Σάββατο 3 Οκτωβρίου 2020

εν τω μηνί Αθύρ


Ήσαν δε τα αρώματα εν τη Ερυθρά θαλάττη.
Πολύβιος, Ιστορία (13, 9, 5).*

[…] Ο μήνας Αθύρ οφείλει το όνομά του στη θεά Hathor, που ήταν θεά των ζωντανών και των νεκρών. Οι Έλληνες την ταύτιζαν με την Αφροδίτη. […]

*

Δεν θα ήταν δύσκολο να αποδοθούν οι αποσπασματικές αυτές εκφράσεις, σύμφωνα με γνωστό μοτίβο επιτυμβίων ελληνιστικών επιγραμμάτων, στους οδυρμούς δυστυχισμένων γονέων, που θρηνούν τον άωρο θάνατο του παιδιού τους και να υποθέσουμε ότι μεταξύ τού «τοις φίλοις» και τού «πένθους» παρεμβαλλόταν το «γονεύσι» και όχι ουσιαστικό, αν η μεταγραφή σημείωνε κάποιο χάσμα ανάμεσα στις δύο λέξεις και αν βέβαια ο Καβάφης δεν άφηνε να εννοηθεί ότι ο Λεύκιος ερωτικά «μεγάλως θ' αγαπήθη».

*

Αντέρως ονομάζεται ο θεός που εκδικείται τον αδελφό του Έρωτα, όταν οι θνητοί αρνούνται την αγάπη ή την προδίδουν. Ταυτόχρονα όμως αντιτάσσεται σ' αυτόν γιατί αντικαθιστά μέσα στις ψυχές το πάθος με την αντιπάθεια και την ψυχρότητα και εμποδίζοντας έτσι την επιστροφή του αρχέγονου χάους είναι, μέσα στην ταραχή του έρωτα, συντελεστής ισορροπίας.

[σημ. 60: Επέζησε η λατρεία αυτών των δύο προχριστιανικών θεοτήτων στην Κάτω Πάφο Κύπρου, όπου και σήμερα συλλατρεύονται σε μικρό παρεκκλήσι σκαμμένο στο βράχο, ως επήκοοι άγιοι, ο άγιος Αγαπητικός και ο άγιος Μισητικός. Οι τάφοι των επιδεικνύονται στο χωριό Αρόδες της Επαρχίας Πάφου.]

Χαράλαμπος Μπακιρτζής, Πεζά κείμενα με τίτλο Αρχαιολογικαί μελέται (έκδ. Β΄ επαυξημ. Άγρα, Αθήνα 1993, σσ. 59, 67, 77 σημ. 60). - Το motto εκ του ιδίου (ό.π., σ. 78).

Δεν υπάρχουν σχόλια: