που δημοσιεύονταν όλα τα σχόλια ακρίτως και ο καθένας περνούσε την γραμμή που ήθελε εις βάρος μου –έδειξα ώς ένα σημείο ανοχή. Θα μπορούσα όμως να δημοσιεύσω κάποτε και όλα εκείνα τα υβριστικά σχόλια στη σειρά που αφέθησαν κατά τον καιρό της ελεγχόμενης δημοσίευσης σχολίων. Θα έβλεπε κανείς ένα μωσαϊκό του ιδίου φυράματος. Πόνεσα και πονώ]. Ζήτησα λοιπόν, να γνωρίσω τον ξενοδόχο. Αποτέλεσμα; Με συγκίνησε και η δια ζώσης παρουσία του. Σταθερά με περιέβαλλε με την αγάπη του. Ας δεχτεί από εδώ ξανά ένα ελάχιστο “ευχαριστώ”.

Εγώ ενδιαφέρομαι για την γραφή. Αποτελεί σταθερά, για μένα, το ζητούμενο. Είναι ολοφάνερο, όμως, πως δεν τα καταφέρνω στις σχέσεις μου με τους ανθρώπους. Γιατί όμως γίνεται αυτό το παιχνίδι εις βάρος μου; Τι προσπαθούν ορισμένοι να κερδίσουν; Ευελπιστώ να συνετιστούν. Αλλά δεν το βλέπω να γίνεται. Είπαμε, η διαβολή είναι συστηματική. Απόστημα που έχει χρονίσει. Μακάρι να είχα τον καιρό να βρίσκομαι νυχθημερόν στο ίντερνετ για να παρακολουθώ τις εξελίξεις. [Τρίχες!] Αυτό είναι αδύνατο. Ανειλημμένες υποχρεώσεις, οικογενειακά βασανάκια και ο μόχθος της βιωτής με σμπρώχνουν έξω από αυτό. Αν κάποιον τον αδίκησα στις κρίσεις που εξέφρασα τούτα τα δυόμισι χρόνια, ας το δηλώσει, ώστε να διευθετηθεί και αυτή η εκκρεμότητα. Αν και θέλω να πιστεύω πως οι απόψεις μου ακουμπούσαν πάντοτε στα ίδια τα κείμενα-λέξεις που σχολίαζα.

Το παιχνίδι εις βάρος μου και η συνεχής διαβολή, παραμένει. Κι αυτό είναι επαρκής λόγος για να κλείσει αυτό το blog. Δεν έχω ούτε την δυνατότητα ούτε την θέληση ούτε την διάθεση να αναμειχθώ σε (διορθώνω: να “στήσω”) άλλο blog, όπως αποδεδειγμένα πράττουν οι επαΐοντες, για να βγάλω άκρη. 'Ακρη στο διαδίκτυο εγώ δεν μπορώ να βρώ. Μόνη μου καταφυγή η έξοδος. Εκεί. Μόνος προς μόνον.

πεντζίκη στης 'Oλιας διαβάζω

Επιστρέφω στην ποίηση. O καθένας, άλλωστε, αρπάζεται απ' ό,τι βρεί.

Πέρυσι, άνοιξη ήτανε θαρρώ, καταχώρησα εδωδά ένα του παιζωγράφου Πεντζίκη λάλημα, από πεντηκονταετίας (και βάλε) δημοσιευμένο σε συλλογή (1952), το οποίο μού 'χε άλλοτε τραβήξει την προσοχή. Και μ' έχει ομολογουμένως συγκινήσει πολύ: "Από τα πιό δυνατά αφεψήματα στη διάρκεια του (αναιδούς κάποτε) βίου μου...", έγραφα. Πρόκειται για το ποίημα με τίτλο: Ατένιση θησαυρού.

Την έκπληξη γνώρισα ξανά όταν αναπάντεχα βρήκα μιά πρώτη εκδοχή του ποιήματος δημοσιευμένη στο βραχύβιο blog της ηθοποιού 'Ολιας Λαζαρίδου... Η ίδια σημειώνει:

"Κάποτε, βρέθηκε στα χέρια μου, αυτό το ποιήμα του Πεντζίκη. Αυτός που μού τόδωσε μού είχε πεί ότι ήταν ανέκδοτο... ποιος ξέρει..."

Την ευχαριστώ πολύ για την καταχώρηση και την παρουσίαση που κάνει εκειδά, μα το ποίημα στην τελική του μορφή, όπως είπα, δεν είναι ανέκδοτο. Αξίζει κανείς να συγκρίνει τις δυό περιπτώσεις.

Η έντυπη εκδοχή του 1952 έχει σφιχτότερη δομή και άλλην βαρύτητα. 'Αλλην συνοχή στους στίχους. 'Αλλου είδους συγκίνηση προξενεί η τελική σύνθεση. Ο ποιητής ξαναδουλεύει στίχο-στίχο το υλικό της αδημοσίευτης εκδοχής φέροντάς το στο ποθούμενο ύψος για την τέχνη του. Παράβαλε ενδεικτικά πως συμπυκνώνει τα νοήματα στην τελευταία στροφή:

Το πρωτόλειο κείμενο που παραδίδει η 'Ολια:

Το εσύ και το εγώ απλωμένα εκεί ονειρεύονται,
μέσα στη σκοτεινή πολλαπλότητα των σωμάτων
τόνα με τ' άλλο,
την πολύτιμη του λίθου διακρίνουν ποιότητα,
ο ένας μέσα στα μάτια τα ζωντανά αφέντης του άλλου.

Γίνεται στην τελική του μορφή ως εξής:

Τα πρόσωπα ξαπλώνουν εκεί κι' ονειρεύονται,
ξεχνώντας των σκοτεινών σωμάτων την αριθμητική,
μπορούν και διακρίνουν την πολύτιμη ποιότητα
του λίθου, με τα μάτια τ’ άγρυπνα του νού.

Υποψιάζεται τώρα κανείς, πόση γίνηκε η χαρά μου με το που αντίκρισα και την αδημοσίευτη μορφή του ποιήματος στα διαδικτυακά κιτάπια (και χέρια) της αγαπημένης 'Ολιας Λαζαρίδου, η οποία προσθέτει:

'Ενα δεύτερο ποιήμα, ειναι ο τρόπος που αυτός ο άνθρωπος σχημάτιζε τίς λέξεις...Τα ξ του, τα θ του, οι περισπωμένες του, είναι σαν ανθισμένοι κήποι. Μπορείτε να τους φαντάζεστε καθώς θα διαβάζετε...

Την ευχαριστώ από καρδίας.

Το παρόν αφιερώνεται στους ευήθεις Σαλονικείς κι όχι στους κακοήθεις που μάς πλευρίσαν από διαδικτύου κατά καιρούς...

συνηχήσεις

Στα ποικίλα ταχυφαγεία της νυχτερινής Αθήνας, έτσι ντυμένη πού 'ναι στα γιορτινά της, οι γραικόφωνες οι κοπελιές πίσω από τον πάγκο, ρωμηές από χώρες μάλλον της πρώην ΕΣΣΔ τα βάθη, οι οποίες τουλάχιστον βρήκαν δουλειά έστω σε ακατάλληλες ώρες και ζούνε το όνειρο μιας χαμένης αν όχι ήδη κερδισμένης πατρίδας, δέχονται παραγγελίες από παρέες νηστικών κυπρίων φοιτητών που συσκέπτονται μ' άλλη φωνή για το τί θε να φάνε. Οι παραγγελίες διοχετεύονται στους ομοφώνους των κοπελιών στα ενδότερα του φούρνου κι ο αθηναίος που στέκει απ' ανάμεσα, μελετά τις εναλλαγές στα ακούσματα και την φωνή θαυμάζει, ενόσω περιμένει τα ετοιμοπαράδοτα.

εκ παραλλήλoυ

Οι εμπρησμοί των δασών και η καταπάτηση των καμένων δασικών εκτάσεων από τους οικοπεδοφάγους, πέρα από την υλική, οικολογική ή και ηθική σημασία τους, θα μπορούσαν να ιδωθούν και μέσα από μια συμβολική προοπτική: εκείνη της αντιποιητικότητας, η οποία χαρακτηρίζει τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα.

[...]

Αν σκεφτούμε ότι ένα μεγάλο μέρος (αν όχι το μεγαλύτερο) από τις 500.000 περίπου στρέμματα που καίγονται κάθε χρόνο (από τα οποία μόνο 50.000 αναδασώνονται) πυρπολούνται δια χειρός ανθρώπου, δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαμε ότι ο 'Ελληνας είναι όν αντιποιητικό.

Νάσος Βαγενάς, Η ποιητική του δάσους (1993).

Εναρκτήρια φρασούλα μιάς μελέτης για την εμφάνιση της έννοιας και της εικόνας του δάσους στην μοντέρνα ποιητική. Αποκτά ιδιαίτερη σημασία την Ημέρα του Περιβάλλοντος, κυρίως για την θιγμένη μας συνείδηση.