Πώς ανθισμένη
φωτίζει την άβυσσο
η αγγελική; *
[...] μοιάζει τουλάχιστον ελλιπές (γνωστικά ατελέσφορο) να προβάλλουμε στο «νόημα» της δημιουργίας (στο έσχατο «τέλος» της) εγκόσμιες σκοπιμότητες απόδοσης δικαιοσύνης και ανταπόδοσης τιμωριών ή αμοιβών. Τέτοιες κοινωνικές (της συλλογικής συνύπαρξης) προσλαμβάνουσες στήριξαν απόπειρες να κατανοήσουμε εικονολογικά, με αρχές Δικαίου, τη λειτουργία του υλικού κόσμου. 'Ομως, όταν πρόκειται για τα μετά-τη-φύση, τέτοιες προβολές μάλλον σύγχυση δημιουργούν.
Η πιο ρεαλιστική αναφορά (ρεαλιστική, δηλαδή συνεπέστατα απεξαρτημένη από κοσμικές προσλαμβάνουσες) παραμένει η εμπειρική μαρτυρία του Παύλου και πάλι: Μιλάει για την αρπαγή του έως τρίτου ουρανού... εις τον παράδεισον, για γνωστική εμπειρία μη κοινωνούμενη γλωσσικά (ουκ εξόν ανθρώπω λαλήσαι) αφού δεν υπάρχουν στην ανθρώπινη γλώσσα σημαίνοντα παραπεμπτικά σε τέτοια σημαινόμενα.
Οι άνθρωποι μάλλον αδυνατούμε να συλλάβουμε την ύπαρξη αδιάστατη και άχρονη (έξω από συντεταγμένες χώρου και χρόνου), και ίσως γι' αυτό, πρόσθετη γνωστική σύγχυση μάς προκαλεί η αναλογική συσχέτιση εγκόσμιων εμπειριών ανταποδοτικής δικαιοσύνης με άχρονες και αδιάστατες συντεταγμένες του υπαρκτικού γεγονότος.
Χρήστος Γιανναράς, Το αίνιγμα του κακού (έκδ. 'Ικαρος, Αθήνα 2008, σσ. 177-178).
*
Κράτησαν το θάνατο του ποιητή κρυφό απ' τα ποιήματά του. *
-----
* Στα motto και πάλι ολίγος Συμεών, ιερομοναχός, εκ του βιβλίου του Συμεών μνήμα (έκδ. 'Αγρα, Αθήνα 1993.-Εδώ εγγραφή της 20ης Οκτωβρίου 1993, με την επισημείωση: «Νύχτα στο Κελλί»). Στην κατακλείδα όμως στιχάκι του Γ.Χ. 'Ωντεν εκ της συνθέσεως «Στη μνήμη του Γ. Μπ. Γέητς (+ 28 Ιαν. 1939)» (μτφρ. Ερ. Σοφράς, έκδ. Το Ροδακιό, Αθήνα 2012). Εδώ και η ανάγνωσις υπό Λευτέρη Βογιατζή (+ 2013).