για τον πόνο

Πόνος προς πόνο 

ότι μόνος 

καθάπερ πόντος *

Ο πόνος είναι το μέσο για να ανακαλέσουμε τους ανθρώπους από τον νοητό κόσμο στον οποίο όλοι οι εμπειριστές φιλόσοφοι, ακόμη και ο Καντ, τους έχουν απαγορεύσει να εισχωρήσουν. 'Ηταν πάντοτε ο καλύτερος διδάσκαλος για να φέρει τους ανθρώπους κοντά στον Λόγο. Ο πόνος οδηγεί τους ανθιστάμενους και τους δύστροπους, τους ευφάνταστους και τους ουτοπιστές πίσω στους εαυτούς των. Τους ξανακάνει σώμα, μέρος του σώματος. Ο πόνος εξισορροπεί και εξισώνει τα πάντα, τον άνθρωπο με τον άνθρωπο, τον άνθρωπο με το ζώο. Απορροφά ολόκληρη τη ζωή του όντος, το οποίο βασανίζει, υποβιβάζοντάς το σε ένα περίβλημα πόνου. Ο ακρωτηριασμός του εγώ, από τον οποίο έχει συνθλιβεί ολόκληρη η ανθρωπότητα, αυτοεπαναλαμβάνεται κατ' αυτόν τον τρόπο σε κάθε περίπτωση βασανισμού.

Max Horkheimer, Το τέλος του Λόγου (μτφρ. Στ. Ροζάνης, έκδ. 'Ερασμος, Αθήνα 2005 (3η), σσ. 54-55).


----- 
* Στα motto και πάλι ολίγος Συμεών, ιερομοναχός, εκ του βιβλίου του Συμεών μνήμα (έκδ. 'Αγρα, Αθήνα 1993.-Εδώ εγγραφή της 1ης Οκτωβρίου 1991).