Τρίτη 3 Οκτωβρίου 2023

το άλλο μας μισό


βραχιά, αγρός επί της δυτικής ακτής, εκ του ρ. βρέχομαι
λαγκάδι, βαθειά κοιλάδα (υπερθ. λάγκα)
λιμανάκι, μικρό αμμουδερό όπου υπάρχει υπόσκαφη αποθήκη βάρκας και ενίοτε υποτυπώδης κυματοθραύστης
λάκκος/-ί, πεδινή έκταση που βυθίζεται ελαφρώς
λούγκος, εκβολή ποταμού/-ίδας στις Βραχιές
πάγκα, ξέρα, επίπεδος ύφαλος (πρβλ. τραπέζι)
παλάδα/-ί, ορυχείο θηραϊκής γής (ποζουλάνας)
ποταμός, χείμαρρος, ξεροπόταμος (ποταμίδα: ρηχό ρυάκι στον Κάμπο)
σπηλιά, υπόσκαφο
σύρμα, εκ του ρ. σύρω (τις βάρκες) (βλ. λιμανάκι)
τούμπα, απότομη κατωφέρεια
τραπέζι, επίπεδος βράχος (πρβλ. πάγκα)

*

Θηρασία: θηλυκό του επίθ. θηράσιος, που δηλώνει κτήση ή καταγωγή.

Ο Hiller (1978) αναγνώρισε το επίθετο στο σύμπλεγμα: «qe-ra-si-ja» που απαντά σε πινακίδες Γραμμικής Β' από την Κνωσό αναφερόμενο σε μια θεότητα που φαίνεται να λατρεύεται αποκλειστικά στην Κρήτη από τα τέλη της Μεσομινωικής ΙΙΙ περιόδου και εξής.

Η χρονική σύμπτωση με την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας που έπληξε τις βόρειες ακτές της Κρήτης, καθώς και η ανακάλυψη προσφορών ελαφρόπετρας μέσα σε κωνικά κύπελλα (Hiller 1978, 677), οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για μια ανώνυμη θεά που αποκαλείται με το «εθνικό» της όνομα: Θηρασία, από τη Θήρα. Σε αυτή την περίπτωση, το όνομα Θήρα ανάγεται τουλάχιστον στο 15ο αι. π.Χ., και είναι προελληνικό, όπως είχε ήδη αναγνωρίσει ο Haley (1928, 143), κάτι που εξηγεί και τη δυσετυμολογία του.

Άγγελος Μπούφαλης, «Τα τοπωνύμια της Θηρασίας», εν Θηρασία ΙΙΙ. Αρχαιολογική έρευνα και ιστορία του τοπίου μιας νησιωτικής κοινωνίας (έκδ. Τα πράγματα, Αθήνα 2021, σσ. 481-482, 483 επιλογή).

*

ΤΟ ΑΛΛΟ ΜΑΣ ΜΙΣΟ

Εκείνο τον καιρό, λόγω της έλλειψης διαθέσιμου εχθρού, οι Έλληνες μάχονταν μεταξύ τους. (Ήταν μια παμπάλαιη συνήθεια των προγόνων, που την τιμούσαν οι επίγονοι.) Ένας από τους αρχηγούς είπε στα παλληκάρια του: «Ελάτε, συμπολεμιστές, να αφανίσουμε το άλλο μας μισό. Κι όταν τα καταφέρουμε, θα χωριστούμε μεταξύ μας και θα συνεχίσουμε τη μάχη. Μέχρις ενός. Όποιος διαφωνεί ας αλλάξει έθνος

Διονύσης Στεργιούλας, Το πιο ωραίο τοπίο (έκδ. Νησίδες 2023, σ. 37).

Δεν υπάρχουν σχόλια: