υπαρκτική εμπειρία σχέσης

Η αυτοσυνείδητη υπαρκτική εμπειρία της υποκειμενικότητας είναι η καθολικά (από όλους) επαληθεύσιμη αφετηρία, επομένως και το πρωταρχικό κριτήριο γνωστικής ορθότητας για την ερμηνεία του υπαρκτικού γεγονότος -

και είδαμε σε προηγούμενες προτάσεις ότι η εμπειρία αυτή είναι (από την ίδια την καταβολή της) εμπειρία αναφορικότητας: η γνώση του υπαρκτού είναι υπαρκτική εμπειρία σχέσης. Η σχέση επαληθεύεται με τον τρόπο που την συνιστά ως γνωστικό γεγονός,

δηλαδή με τη διεύρυνση της εμπειρίας της αναφορικότητας, τον διυποκειμενικό συντονισμό των εμπειριών σχέσης: το κοινωνικό γεγονός. 7.2

*

Έστω και μόνη η αφετηριακή (για τη συγκρότηση μιας κριτικής οντολογίας) εμπειρία του αυτοσυνείδητου «εγώ» (η υπαρκτική εμπειρία της υποκειμενικότητας) υπερβαίνει προφανέστατα τις πληροφορίες των αισθήσεων. […] κάθε εμπειρία σχέσης είναι γνωστικό γεγονός που μπορεί να αφορμάται από πληροφορίες των αισθήσεων, όμως η σχέση ως γνωστική εμπειρία δεν εξαντλείται στις πληροφορίες αυτές. 7.22

*

Η εγκυρότητα κάθε γνωστικής εμπειρίας που υπερβαίνει τις πληροφορίες των αισθήσεων, ελέγχεται μόνο με την κοινωνική επαλήθευση της εμπειρίας, δηλαδή με τη δυνατότητα να μετάσχει κάθε υποκείμενο στην ίδια εμπειρία και να συντονιστεί με τα άλλα υποκείμενα ως προς την κοινοποίηση αυτής της εμπειρίας. 7.2201

*

Ποιός κρίνει την πληρότητα της υποκειμενικής (γνωστικής) σχέσης με την πραγματικότητα που εξασφαλίζουν οι διαφοροποιημένες ερμηνευτικές προσβάσεις στο υπαρκτό; Μα και πάλι η διευρυμένη αναφορικότητα της σχέσης, η κοινωνική της επαλήθευση. 7.44

*

Πώς κρίνεται (επαληθεύεται ή αξιολογείται) στα πλαίσια ενός κοινωνικού συνόλου η πληρότητα της υποκειμενικής γνωστικής σχέσης με την πραγματικότητα; […] β. Το κριτήριο της καθολικότερης νοηματοδότησης του ανθρώπινου βίου […] 7.45

Χρήστος Γιανναράς, Προτάσεις κριτικής οντολογίας (έκδ. Δόμος, Αθήνα 2005, σσ. 134, 135, 136, 150).