η ιδανική ενότητα προς την οποία τείνει ο κόσμος

Η πράξη της πίστης
στις πραγματικές συνθήκες του χώρου και του χρόνου
είναι η προσευχή
(στην κυριολεκτική και όχι στην καθημερινή της σημασία).*

Ο Θεός ως είς διαχωρίζει εαυτόν από το άλλο. Το όλον εμφανίζεται ως όλο άπαξ, σε μιάν απολύτως τέλεια μορφή, και επομένως ενιαία.

Ο ίδιος δεν είναι ό,τι ενώνεται μαζί Του στο όλον. Εκείνο είναι μια άλλη ενότητα, διαφορετική, αν και αδιαχώριστη από την πρωταρχική ενότητα τού Θεού, είναι ως προς τον Θεό μια ενότητα παθητική, θηλυκή, αφού εδώ το αιώνιο χάος (καθαρή δυνατότητα) δεξιώνεται την πληρότητα τής εν Θεώ ζωής.

Αν όμως στη βάση αυτής της αιώνιας θηλύτητας βρίσκεται κάτι αγνό, τότε για τον Θεό αυτό το κάτι το αιωνίως κρυμμένο δέχεται από την Θεότητα την μορφή τής απόλυτης τελειότητας. Είναι η τελειότητα εκείνη η οποία, ενώ για εμάς πραγματώνεται μέσα από μια διαδικασία, για τον Θεό, δηλαδή για την αλήθεια, είναι ήδη μια πραγματικότητα.

Είναι η ιδανική ενότητα, προς την οποία τείνει ο κόσμος μας και η οποία αποτελεί τον στόχο της συμπαντικής και ιστορικής διαδικασίας. Δεν μπορεί, συνεπώς, να είναι η υποκειμενική αντίληψη κάποιου (ποιού άραγε;)·

υπάρχει αληθώς ως αιώνιο αντικείμενο τού έρωτα τού Θεού, ως το αιώνιο άλλο Του.

Αυτό το ζών ιδανικό τού θεϊκού έρωτα ενυπάρχει στον δικό μας έρωτα και ενέχει το μυστικό τής εξιδανίκευσής του. Εδώ η εξιδανίκευση μιάς κατώτερης ύπαρξης υπάρχει μαζί με την αρχή τής εξιδανίκευσης μιάς ανώτερης, και στο σημείο αυτό βρίσκεται η αλήθεια τού ερωτικού πάθους.

Η πλήρης δε υλοποίηση, η μετατροπή τής εξατομικευμένης θηλυκής ύπαρξης σε αδιαχώριστη από την πηγή τού φωτός της αχτίδα τής αιώνιας θεϊκής θηλύτητας, θα είναι πραγματική και όχι απλά υποκειμενική, αλλά αντικειμενική επανένωση του εξατομικευμένου ανθρώπου με τον Θεό, αποκατάσταση σε αυτόν τής ζώσας και αθάνατης θεϊκής μορφής.

*

Το αντικείμενο τού αληθινού έρωτα δεν είναι απλό, αλλά διττό: εμείς ερωτευόμαστε, πρώτον, εκείνη την ιδανική (όχι με την έννοια τής αφηρημένης, αλλά με την έννοια ότι ανήκει σε μιαν άλλη, ανώτερη σφαίρα τού Είναι) ύπαρξη, την οποία πρέπει να εισαγάγουμε στον πραγματικό μας κόσμο και, δεύτερον, ερωτευόμαστε εκείνη την βιολογική ανθρώπινη ύπαρξη, η οποία μάς παρέχει ζωντανό υλικό για αυτή την πραγματοποίηση και η οποία μέσω αυτού εξιδανικεύεται όχι υπό την έννοια τής υποκειμενικής μας φαντασίας, αλλά υπό την έννοια τής πραγματικής αντικειμενικής αλλαγής ή αναγέννησης.

Κατ' αυτόν τον τρόπο, ο αληθινός έρωτας είναι ταυτόχρονα αναδυόμενος και καταδυόμενος (amor ascendens και amor descendes - άλλως εκείνες οι δύο Αφροδίτες, τις οποίες ο Πλάτωνας ξεχώριζε πολύ σοφά: Αφροδίτη Ουρανία και Αφροδίτη Πάνδημος) [Συμπόσιο 180 (σ.τ.μ.)].

Για τον Θεό το άλλο Του (δηλαδή το σύμπαν) έχει προαιωνίως την μορφή τής τέλειας Θηλύτητας, αλλά Εκείνος θέλει αυτή η μορφή να μην ανήκει μόνο σε Αυτόν, αλλά να πραγματωθεί και να ενσαρκωθεί για κάθε ατομική ύπαρξη, ικανή να ενωθεί μαζί του.

Προς αυτή την πραγμάτωση και ενσάρκωση τείνει και η ίδια η αιώνια Θηλύτητα, η οποία δεν είναι μόνο μια αδρανής μορφή στο νού τού Θεού, αλλά μια ζωντανή πνευματική ύπαρξη, η οποία διαθέτει όλη την πληρότητα των δυνάμεων και των πράξεων.

Όλη η συμπαντική και ιστορική διαδικασία είναι διαδικασία τής πραγμάτωσης και ενσάρκωσής της στην τεράστια ποικιλία των μορφών και των επιπέδων.

Στον σαρκικό έρωτα, όταν γίνεται κατανοητός και πραγματώνεται εν αληθεία, αυτή η θεϊκή ουσία αποκτά το μέσο για την οριστική και ακραία ενσάρκωσή της στην ατομική ζωή τού ανθρώπου, τον τρόπο τής πιο βαθιάς και συνάμα πιο εξωτερικής, πραγματικής, κατ' αίσθηση ένωσης μαζί της.

Βλαδίμηρος Σολοβιόφ, Το νόημα του έρωτα (μτφρ. Δημ. Β. Τριανταφυλλίδης, έκδ. Αρμός, Αθήνα 2018 (2008), σσ. 118-119, 119-120). - Το motto εκ του ιδίου (ό.π., σ. 115).