περί Θεοδώρου, βυζαντινής τέχνης και προπατορικής φύσεως

αλλά την έμμονον και κακίστην διάθεσιν και χρονίαν
και εκ πατέρων εις παίδας μεταδιδομένην
και οίον ειπείν δια το εν ημίν ριζωθήναι
εις φύσιν μεταποιηθείσαν
εικότως ενταύθα φύσιν κέκληκεν ο απόστολος.*

Ο Αλλάτιος εις την διατριβήν του Περί Θεοδώρων μνημονεύει συνολικώς 145 αρχαίους και εκκλησιαστικούς συγγραφείς, οι οποίοι έφερον το όνομα τούτο. Κατά δε τον ΣΤ΄αιώνα το όνομα Θεόδωρος τυγχάνει λίαν σύνηθες.

*

Ο Παν. Χρήστου παρατήρει ότι η νεοχαλκηδονική θεολογία έδωσε την σφραγίδα της και εις την βυζαντινήν τέχνην. Η ανθρωπότης του Χριστού παρουσιάζεται ως υπεργηίνη και φωτιζομένη υπό του θείου Λόγου. Αναπαράστασιν των αντιλήψεων της νεοχαλκηδονικής θεολογίας, παρατηρεί ο θεατής εις το μωσαϊκόν της σταυρώσεως του Χριστού εν τω ναώ της Αγίας Σοφίας (Πατέρες και Θεολόγοι του Χριστιανισμού, Θεσ/νίκη 1971, σ. 307).

Αθαν. Νίκας, Θεόδωρος της Ραϊθού (διδ. διατριβ. έκδ. Μονής Σινά, Αθήναι 1981, σσ. 14, 8 σημ. 30).

-----
* Στο motto στοιχειώδης φρασούλα Θεοδώρου της Ραϊθού, Προπαρασκευή [203: 9-12] (ό.π., σσ. 208-209), την οποία μεταφράζει ο Αθ. Νίκας ως εξής: «αλλά εδώ εύλογα ο Απόστολος αποκάλεσε φύση την έμμονη και κάκιστη διάθεση που χρονίζει και μεταδίδεται από πατέρες σε παιδιά και, σαν να πούμε, μεταβλήθηκε σε φύση επειδή ριζώθηκε γερά μέσα μας».