Αρκεί να έχουμε σταθεί, έστω και μια φορά, στο "ναό των ναών", στην Αγία Σοφία, στην Κωνσταντινούπολη, ακόμη και σήμερα, που βρίσκεται σ' αυτή την κατάσταση ερημιάς και κένωσης, για να γνωρίσουμε με όλη μας την ύπαρξη πως ο ναός και η εικόνα γεννήθηκαν και ανατράφηκαν μέσα στη ζωντανή εμπειρία του ουρανού, σε κοινωνία με την "ειρήνη και χαρά εν Πνεύματι Αγίω" (Ρωμ. 14,17).
π. Αλέξανδρος Σμέμαν, Ευχαριστία. Το μυστήριο της Βασιλείας (μτφρ. Ι. Ροηλίδης, έκδ. Ακρίτας 2009 (3η βελτιωμένη), σ. 65).
6 σχόλια:
Εγω παλι σταθηκα "στην ερημιά και κένωση".. καθως με τοσα που διαβάζουμε η θλιβερή υποβάθμιση του ναού ειναι γεγονός.Ποιο άραγε θα είναι το μέλλον του?
Δεν ξέρω. Ας μείνουμε (ακόμη και γι' αυτό) στην προσευχή που μάς τρέφει.
Στον μικρό εσπερινό του Σαββάτου προ της Κυριακής των Αγίων Πάντων (εχθές) το Θεοτοκίον είναι πάνυ δογματικό (ήχος πλάγιος δ') και μού μυρίζει Δαμασκηνόν. Αντιγράφω:
"Πώς σε μακαρίσωμεν Θεοτόκε;
πώς δε ανυμνήσωμεν υπερευλογημένη, το ακατάληπτον μυστήριον της κυοφορίας σου;
Των αιώνων γαρ ο ποιητής,
και της ημετέρας δημιουργός φύσεως,
την ιδίαν εικόνα οικτίρας,
καθήκεν εαυτόν εις κένωσιν την ανεξιχνίαστον.
Ο ων εν τοις αΰλοις κόλποις του Πατρός,
εν μήτρα σου αγνή κατεσκήνωσε,
και σαρξ ατρέπτως εγένετο εκ σού απειρόγαμε,
μείνας,
όπερ υπήρχε φύσει Θεός.
Διό αυτόν προσκυνούμεν,
Θεόν τέλειον,
και άνθρωπον τέλειον,
τον αυτόν εν εκατέρα μορφή·
εκατέρα γαρ φύσις εστίν εν αυτώ αληθώς·
διπλά δε πάντα κηρύττομεν, τα φυσικά αυτού ιδιώματα,
κατά την διπλόην των ουσιών,
δύο σέβοντες τας ενεργείας,
και τα θελήματα·
ομοούσιος γαρ ων τω Θεώ και Πατρί,
αυτεξουσίως θέλει και ενεργεί ως άνθρωπος.
Αυτόν ικέτευε,
σεμνή παμμακάριστε,
τού σωθήναι τας ψυχάς ημών".
Εισέτι εκ του Πεντηκοσταρίου. Ο ίδιος.
Σημ. Το δογματικό ως άνω τροπάριο του πλάγιου του τετάρτου ήχου έρχεται να παραδώσει σιγά-σιγά την σκυτάλη στην Παρακλητική, το βιβλίον δηλαδή της Οκτωήχου, το οποίο ως επί των πλείστων είναι ποίημα του Ιωάννου του Δαμασκηνού. Βιβλίο που "ανοίγει" κυριολεκτικά από τον σημερινό εσπερινό της Κυριακής προς Δευτέρα. Το Πεντηκοστάριο πάλι θα διαβάσουμε του χρόνου το Πάσχα. Ο ίδιος.
Και από τον μεγάλο εσπερινό του Σαββάτου ένα τροπάριο των Αγίων Πάντων που μιλάει για τα μαρτύρια [πυρός] των Χριστιανών έχει ενδιαφέρον:
"Πυρί εκκαιόμενοι,
της του Κυρίου αγάπης,
πυρός κατεφρόνησαν·
και ως θείοι άνθρακες αναπτόμενοι,
οι σεπτοί Μάρτυρες,
εν Χριστώ έφλεξαν,
φρυγανώδες πλάνης φρύαγμα·
θηρών δε έφραξαν στόματα,
σοφαίς επικλήσεσι,
και κάρας εκτεμνόμενοι,
έτεμον εχθρού πάσας φάλαγγας·
και τους των αιμάτων,
προχέοντες κρουνούς καρτερικώς,
την Εκκλησίαν κατήρδευσαν,
πίστει αναθάλλουσαν".
Γιατί οι εκκλησιαστικοί ύμνοι δεν προβαλλουν τη Θεοτόκο ως αυτόνομη παρουσία αλλά τη συνδέουν πάντα με τον Τριαδικό Θεό?
Μα το ζητούμενο είναι η σχέση (από προσευχητική έως και γω δεν ξέρω τί) κάθε ανθρώπινου όντος με τον Θεό (: Τριαδικό πάντα για τους Χριστιανούς). Σχέση που εμπλουτίζεται από τις θείες άκτιστες ενέργειες του Θεού αυτού προς το εκάστοτε δημιούργημα (: άνθρωπος).
Η Μαρία υμνήθηκε εξαιρέτως ως Θεοτόκος ήδη από τον 5ο μ.Χ. αιώνα (430) και όχι απλώς ως η "μάνα ενός κάποιου Ιησού".
Δεν έχει κανένα νόημα μια (οποιαδήποτε) αυτόνομη παρουσία. Αλλά η ενεργός σχέση της παρουσίας αυτής με την πηγή της ζωής (: τον Χριστό, Λόγο, τον ένα της Τριάδος, τον και φορέα αυτών των ενεργειών της χάριτος (και) προς τον άνθρωπο).
Καλησπέρα σας.
Δημοσίευση σχολίου