Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2016

αρχαίος θυσιαστικός συμβολισμός


Παρόλο που η ίδια η Θεία Λειτουργία είναι ένα μοναδικό φαινόμενο στη συγκριτική ιστορία των θρησκειών, το συμβολικό της περιεχόμενο θα ήταν ξένο προς την ανθρωπότητα, αν δεν ήταν ριζωμένο στην ανθρώπινη ψυχή. Αν είναι, όμως, τόσο ριζωμένο, τότε μπορούμε να ανακαλύψουμε παρόμοια πρότυπα συμβολισμού, τόσο στην πρώιμη ιστορία της ανθρωπότητας όσο και στον κόσμο της παγανιστικής σκέψης.

Η προσευχή Supra quae (Επίβλεψον εφ' ημάς ο Θεός...) στην Ευχή της Προσκομιδής, δείχνει πως η Θεία Λειτουργία περιέχει νύξεις των «προαπεικονίσεων» της Παλαιάς Διαθήκης και έμμεσα του αρχαίου θυσιαστικού συμβολισμού.

Είναι ξεκάθαρο, επομένως, ότι στη θυσία του Χριστού και στη Θεία Κοινωνία δονείται μία από τις πιο βαθιές χορδές της ανθρώπινης ψυχής, η ανθρώπινη θυσία και η τελετουργική ανθρωποφαγία.

Δυστυχώς δεν μπορούμε να εισέλθουμε στον όγκο του σχετικού εθνολογικού υλικού. Έτσι, θα αρκεστούμε να υπενθυμίσουμε την τελετουργική σφαγή του βασιλιά για τη γονιμότητα της γής και την ευημερία του λαού του, την ανανέωση και αναζωογόνηση των θεών μέσω της ανθρώπινης θυσίας και την καταβρόχθιση του τοτέμ, που είχε σαν στόχο την ένωση των συμμετεχόντων με τη ζωή των προγόνων τους.

Αυτές οι νύξεις επαρκούν για να δείξουν πως τα σύμβολα της Θείας Λειτουργίας διαπερνούν τις βαθύτερες στοιβάδες της ψυχής και της ιστορίας της. Προφανώς, ανήκουν στις αρχαιότερες και κεντρικότερες θρησκευτικές ιδέες.

[...]

Δεν προκαλεί έκπληξη, λοιπόν, το γεγονός ότι βρίσκουμε θρησκευτικές τελετές που πλησιάζουν πολύ τη Χριστιανική πρακτική σε ένα πεδίο ανέγγιχτο από τον κλασικό πολιτισμό. Εννοώ τις τελετές των Αζτέκων και ιδιαίτερα εκείνη του Τεοκουάλο, της «Βρώσης του Θεού», έτσι όπως καταγράφηκε από τον αδελφό Μπερναρντίνο ντε Σαχαγκούν (Bernardino de Sahagun), που άρχισε το ιεραποστολικό έργο του ανάμεσα στους Αζτέκους το 1529, οκτώ χρόνια μετά την κατάκτηση του Μεξικού.

Σε αυτή την τελετή έφτιαχναν μια ζύμη από αλεσμένους σπόρους του φυτού Argemone mexicana και την έπλαθαν στη μορφή του Θεού Χουϊτζιλοποχτλί [...] Και για αυτό το οποίο έτρωγαν, έλεγαν: «Τρώγεται ο Θεός». Και για εκείνους που τον έτρωγαν, έλεγαν: «Φυλάσσουν το Θεό».

C.G. Jung, Θυσιαστική λατρεία. Ο συμβολισμός στη Θεία Λειτουργία (μτφρ. Λύσ. Μυγιάκης, έκδ. Ιάμβλιχος, Αθήνα 1993, σσ. 44-45, 46, 47).

Δεν υπάρχουν σχόλια: