Δευτέρα 24 Οκτωβρίου 2011

Αραβίαν τ’ ευδαίμονα *



σχόλιο σμικρό
από το πουθενά φερμένο
για κείνο το «ευδαίμονα»
του τίτλου του παρόντος



Ο δυσσεβής Δουναάν ο Εβραίος εβασίλευεν εις την Ομηρίτην χώραν∙ η Ομηρίτις δε αύτη από μεν την αγίαν Γραφήν ονομάζεται Σαβά, από δε τους έλληνας ονομάζεται Ευδαίμων Αραβία.



Σημειώνει ο Νικόδημος ο αγιορείτης στο Συναξάριον του αγίου μεγαλομάρτυρος Αρέθα και των συν αυτώ, τη 24η Οκτωβρίου.



-----
* Στον τίτλο του παρόντος, λοιπόν, τρεις λεξούλες από τις Βάκχες του Ευριπίδη (στ. 16).

3 σχόλια:

Αστραδενή / Astradene είπε...

απ΄το πουθενά φερμένο;
τέτοιο πολύτιμο σχόλιο ξέρει να ταξιδεύει αλάθητα...δώσε μας το στίχο ολόκληρο αν θέλεις...
καλή εβδομάδα

το θείο τραγί είπε...

Κι όμως, αγαπητή Astradene, είναι ένα σχόλιο από το πουθενά φερμένο.

Γιατί, ποιός θα το περίμενε, ανοίγοντας τον Συναξαριστή του αγίου Νικοδήμου του αγιορείτου (ο οποίος Συναξαριστής αποτελεί παράφραση παλαιότερου, ενυπάρχοντος στα Μηναία, Συναξαριστού) να πέσω πάνω σε αυτήν την αναφορά στην Ευδαίμονα Αραβία.

'Οταν καταπιάστηκα προ δωδεκαετίας να μεταφράσω τις Βάκχες του ευριπίδη, στάθηκα ακριβώς σ' αυτόν, τον 16ο στίχο του Προλόγου (λόγια του νεοφερμένου στις Θήβες θεού Διονύσου). 'Ηταν η πρώτη φορά που αντάμωνα το Ευδαίμων πλάι στην Αραβία και αναρώτηθηκα, με ένταση μπορώ να πώ, καιρούς πολλούς, γιατί να αποκαλεί ο Ευριπίδης ευδαίμονα την Αραβία. Γιατί την καλοτυχίζει, δηλαδή!

Την τελευταία εν τέλει πενταετία, άκουσα από ραδιοφώνου την μεγάλη κυρία Μαριάννα Κορομηλά να διευθετεί το θέμα, λέγοντας πως Ευδαίμων Αραβία είναι η σημερινή Υεμένη (νοτιοδυτικό άκρο της Αραβικής χερσονήσου). Κι έτσι έφτασαν οι αναζητήσεις μου σε ένα πέρας.

Να όμως, που η μοίρα μού επεφύλασσε από το πουθενά και τούτην, του 17ου-18ου αιώνα, την εξακρίβωση. Ιδού λοιπόν και η πικρή αναφορά πως Ευδαίμων είναι η Ομηρίτης χώρα, η βιβλική χώρα του Σαβά!

Κι επειδή το ζητήσατε, μπορείτε να ρίξετε μιαν ματιά στον Πρόλογο των Βακχών στο σχετικό λήμμα του Μικρό απόπλου. Ανατρέξτε στον στίχο 16, ως είπαμε. Αυτού δίδεται και μετάφραση.

Εύχαρις για τις θύμησες
ο ίδιος

Αστραδενή / Astradene είπε...

Σε ευχαριστώ πολύ για την απάντησή σου. Κατατοπιστική και συγκινητική. Νομίζω πως όταν έχεις ταξιδέψει νοερά στην ευδαίμονα Αραβία και ανακαλύπτεις τη χώρα του Σαβά, ρωτώντας αγαπημένα πρόσωπα και γρατζουνίζοντας παλίμψηστα, έχεις πλησιάσει πολύ κοντά στον Ευριπίδη. Ο Διόνυσος είχε τους λόγους του να την αποκαλεί ευδαίμονα κι αν λίγο μετατοπίσεις το πουθενά θα μας χαρίσεις μια υπέροχη μετάφραση.

Δώσε μας το έργο ολόκληρο! Σε καλεί, δεν το βλέπεις;