Πέμπτη 18 Μαΐου 2023

ολίγα αρχαία σχόλια σε δύο από τα βιβλία της Πολιτείας


Ε. 453D. δελφίνα] ως τον Αρίονα δηλονότι τον Μηθυμναίον. Μήθυμνα πόλις εν Λέσβω τη νήσω, αφ' ής Αρίων, κιθαρωδός Περιάνδρου του Κορινθίων τυράννου. Ούτος ικανώς έχων χρημάτων, επιθυμία πλειόνων είς τε Ιταλίαν και Σικελίαν ήκεν, αφ' ών από της τέχνης χρήματα συλλέξας πολλά εις Κόρινθον επαναπλεί. Εν ώ των ναυτών διά τα τούδε χρήματα βουλομένων αυτόν ανελείν, τούτων μεν εκείνους, ει αφείεν, εξίστατο, πείθειν δε ουκ έχων εδείτο αυτών επί της πρώρας άσαι βραχύ, είτα εις την θάλασσαν άλλεσθαι.

Και οι μεν έδωκαν, ο δε άσας εαυτόν έρριψε· δελφίς δε υποθείς εαυτόν τω κιθαρωδώ εις Ταίναρον κομίζει το της Λακωνικής ακρωτήριον. Περί ταύτης ουν της ιστορίας ενταύθα φησίν.

*

460C. σπαργώσι] Όμηρος: ούθατα γαρ σφαραγεύντο. τους μαστούς πλήρεις έχουσι γάλακτος, και σπαράττονται υπό θλίψεως, δέονταί τε του εκκριθήναι αυτό. Σημαίνει δε και ορμώσι και οργώσι και ταράττονται.

460D. Τίτθαις ταις τους τίτθους παρεχούσαις, τροφαίς δε ταις τον άλλον αναδεχομέναις πόνον, αί και τιθήναι καλούνται, αίτινες περιφέρουσι, προσπαίζουσι, και της άλλης τροφής της μετά τον απογαλακτισμόν επιμέλειαν έχουσιν.

*

509Β. Το γελοίως διά την υπερβολήν. Ασύγκριτον γαρ ταγαθόν απλώς προς πάντα. Τα γαρ κρείττονα ημών γένη διαπορθμεύουσι τα παρά θεών εις ημάς αγαθά. Η δε θεία ανάγκη τη θεία βουλήσει η αυτή, και όμοιον ή τε αίρεσις τω κληρώ, και το ελέσθαι τω λαχείν, και το είναι τω ενεργείν, και το βούλεσθαι τω δύνασθαι, και είναι απλώς εν θεώ πάντα ενιαίως.
Άλλως.
Το γελοίως, ήγουν εγκοσμίως. Οι γαρ νέοι και εγκόσμιοι θεοί τούτο αινίττονται. Παίγνιον γαρ το σωματικόν παν τοις νοητοίς παραβαλλόμενον. Το δε παίζειν και γελάν των νέων οικείον. Και το: άσβεστος δ' άρ' ενώρτο γέλως μακάρεσσι θεοίσιν περί των εγκοσμίων είρηται θεών. Ο γουν Γλαύκων αναλόγως εγκοσμίω προσώπω εικότως γελοίως λέγει. Το δε Άπολλον οικείον τω τε ηλίω εις ταυτόν ερχομένω τω Απόλλωνι, και τω λέγοντι επιγνόντι τον εαυτού βασιλέα ήλιον και Απόλλωνα τον αυτόν.

*

Θ. 574D. δορυφορούσαι] ο νούς ούτος· αι κακαί επιθυμίαι τον έρωτα δορυφορούσαι κατισχύσουσι των δοξών των αγαθών, ας πάλαι είχεν.

574Ε. υπό έρωτος] κακού έρωτος, ότε είδωλα κακά εν τη φαντασία ανέπλαττεν.

*

460C. Η Χίμαιρα το είδός εστι πρόσθε λέων, όπισθεν δε δράκων, μέσση δε χίμαιρα (τουτέστιν αίξ), δεινόν αποπνείουσα πυρός μένος αιθομένοιο· ήν Ησίοδος μεν Τυφώνος και Εχίδνης, Όμηρος δε τραφήναι υπό Αμισωδάρου φασίν.
Σκύλλα δε Κραταιάς και Τυρρήνου ή Φόρκου, πρόσωπον έχουσα και στέρνα γυναικός, εκ λαγόνων δε κυνών κεφαλάς έξ και πόδας δώδεκα.
Ο δε Κέρβερος Άιδου μεν κύων λέγεται είναι, είχε δε ούτος τρεις μεν κυνών κεφαλάς, ουράν δε δράκοντος, κατά νώτου δε παντοίων όφεων είχε κεφαλάς.

*

590Α. Εριφύλη] Κάδμος ο Αγήνορος και Τελεφάσσης λαμβάνει μεν γυναίκα παρά Διός Αρμονίαν την Άρεως και Αφροδίτης, ών κατά τους γάμους ευωχούνται πάντες οι θεοί.
Κάδμος δε παρά Ηφαίστου πέπλον και όρμον λαβών ηφαιστότευκτον Αρμονία δώρον γαμήλιον δίδωσιν.
Ός όρμος εις Πολυνείκην τον Κάδμου κατήχθη απόγονον. Ούτος δε προς Ετεοκλέα τον αδελφόν περί της Θηβών βασιλείας πόλεμον αράμενος άλλους τε πολλούς λαμβάνει συνεργούς, και δη και μάντιν άριστον, Αμφιάραον τον Οϊκλέους, πεισθέντα υπό της γυναικός της ιδίας, Εριφύλης της Ταλαού και Λυσίππης, λαβούσης επί τούτω δώρον παρά Πολυνείκους τον όρμον· στρατευσάμενοι ουν άλλοι μεν άλλως απώλοντο, Αμφιάραος δε φεύγων εποχούμενος άρματι περί τον Ισμηνόν κεραυνούται ποταμόν. Και διά τούτο λέγεται τη Εριφύλην επί τη του ανδρός τον όρμον δέξασθαι ψυχή.

Αρχαία Σχόλια στην Πολιτεία του Πλάτωνος, εν Πλάτων. Πολιτεία (εισ. μτφρ., ανάλυση, προλεγ. κλπ. Θεόδωρος Μαυρόπουλος, έκδ. Ζήτρος - Τα Νέα 2021, σσ. 134-135, 135, 144, 154, 155-156, 156).

Δεν υπάρχουν σχόλια: